مازندنومه،سردبیر:نمایشگاه گروهی تعدادی از هنرمندان سوادکوهی در رشته نقاشی، از صبح شنبه 5 اسفندماه،در مکان نمایشگاهی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران،واقع در ساری،میدان امام گشایش یافت.

آن چه از سابقه هنری سوادکوه در ذهن داریم،بیشتر راجع به شاعران و نوازندگان و خوانندگان این منطقه است و کم تر تصور می شود که در این شهرستان به نسبت محروم،هنر نقاشی/نگارگری نیز پرطرفدار باشد-به ويژه بین خانم های جوان این منطقه-

نقاشی یکی از رشته‌های اصلی هنرهای تجسمی است و قدمت آن شش برابر زبان نوشتاری است.نخستین نقاشی‌های یافت‌شده در غارها حاکی از آن است که انسان‌های اولیه با کشیدن نقش حیوانات و شکارشان به نوعی خود را آمادهٔ نبرد با آن‌ها می‌کرده‌اند.

تاریخ هنر نقاشی در ایران نیز به زمان غارنشینی برمی گردد. در غارهای استان لرستان تصاویر نقاشی شده از حیوانات و تصاویر کشف شده است.

نقاشی های کشف شده در مناطق تپه سیلک کاشان و لرستان بر روی ظروف سفالی، ثابت می کند که هنرمندان این مناطق با هنر نقاشی آشنایی داشته اند.

همچنین نقاشی هایی از دوران اشکانیان بر روی دیوار کشف شده است. یکی از این نقاشی ها منظره یک شکار را نشان می دهد. وضعیت سوارها و حیوانات و سبک به کار رفته در این نقاشی ما را به یاد مینیاتورهای ایرانی می اندازد.

در نقاشی های دوران هخامنشی، نقاشی از روی چهره بر سایر نقاشی های دیگر تقدم داشت. مانی-پیامبر ایرانی که در قرن سوم زندگی می کرد- یک نقاش با تجربه و ماهر و نقاشی های او یکی از معجزاتش بود.

چون روز نخست نمایشگاه است،بازدیدها چندان قابل توجه نبود،تبلیغات هم ناکافیست،از این منظر البته حرجی بر برپاکننده ها نیست،بیشترشان برای نخستین بار است که آثارشان را در جایی بزرگ تر مثل مرکز استان مازندران ارایه داده اند و تبلیغات نیز پول می خواهد و هنرمند بی پول است!

با خانم"فاطمه نوین باقری"هم صحبت می شوم.او ده سالی می شود که از تهران به مازندران آمده و صاحب آموزشگاهی در شیرگاه است.بیشتر تابلوهای عرضه شده نیز کار او و هنرجوهای اوست.شوهرش نیز که چندقدم دورتر ایستاده،بازنشسته نیروی دریایی است و شعر می سراید.او نمونه ای از شعرهایش را به دستم داد و خیلی زود پس اش گرفت و خودش شروع کرد به خواندنش!در وصف دوران بازنشستگی و مردم سوادکوه بود شعرش.

خانم باقری می گوید:در این نمایشگاه 180 تابلو را در معرض دید قرار داده ایم که حدود نیمی از آن ها به هنرجوهای آموزشگاه من تعلق دارد.

پیش از گفت و گو با این نقاش پیشکسوت،چرخی در نمایشگاه زده بودم.سبک کارها متنوع است؛هم نقاشی های تصویری هست،هم انتزاعی، از آثار رئال و واقع گرایانه تا طبیعت بی جان و پرتره و کارهای فکری و خلاقانه و حتی کولاژ و آبستره.

غیر از خانم باقری استادان دیگری نیز به همراه هنرجوهای خود آثاری را عرضه کرده اند؛4 استاد و 8 هنرجو،جملگی از سوادکوه.

پرسیدم:قیمت تابلوها تا چه میزانی است؟

خانم باقری پاسخ داد:قیمت ها به نسبت تهران خیلی ارزان تر است،زیر 300 هزارتومان.

او سپس تابلویی بزرگ،اثر خودش را نشانم داد و گفت:فقط این تابلو گران تر از بقیه است و یک میلیون تومان قیمت دارد،اما متولیان سالن اجازه نداده اند آن را به نمایش بگذارم.

نگاهی به تابلو انداختم.غیر از نحوه پوشش بانوان که در فیلم های کلاسیک اروپایی ها بسیار دیده ایم،تابلو هیچ مورد خاصی نداشت که ممنوع اش کنند!کج سلیقگی که شاخ و دم ندارد!ممیز چه می داند هنر چیست و نقاشی کدام است!

تلفن خانم باقری زنگ می خورد.چند قدمی که فاصله گرفت یکی از شاگردانش شروع به تعریف کردن از او و هنرش کرد و هنرجوی دیگری نیز اضافه کرد که او استاد کشف استعدادهاست و سال ها در کانادا زندگی کرده است.

لحظاتی بعد استاد باقری بازگشت و از او پرسیدم:تاکنون چند نمایشگاه انفرادی و جمعی گذاشته؟

گفت:35 سال است که در زمینه نقاشی فعالیت می کنم و جمعا" 20 نمایشگاه در شهرهای مختلف کشور برپا کرده ام که دو نمایشگاه به صورت انفرادی بوده است.

