یکی از مهمترین معضلات بهداشتی  درمانی عصر کنونی در همه جوامع ناباروری یا نازایی است. 

 نازایی عبارت از بچه دار نشدن زوج پس از یکسال زندگی زناشویی منظم و بدون استفاده از روش های پیشگیری از حاملگی است که متوسط میزان شیوع آن در جوامع مختلف از 10 تا 15 درصد می باشد.

 به گفته کارشناسن علل نازایی متعدد می باشد، بعضی از این عوامل فیزیولوژیک بوده و عوامل مختلفی همانند اختلالات ژنتیکی در بروز آنها دخالت دارند اما بسیاری از عوامل محیطی- اکتسابی است که رفتارهای جنسی سن ازدواج و استفاده از دخانیات، الکل و کافئین از جمله این عوامل است که بر قدرت باروری تاثیر منفی می گذارد .

 متاسفانه در استان مازندران این بیماری شیوع بسیاری دارد به طوریکه به گفته دکتر جورسرایی- جنین شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل- با توجه به اینکه متوسط ناباروری در همه جای دنیا از 10 تا 15 درصد می باشد در مازندران نزدیک به 25 درصد است.

 از طرف دیگر به گفته دکتر عباسعلی کریم پور- عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران- دوره ناباروری در استان از 5 تا 7 سال است که این دوره با کشورهای در حال توسعه تطابق دارد، در حالی که در کشورهای توسعه یافته دوره ناباروری 3 سال است.

 خانم آصف نژاد- مسئول مشاوره مرکز ناباروری بابل- معتقد است که در سالهای اخیر مراجعه کنندگان ما خیلی زیاد شدند و این مساله باعث تعجب شده است که چه عواملی باعث افزایش نا باروری در استان شده است.

 با توجه به تحقیقاتی که از مراجعه کنندگان به مراکز ناباروری استان انجام شده است، یک نکته بیشتر آنها مشترک بوده است و آن اینکه تعداد بسیاری از مراجعه کنندگان در مناطق روستایی و عمدتا کشاورزی سکونت دارند و بعضا کار کشاورزی هم انجام می دهند.

 حال این پرسش مطرح است که زندگی در روستا و کار کشاورزی چه ارتباطی با نازایی دارد ؟

کارشناسان معتقدند استفاده از سموم  و کودهای شیمیایی در مزارع مهمترین عامل نازايی در مازندران است زیرا یک پنجم سموم شیمیایی کشور در مازندران مصرف می شود.

دکتر کریم پور- متخصص جنین شناسی- معتقد است که مطالعات زیادی در دنیا انجام شده که تاثیر منفی سموم را بر قدرت باروری به اثبات می رساند.

دکتر جوراسرایی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل نیز می گوید : تجمع سموم در بافتهای مختلف بدن مثل بافت مربوط به تخمدان و بافت مربوط به سیستم تولید اسپرم در مرد در دراز مدت روی باروری زن و مرد تاثیر منفی دارد . وی می افزاید ذرات سموم مورد استفاده در مزارع استان پیوسته در فضا پراکنده بوده و از این طریق بر بافتهای انسان تاثیر منفی دارد .

کارشناسان برای مقابله با این معضل 2 راهکار ارائه می دهند: راهکار اول مبارزه بیولوژیک با آفات نباتی و گیاهی در کشاورزی است .

مهندس زاغی کارشناس حفظ نباتات در این باره می گوید : هر آفتی که به وجود می آید قطعا دشمن طبیعی آن هم وجود دارد که می توانند با آن افت مبارز کند.

 مثلا زنبور تریکوگراما بهترین وسیله مبارزه کرم ساقه خوار برنج ، کرم ساقه خوار ذرت ، کرم سیب و کرم انار است و در صورت استفاده از این زنبور اصلا نیاز به هیچ ماده شیمیایی نیست .

 یادآور می شود که استفاده از مبارزه بیولوژیک باعث شده که حدود 40 درصد از مصرف سموم و کودشیمیایی در استان کم شود. با این وجود هنوز استفاده از سموم شیمیایی بالاست.

 اما راهکار دوم مقابله با ناباروری ایجاد مراکز در مان ناباوری است که در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است .

 لازم به ذکر است 5 مرکز دولتی خصوصی برای درمان ناباروری در مازندران وجود دارد که از 5 سال گذشته تاکنون 23 هزار نفر را پذیرش نمود و بیش از نیمی از آنها در همین مراکز درمان شدند .

 دکتر کریم پور -متخصص جنین شناسی و عضو گروه تحقیقاتی باروری و ناباروری فاطمه الزهرا بابل- می گوید : تقریبا تمام روش های پیشرفته درمانی مثل ای یو ای ( IUI ) و ای وی اف) (IVF  و میکرو اینجکشن در اینجا انجام میشود و ماهانه حدود 100 نفر از سراسر استان و حتی استانهای دیگر به این مرکز مراجعه می کنند و تحت درمان قرار می گیرند .

اما نکته قابل ملاحظه اینکه هزینه درمان چنین معضلی بسیار زیاد است و با توجه به اینکه اکثریت قریب به اتفاق مراجعه کنندگان ازاقشار کم درآمد و متوسط جامعه هستند توانایی پرداخت چنین هزینه های گزافی را ندارند.

 از طرف دیگر بیمه ها نیز هیچ کمکی در این زمینه – نمی کنند که این مساله مراجعه کنندگان را با مشکل مواجه کرده است.

 بنابراین مسوولان باید راهکارهای قابل ملاحظه ای برای کمک به این بیماران ارائه دهند همچنین گسترش مبارزه بیولوژیک و استفاه از راهکارهای بیولوژیکی مبارزه با افات گیاهی راهی دیگر برای پیشگیری از گسترش این بیماری است که مسولان به این نکته نیز باید توجه داشته باشند.