گنجينه ذوق
گزارشي درباره هنر فراموش شده نمدمالي در غرب مازندران
"نمدمالي" از صنايع دستي قديمي ساكنان كناره خزر ازجمله غرب مازندران، گنجنه‌اي از ذوق، هنر و فرهنگ مردمان اين مناطق است.
به اعتقاد شماري از دست‌اندركاران حوزه صنايع دستي غرب مازندران، ورود فناوري و ارايه محصولات ماشيني، ارزان بودن قيمت، گراني توليد و مواد اوليه، نبود حمايت و ساماندهي نشدن هنرمندان روند فراموشي اين هنر اصيل و بومي را شتاب بخشيده است.
"نمد" از خاصيت طبيعي پشم و در هم پيچيدن الياف آن در اثر رطوبت و فشار توليد مي‌شود.
توليد نمد به قدرت بدني نياز دارد ، از اين رو، مردان ميراث‌دار اين هنر به شمار مي‌آيند.
اين هنر با گذشت سالها همچنان پيوند عميق و استوار خود را با فرهنگ غني و باورهاي بومي منطقه حفظ كرده‌است و اكنون در منطقه كجور نوشهر و روستاهاي اطراف شهرستان رامسر رواج دارد.
اكنون نمدمالان اين مناطق با خلق آثار برجسته، زينت بخش گنجينه‌هاي بزرگ و ديگر مراكز هنري جهان هستند و پيوسته تحسين بازديدكنندگان آثار فرهنگي را برانگيخته‌اند.
قالب، حصير، دارچوبي، پنجه و كمان از جمله ابزارهاي اين صنعت بوده و كلاه، كوله، كلمد، دوش نمد و فرش نمدي از محصولات اين حرفه است.
نفوذ نكردن آب، ضد رطوبت و غيراشتعال بودن از مهمترين خصوصيات محصول هنر دستي نمدمالي است.
از مجموع ۱۲۵هزار هنرمند صنايع دستي شناسايي شده در مازندران، بيش از شش هزار نفر در غرب اين استان بسر مي‌برند.
۸۸رشته صنايع دستي در استان مازندران فعال است.
يك استادكار رشته نمدمالي از رامسر، همكاري مسسولان مربوط را براي توسعه اين هنر دستي بومي ضعيف دانست.
"يحيي شاه‌نظري" افزود: بيش از ۴۲ استادكار طي سالهاي گذشته در اين زمينه در اين منطقه فعاليت داشتند كه اكنون به كمتراز پنج نفر رسيده است.
وي خاطرنشان كرد: درصورت توجه بيشتر، اين رشته صنايع دستي قابليت رقابت با برخي محصولات نظير فرش را دارد.
وي اظهار داشت: بابيش از ۷۰سال سابقه فعاليت دراين رشته هنري هنوز بيمه نيستم و اگر مشكلي پيش آيد هيچ پشتوانه حمايتي ندارم.
شاه‌نظري ادامه داد: اكنون پشم مورد نياز اين هنر صنعت را از مناطق جواهرده و كلاردشت تهيه مي‌كنيم.
وي قيمت هر كيلوگرم پشم را چهار هزار و ۵۰۰ريال ذكر كرد.
اين نمدمال به ارزان بودن قيمت نمد اشاره و اضافه كرد : قيمت يك قطعه نمد حدود دو متري در بازار داخلي ۳۰هزار تومان است كه متناسب با هزينه- هاي توليد نيست.
وي بيان داشت : اين درحالي است كه براي توليد اين نمد يادشده به دوازده ساعت زمان، چند كيلو پشم و دو كارگر نياز است.
شاه‌نظري تصريح كرد : مسوولان بايد براي صادرات اين دست آفريده سنتي و بومي چاره‌انديشي كنند.
وي يادآور شد: اكنون محصولات توليدي را به صورت موردي و از طريق واسطه به برخي كشورهاي اروپايي و آمريكايي صادر مي‌كنيم.
نمدمال ديگري از شهرستان رامسر به سختي كار اين حرفه دستي اشاره كرد و گفت : ساخت يك نمد معمولي چند روز طول مي‌كشد.
