سفره های نذری یکی از زیباترین آیین های ملی، مذهبی و اعتقادی ما ایرانیان است که پس از صدها سال هنوز تداوم داشته و مورد احترام و علاقه مردم است.

برپايي اين سفره ها جزو کهن ترین مراسمی است که از زمان های بسیار قدیم در ایران وجود داشته و اين نشان مي دهد عشق و علاقه ما به ائمه اطهار بي شمار و مثال زدني است.

 عشق به ائمه در میان ما ایرانیان پير و جوان نمي شناسد و هر کس سعی دارد به گونه ای ارادت و عشق خود را به خاندان پاک پیامبر اعظم (ص)نشان دهد و سفره گرفتن و پخش نذور یکی از شیوه های ابراز ارادت به ائمه و نیز توسل به این بزرگواران برای حل مشکلات و گرفتن حاجات در ایام محرم و صفر،ماه مبارک رمضان،ایام فاطمیه و ... است.

 برگزاری سفره صلوات ائمه ، سفره حضرت ابوالفضل (ع)،سفره حضرت فاطمه (س)،سفره حضرت رقیه (س)و سفره امام حسن (ع) از جمله سفره های زنانه است که با دعا و مناجات ،به خصوص دعای توسل آغاز می شود و پس از تلاوت سوره هایی از قرآن مجید، دعاهایی همانند زیارت عاشورا،دعای عهد، دعای ندبه ،حدیث شریف کسا و دعاهای مخصوص ایام هفته توسط افرادی که صدای خوب و خوشی دارند قرائت می شود .

 پس از آماده شدن دل ها ،در مجالس زنانه مداحی و سوگواری مخصوص امامی که سفره به نامش چیده شده عموما توسط مداح خانم اجرا می شود؛ البته بگذریم که مداحان زن ما هم مثل برخي مداحان بسیار اغراق آمیز و به دور از واقعیت ذکر مصیبت می کنند و گاهی شان ائمه را تنزل می دهند!

در پایان سفره هم نوبت تناول انواع نوشیدنی ها و خوردنی های رنگارنگ است که حاضران علاوه بر خوردن، مقداری را برای تبرک و روا شدن حاجت با خود برای اهل منزل می برند.

کاري تا بدين جاي قضيه نداريم،مشکل اینجاست که برخی برای برپایی سفره ائمه ، نسخه های قابل توجهی می پیچند که در این میان سفره حضرت رقیه ساده ترین، مردمی ترین و گسترده ترین سفره نذری و سفره حضرت ابوالفضل مفصل ترین سفره در سراسر ایران قلمداد شده است.

 جالب است که یکی می گوید سفره حضرت ابوالفضل عدس پلو، آش رشته، خرما، حلوا، نان، پنیر، سبزی خوردن، شله زرد و آجیل مشکل گشا دارد، دیگری می گوید:سفره حضرت رقیه(س) را باید در روز جمعه بیندازند و نان سنگک، پنیر، سبزی خوردن، خرما و شمع بگذارند ، یکی دیگر هم سفره امام حسن را از دیگر سفره های نذری مرسوم می داند که همه مواد و محتویات آن باید به رنگ سبز بوده و بیشتر در نیمه ماه رمضان همزمان با میلاد آن بزرگوار پهن شود و غذاهایی چون سبزی پلو، کوکو سبزی و آش رشته در این سفره چیده شود!

 البته معمولا نوع خوراک‌هایی که در سفره‌های نذری به کار برده می‌شود، با ویژگی‌های اقلیمی و نوع فرآورده‌های هر منطقه هماهنگی دارد؛ مثلا در برخی از نقاط استان برای سفره امام حسن (ع) آش ترش درست می کنند و برای سفره حضرت فاطمه، نون و ماست می گذارند.

 نمی دانیم گذاشتن غذاهای مخصوص برای سفره های نذری از کجا نشات گرفته اما آن چیزی که مهم است درگیر شدن مردم برای تشریفات سفره است.

این تشریفات و تجملات سفره های نذری آنقدر زیاد و به اصطلاح مد شده که مردم را از اصل و فلسفه این مهم دور کرده است و یادشان رفته هدف از برپایی سفره نذری دور هم جمع شدن و اظهار ارادت به خاندان پاک پیامبر(ص) و تعمیق اعتقادات دینی و مذهبی است نه به رخ کشیدن سفره های مجلل با انواع اشربه و اطعمه و تشریفات خاص!

 دوستی به کنایه می گفت: عده ای از افراد شکم پرست دور هم جمع مي شوند و با هم تصميم مي گيرند که برای هر سفره نذری چه غذایی تدارک ببینند وگرنه مگر در دوره امامان ما آش رشته،عدس پلو،شله زرد و ...وجود داشت؟! تازه اگر این غذاها هم بود آیا این بزرگواران این همه غذاهای رنگارنگ را ميل مي کردند؟!

امامان ما با نان و خرما و نان و نمک می ساختند نه این همه تشریفات! متاسفانه این گونه تجملات دست و پاگیر حتی در اعتقادات مان نيز رسوخ کرده و در سفره های نذری هم خودش را نشان داده و دست و پای ارادتمندان خالص را بسته است.

 اینجاست که نقش دستگاه های فرهنگی و رسانه ها و مبلغان ديني بیشتر نمایان می شود تا با ایجاد فرهنگ سازی درست و نیز ساماندهی و آموزش مداحان از این همه تشریفات کاسته و مردم را متوجه اصل فلسفه برپایی سفره ها کنند.

اما این روزها کوچه های مدینه را ماتم فرا گرفته، فریاد سکوت و درد ، مدینه را در اندوهی تلخ فرو برده ، گرد و غبار محنت و غم بر چهره فرزندان یاس کبود نشسته است.

 این روزها که چلچراغ خانه علی خاموش گشته هر کدام از فرزندان زهرا گوشه ای زانوی غم بغل کرده و به یاد مصیبت ها و مظلومیت های مادرگریانند.

 السلام علیک یا فاطمة الزهرا یا بنت رسول الله یا وجیهتا ًعند الله، اشفعی لنا عند الله!

 نمی دانم فاطمه از مردمان زمانه چها کشید که خواست حتی قبرش هم پنهان بماند. نمی دانم فرزندان زهرای مرضیه چگونه فراق مادری را تحمل کردند که در آخرین دیدارشان با پهلوی شکسته دستانش را از کفن بیرون آورد و آنها را بغل کرد و بویید، مادری که دیگر نمی توانستند به زیارت مزارش هم بروند.

 امروز که همه سیاه پوش زهرای آل یاسینند شقایق های دشت بی قراری، به تنهایی مزار یار می اندیشند و در رثای گوهر گمگشته ی خویش در به در به دنبال گمشده شان هستند تا لختی آرام گیرند،دل های مان به شوق روزی می تپد که مهدی فاطمه ظهور کند و قبر مادرش را به ما بنمایاند. الهم عجل لولیک الفرج. 

ايميل نويسنده: (heyran55@yahoo.com)