مازندنومه؛رضا اصغری،کارشناس ارشد حقوق عمومی:حضرت امام خمینی (ره) در بیتی فرمودند:

همه در عید به صحرا و گلستان بروند / من سرمست،ز میخانه کنم رو به خدا

ممکن است هر شخص از دیدن اطرافش، دیدگاه متفاوتی داشته باشد. یکی طبیعت را شناخته و از دیدنش لذت ببرد و دیگری به عنوان مسوول، علاوه بر شناخت و لذت از طبیعت، بازدیدی از عملکرد نیروهای تحت امرش داشته باشد و مردم هم علاوه بر گردشگری، به نقاط قوت و ضعف مسوولان پی برده و نظارت داشته باشند.

در ابتدای سال نو با فرا رسیدن فصل بهار طبیعت، وقتی هم وطنان به گردش در استان ها می روند نگاه های متفاوتی در ذهن شان نقش می بندد که در این مقال به سفر در راه های اصلی اشاره می کنیم.

مزيت گسترش راه ها

وقتي هم‌وطنان سفر مي‌كنند متوجه مي‌شوند دولت با مشاركتي كه از طريق عوارض مصوب از رانندگان به صورت سنتي دريافت مي‌دارد ، نسبت به احداث بزرگ‌راه يا آزادراه اقدام کرده است.

همين عمل موجب افزايش نسبي سرعت حركت و در نتيجه كاهش هزينه خودروها و تصادف‌ها شده است.

معايب راه سازی

با توجه به اینکه دولت هزینه هنگفتی را برای مطالعه مشاوران صرف می نماید، برنامه‌ريزي اصولي براي احداث اين جاده‌ها وجود نداشته است.

براي نمونه تابلوهاي راهنمايي كه در مسير نصب است برخي هر چند متر با تعيين فاصله مشخص مي‌شود.به عبارتي گاهي با نصب يك تابلو و گاهي دو يا بيشتر،راننده را در رسيدن به موقعيت آگاه مي‌كند.

در برخي جاها به جاي آرام‌ساز، بدون نصب علائم هشداردهنده جهت كاهش سرعت، سرعت‌گير احداث نموده و منجر به وقوع آسيب به خودرو يا سرنشين يا حتي تصادف می شوند.

در شكل‌هايي اندازه تابلو آن قدر كوچك يا داراي پايه كوتاه يا نوشته ريز است كه امكان مشاهده و مطالعه آسان راننده وجود ندارد.

گاهي داراي رنگ‌ها یا نماد متفاوتي است كه امكان دقت در شناسايي تابلوي راهنمايي با تبليغاتي را توسط خواننده به اشتباه مي‌اندازد.

در قسمت‌هايي از مسیر که مركز مهمي استقرار داشته و براي شناسايي مسافران نقش مهمي دارد دريغ از شناسه‌اي خاص حتي يك شماره راهنمایی.

در يك آزادراه بدون اينكه مشخصه ای داشته باشد چه نوع راهي است پليس به راننده مي‌گويد از سرعت مجاز تجاوز نموده و خودرو را توقیف یا جريمه مي‌نمايد.

در يك بزرگراه نوشته شده حداكثر سرعت 100 كيلومتر و در بزرگ‌راه ديگر آمده 120 كيلومتر؛ در صورتي كه به موجب رديف دوم ماده 126 آيين‏نامه راهنمايي و رانندگي مصوب 1384 اصلاحي 1387، در راه‌هاي بيرون شهر و مناطق غيرمسكوني سرعت مجاز براي رانندگان وسايل نقليه آزادراه‌ها- حداقل 70 و حداكثر 125 كيلومتر در ساعت؛ و در بزرگراه‌ها ـ حداكثر 115 كيلومتر در ساعت؛ و در جاده‌هاـ روزها حداكثر 100 و شب‌ها حداكثر 90 كيلومتر در ساعت است.

در مواردي تابلوي حداكثر سرعت مجاز يا خط كشي ممتد وسط راه، با خيابان مشابه‌اش متفاوت است.

طبق بند "د" ماده اول كنوانسيون راجع به ترافيك راه ها مصوب 1354، «‌شاهراه» عبارت از راهي است كه اختصاصاً براي ترافيك وسائط نقليه موتوري ساخته شده و با ملاك مجاور خود راه پيدا نمي كند و داراي‌خصوصيات زير است:

1-جز در مناطق خاص و يا در موارد موقتي داراي قسمتهاي «سواره‌رو» دوطرفه باشد كه توسط باند مجزاكننده و يا استثنائاً با وسايل ديگري از يكديگر‌جدا شده‌اند.

