مازندنومه،کلثوم فلاحی:به زودی جشنواره تئاتر معلولان منطقه خزر در ساری برگزار می شود.با دکتر کمال‌الدین شفیعی -داور این جشنواره- گفت و گو کردیم.

 *هدف از برگزاری جشنواره تئاتر معلولان چیست؟

نخستین جشنواره تئاتر معلولان منطقه خزر در شهرستان بابلسر برگزار شد و اگرچه نواقصی داشت اما در عین حال بسیار باشکوه بود.

مهم‌ترین اصلی که برای ما در این جشنواره مطرح است، نگرش مردم عادی به معلولان است. اگر برای جشنواره آثاری را انتخاب کنیم که از ناتوانایی‌ها حرف بزند، خوب نیست، باید نگاه درست به معلول را جانشین نگاه ترحم‌آمیز کنیم.

 نباید نگاه آنگونه باشد که معلول ناتوان است، یکی از گرفتاری های ما این است که به توانایی مغزی آدم‌ها کمتر ارج می‌گذاریم.

 در تئاتر معلولان به بروز تواناییش های خفته در درون معلولان و بازیابی آن توجه می‌کنیم، هر فردی که کار تئاتر معلولان را می‌بیند متعجب می‌شود.

 در جشنواره تئاتر معلولان در کرمانشاه، معلولان تئاتری را اجرا کردند که در اروپا هم به دنبال آن اثر نمی‌روند،عزت‌الله انتظامی با دیدن تئاتر معلولان اذعان داشت که در مقابل بازی این افراد، من بازیگر نیستم.

در جشنواره ترحم نداریم، آثار خوانده می‌شوند و اگر از نظر هنری و علمی، درست باشد، آن اثر را برای اجرا گزینش می‌کنیم.

 از سال 82 تا سال 86 در رابطه با جشنواره تئاتر معلولان، سه جشنواره بین‌المللی داشتیم که از کشورهای لهستان، سوئد، اوگاندا، ارمنستان و آذربایجان حضور داشتند، یکی از شگفتی‌های این جشنواره این بود که سوئدی‌ها با دیدن تئاتر معلولان ما، ابراز شگفتی کرده و باورشان نمی‌شد که اینها معلول هستند. می‌گفتند ما هم در سوئد تئاتر معلولان داریم اما این گونه که شما کار می‌کنید واقعا بی‌نظیر است.

 *متون ارائه شده به دبیرخانه جشنواره در چه سطحی است؟

 بعضی از متن‌ها خیلی خوب هستند، بعضی متون هم سطح پایینی دارند که قرار است برای ارتقای سطح نمایشنامه نویسی در این جشنواره‌ها، کارگاه‌های آموزشی نمایشنامه نویسی برگزار کنیم. آنچه به چشم می‌آید ضعف نمایشنامه است و در راستای بازیگری، ضعف کمتری داریم.

 *یعنی نمایشنامه‌نویسان کمتری به این سمت کشیده شده‌اند؟

 نمایشنامه نویسان ما توجهی به این مسائل ندارند، با تمام تلاش‌ها نتوانستیم آنها را به کارگاه‌ها بکشانیم و شاید از نظر آنها جشنواره تئاتر معلولان محلی از اعراب ندارد. تلاش می‌کنیم به معلولان آموزش دهیم که خودشان برای تئاتر معلولان نمایشنامه بنویسند.

 *وضعیت تئاتر معلولان در استان‌ها چگونه است؟

اصلا نمی‌شود مقایسه کرد چون همه به نوعی کار می‌کنند. در برخی استان‌ها متوجه شده‌اند که چگونه در زمینه معلولان فعالیت کنند و برخی استان‌ها هنوز متوجه این قضیه نشده‌اند. برگزار کنندگان جشنواره خزر بیشتر متوجه قضیه شده‌اند و این برای ما بسیار خوب است.

* فعالیت شما در عرصه تئاتر معلولان با چه مسائلی مواجه بود؟

 اوایل برخی هنرمندان به ما می‌گفتند دیوانه، مگر معلول هم می‌تواند بازی کند؟ این صحبت‌ها مربوط به جشنواره اول است. اما در جشنواره دوم وقتی کارها را دیدند تعجب کردند که چطور آقای انتظامی و دکتر صادقی هم در کنار ما هستند. پس از آن بود که هر کدام مراجعه می‌کردند و می‌گفتند ما چه کاری می‌توانیم برای شما انجام دهیم. به آنها پاسخ دادم شما نمی‌توانید با ما دیوانه‌ها کار کنید.

 *در رابطه با تئاتر معلولان، چه اندازه مناسب‌سازی صورت گرفته است؟

مناسب‌سازی اصلا نداریم، پله‌های بزرگ و برجسته، شیب‌های بلند. در سراسر کشور 2 سالن مناسب‌سازی شده برای تئاتر معلولان وجود دارد که آن را هم با ما مشورت کردند که چگونه بسازند.

شهرداری‌ها باید مناسب‌سازی را انجام دهند که نمی‌کنند، استاندارد شیب رعایت نمی‌شود. هدف اصلی ما ایجاد تئاتر حرفه‌ای برای معلولان است.

 *تئاتر چه تاثیری در روند فعالیت معلولان داشته است؟

یکی از اهداف تئاتر معلولان این است که می‌خواهد این افراد را از انزوا خارج کند. برخی خانواده‌ها معلول خود را در خانه پنهان کرده و خجالت می‌کشیدند که بگویند معلول دارند، اما تئاتر باعث شد معلولان از خانه‌ها خارج شده و به اجتماع بیایند.

 وقتی معلول روی صحنه رفت شاید در ابتدا خانواده‌اش باور نمی‌کردند که این همان فرد است. باید باشید و بعد از تمام شدن نمایش ببینید که چه شور و هیجانی بین معلولان است، شجاع، دلیر و با اعتماد به نفس، این خصوصیات فرد معلولی است که وارد عرصه تئاتر شده است. از این فرایند مردم معمولی هم به هوش می‌آیند و نگاه آنها به معلول تغییر می‌کند. تلاش ما این است که نگرش‌های بی‌رحمانه را تغییر دهیم.

 *چه صحبتی با رسانه‌ها دارید؟

رسانه‌ها از کنار این موضوع به سادگی عبور نکرده و به این جریان بی‌توجه نباشند، رسانه‌ها کار را معرفی کنند تا مردم هم در جریان این مقوله قرار گیرند.

طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، رسانه ملی باید در هفته دو ساعت از برنامه‌ها را به معلولان اختصاص دهد، این اتفاق نیفتاده است. امیدواریم رسانه‌ها تلاش کنند تا صداو سیما این دو ساعت را در اختیار ما بگذارد تا تمام نگرش‌ها نسبت به معلولان را تغییر دهیم.