از فعالیتش در خارج از کشور سئوال کردم که گفت:چندسالی که در کانادا زندگی می کردم عضو انجمن هنرمندان آن کشور بودم و دو نمایشگاه در آن کشور برگزار کردم و در مدرسه ایرانیان آن جا نقاشی تدریس می کردم.

فاطمه نوین باقری هر چند مازندرانی نیست،دلش برای مازندران و سوادکوه می تپد و هر چه دارد به هنرجوهایش عرضه می کند.

می گوید:در سوادکوه چند نمایشگاه گذاشته بودیم،حالا حرکت کردیم سمت مرکز استان تا هنر بچه ها را ساروی ها هم تماشا کنند.

او عضو انجمن هنرمندان سوادکوه است.این انجمن در رشته های مختلف هنری از جمله طراحی،نقاشی و سفالگری،نیز برگزاری نمایشگاه ها و کشف استعدادها فعالیت می کند.

*اوضاع بازار چگونه است؟کسی تابلوی نقاشی می خرد؟

-به ندرت تابلو می خرند و فروش ما آن چنان نیست.

*تصور نمی کنید که قیمت تابلوها کمی بالاست؟همین 300 هزارتومان در این شرایط اقتصادی پول کمی نیست.

خانم باقری جواب می دهد:قیمت ها بالا نیست،چون موارد و ملزومات ما مثل بوم،رنگ،قاب و...گران است،این ها را اضافه کنید به زمانی که نقاش صرف می کند تا یک تابلو خلق شود.

به نظر شما آیا با این گرانی ملزومات و 3-2 ماهی که برای آفرینش یک تابلوی نقاشی وقت صرف می شود،100،200 یا 300 هزارتومان زیاد است؟

پاسخش قانع کننده به نظر می رسد،اما واقعا" اولویت مردم ما این روزها،خرید تابلوی اصل نقاشی و حتی کتاب و سینما و کنسرت نیست،نان شب است.

این استاد پیشکسوت نقاشی به سان همه هنرمندان،حمایت های دولتی کارگشا را خواستار است،از جنس های چینی ارزان و بی کیفیت گله مند است و می گوید:مردم و سازمان ها و بانک ها به جای پوسترهای بی کیفیت چینی،این تابلوهای نقاشی را بخرند و در منازل و دفاتر کار نصب کنند.

و ادامه داد:برای یک بانک ثروتمند مگر چه قدر هزینه دارد که تعدادی تابلوی اصل نقاشی بخرد و در اتاق روسا نصب کند که همیشه ماندگار خواهد بود؟پوستر که سر هر چهارراه به فروش می رسد،اثر هنری نیست.

به اتفاق خانم باقری و یکی از هنرجوهایش-مهیلا زاهدی-راه افتادیم تا تابلوهای این استاد و شاگرد را تماشا کنیم.

محمدکامران شریفی-شوهر خانم باقری- رو به من می گوید:خانم زاهدی در آینده "رامبراند"ایران خواهد شد.

این هنرمند جوان سوادکوهی چند تابلو از کارهای خلاقانه اش را آورده بود،به اضافه یک اثر که با نقطه خلق کرده بود.

خانم زاهدی سه سال است که نزد استاد باقری نقاشی را می آموزد.بیشتر با مدادرنگی کار می کند.کارهایش متنوع است،از رئال گرفته تا پرتره و طبیعت بی جان و کارهای انتزاعی و خلاقانه.

حدود 40 تابلو خلق کرده است و دیپلم طراحی و دوخت لباس دارد.او پیش تر در قائم شهر و پل سفید و شیرگاه حضور نمایشگاهی داشته است.

از خانم زاهدی می پرسم:تابلوهایت را هدیه هم می دهی؟با خنده جواب می دهد:چند بار برای مجالس عروسی کادو برده ام!

تصویر یک کره- ماه یا خورشید-در تمام تابلوهایش وجود دارد و سمبل تکنیک اوست. خودش مشتاقانه شروع می کند به توضیح برخی از تابلوهایش.فکر می کنم که حق با آقای شریفی است و آینده خوبی در انتظار این نقاش جوان سوادکوهی است.

به تماشای تابلوهای بامبوی استاد باقری می رویم.می خواهد این سبک را به نام خود ثبت کند.او بامبوها را در حیاط منزلش در شیرگاه پرورش می دهد و آماده اش می کند برای نقاشی.

تصاویر اسطوره ای و سمبلیک که با کمک گیاه بامبو خلق شده اند، زیبا و خیره کننده است.یاد جمله ای می افتم که انگار از ویکتور هوگوست:"دانشمندان،عالمان و بزرگان هر کدام نردبانی برای ترقی دارند، لیکن شاعران و هنر مندان این راه را پروازکنان می پیمایند."

نمایشگاه نقاشی هنرمندان گمنام اما باذوق و خلاق سوادکوهی تا آخر این هفته،صبح و عصر در سالن اداره کل ارشاد مازندران برپاست.اگر پول خرید تابلو نداریم،حداقل به تماشای هنرشان که می توانیم برویم،می توانیم تحسین شان کنیم تا انگیزه و انرژی بگیرند.

خدايا هنر چقدر بلند و عمر چه اندازه كوتاه است!