2- با هيچ راه يا راه‌آهن و يا خط ترامواي و يا راه پياده‌رو در يك سطح تقاطع نكند.

3-مخصوصاً به عنوان شاهراه علامت‌گذاري شده باشد.

مردم نمی توانند شاه‌راهی بیابند که دارای خصوصیات فوق باشد یا مسير خودروهاي كندرو يا پياده روها پيش‌‌بيني نشده است.

در مسيري دورزدن در پيچ يا دوربرگرداني آن قدر آسان است كه راننده متوجه نمي‌شود و در جاي ديگر آن قدر زياد است كه بايد فرمان را تا آخر بپيچاند.

يكي از نمايندگان وقت مجلس شوراي اسلامي مي‌گفت در سفر خارجي قرار شد از شهري به شهر ديگر سفر نماييم؛ تمام كوه‌هاي جاده را كه حدود 300 كيلومتر بود برش كردند يا اقدام به حفر تونل نمودند و براي تمام درّه‌ها پل ساختند و ما ندیدیم در طول مسير راننده فرمان را به سمت چپ يا راست كج نمايد. به عبارتي كلي از مسافت و استهلاك سفر كاستند.

عقب ماندگی سازمان صدا و سيما در گسترش راه ها

از گذشته‌ها مي‌گفتند برخي راننده‌هاي جاده‌اي، معتادند يا مشكل فرهنگي دارند. بعضي از آنها اقدام به نصب ضبط و گوش نمودن به نوارهاي مبتذل مي‌نمودند؛ تعدادي رانندگان اتوبوس‌ها براي سرگرم نمودن مسافران فيلم پخش نموده و دسر توزيع مي‌كنند.

يكي از دلايل این کارها، سكوت بي‌معنا در طول سفر است كه اگر روش پيشگيرانه نداشته باشند خواب‌آلودگي به سراغ شان آمده و منجر به وقوع تصادف تا حد مرگ خواهد شد.

مشكل اصلي از اينجا شكل مي‌گيرد كه صدا و سيما توان خدمت‌رساني صحيح فني را ندارد. چنانچه بخواهند در قسمتي از جاده راديو را روشن كنند متوجه مي‌شوند بعد از مدتي راديو آنتن نداده و پس از رسيدن به شهر ديگر بايد فركانس آن را تغيير دهند كه پیدا کردن فرکانس مورد نظر كاري بس دشوار است.

آنتن‌هاي تلويزيون هم در اكثر موارد به طور مناسب كار نمي‌كند و شبكه‌ها و پيام‌نماها را نمي‌گيرد.

راه حل پیشنهادی

همين مشكل صدا و سیما را مخابرات در آنتن‌دهي شبكه سيار داشت؛ آن مرجع به دلیل اجبار در جلب بیشتر مشترک برای رسیدن به منافع بیشتر، با شناسايي و فعال نمودن دريافت گزارش‌هاي مربوط به قطعي شبكه و بهره‌گيري بيشتر از توان فني غيردولتي‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها اقدام به نصب دكل کرد تا اينكه اكنون مشكل آنتن‌دهي را به حداقل رساند.

سازمان صدا و سيما از آنجایی که توجهی به توسعه روزافزون شبکه های ماهواره ای ندارد و بیشترین برنامه سازان هم در مرکز متمرکزند،علی رغم القای فرهنگ وارداتی، کمترین توجهی به برنامه های بومی محلی دارد و چون منافع مستقیمی ندارد،سعي مي‌کند با همان شیوه قدیمی و بدون توجه به ایجاد یا ادغام با مراکز شهرستانی مانند اداره های مخابرات یا فرهنگ و ارشاد اسلامی، كارهاي فني و تولیدی را خود انجام دهد.

با توجه به اینکه تمرکزگرایی، شبهه‌اي بر ايجاد رانت در اذهان متصور می گردد تمرکززدایی می تواند موجب بهره گیری بیشتری از اشخاص محلی شود.

اميد است در سال توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني، مديران آن سازمان به خود آمده و با تفويض اختيار به مراكز استاني، همراه با افزايش شبكه‌ها و توسعه شبكه ديجيتال، روش‌هاي صحيح اصلاح بستر فني پوشش شبكه زميني را جزو اولويت‌هاي كاري شان قرار داده و محقق سازند.

پست الکترونیک نویسنده: (rezapost@yahoo.com)