"علي حلاجيان" افزود: پس از حلاجي پشم‌ها، قطعه حصيري يا قالب كه مشخص‌كننده اندازه نمد است، پهن و سپس پشم‌هاي رنگين، به شكل نقوشي روي حصير رسم مي‌شود.
وي ادامه داد: اين نقوش ذهني را سينه به سينه از پيشينيان و قديميهاي اين حرفه آموخته‌ايم.
وي اظهار داشت: پس از اتمام كار نقش، پشم مخصوص متن به قطر يكسان روي نقش اضافه مي‌شود و بعد از ريختن محلول ولرم آب و صابون و پيچيدن، كار ماليدن آغاز مي‌شود.
به گفته حلاجيان، بال زدن، پازدن و جز دادن از ديگر مراحل توليد نمد است كه بايد به آن توجه كرد.
اين هنرمند بر لزوم حمايت بيشتر دولت از صنعتگران اين رشته تاكيد كرد و گفت: نمد مالي بيانگر هويت و فرهنگ منطقه است كه رو به فراموشي است.
حلاجيان بيان داشت : بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي شود تا با فوت چند استادكار، اين هنر قديمي فراموش نشود.
هنرمند نمدمالي از روستاي " كشكك " بخش كجور اظهار داشت: اين هنر دستي ديگر در بين اهالي و نسل جديد منطقه جايگاهي ندارد.
"كيومرث عليخاني" افزود: نمد كه روزگاري زينت‌بخش همه منازل منطقه بوده امروز جاي خود را به محصولات ماشيني بي‌كيفيت نظير فرش و موكت داده است.
وي تصريح كرد: نمد رطوبت را عبور نمي‌دهد اينرو پزشكان براي افرادي كه ناراحتي رماتيسم دارند براي نشستن و خوابيدن روي نمد توصيه مي‌كنند.
وي اظهار داشت: تلاش نهادهاي مسوول براي حمايت و ارايه تسهيلات به صنعت گران جهت توسعه اين رشته ضعيف است.
عليخاني، قيمت يك دستگاه پشم‌زني را بيش از ۱۰ميليون ريال ذكر كرد و گفت: تامين اين مقدار براي بيشتر فعالان اين رشته مقدور نيست.
وي اضافه كرد: صنايع دستي بايد با شناسايي و زير پوشش دادن هنرمندان به احياي اين رشته هنري كمك كند.
مسوول مجتمع صنايع دستي رامسر گفت: بيشتر فعالان رشته نمد مالي در اين شهرستان مسن و پير هستند از اين رو نياز به آموزش نسل جديد احساس مي‌شود.
"بهروز كوهستاني" افزود: ورود كالاهاي ماشيني موجب شد تا اين هنر رونق نداشته باشد.
وي اظهار داشت: توجه به آموزش، حمايت و توسعه كارگاههاي توليدي و ايجاد بازارچه‌هاي صنايع دستي براي اعتلاي اين صنعت قديمي موثر است.
وي خاطرنشان كرد: تدوين استاندراد مواد اوليه، حفظ اصالت بومي و تامين امنيت براي سرمايه‌گذاري نيز براي توسعه صنايع دستي مفيد است.
به گفته كوهستاني، شناخت ضرورتها و رفع چالشهاي فراروي هنرهاي دستي، برنامه جدي و اصولي را مي‌طلبد.
وي ادامه داد: صنايع دستي در ايجاد اشتغال و دستيابي به توسعه پايدار نقش اساسي دارد.
شهرستان ۷۰هزار نفري رامسر ۲۰۰هنرمند صنايع دستي دارد.
"سيد رضا موسوي" رييس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري نوشهر و چالوس بر ضرورت توجه به آموزش براي احياي هنرهاي بومي در اين منطقه تاكيد كرد.
وي ارايه تسهيلات، شناسايي و ساماندهي هنرمندان و بيمه شدن را از ديگر راهكارها براي حمايت از فعالان اين عرصه عنوان كرد.
۱۲شركت تعاوني و ۳۵كارگاه توليدي صنايع دستي در نوشهر و چالوس فعاليت دارد.(irna)
گزارش کنگره زبان‌شناسی اوراسیا 
نخستین نمایش فیلم مستند کارگردان مازندرانی در سینما حقیقت؛ 
دربارۀ استاد «فردوس مجیبی» 
نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه مطرح کرد: 
