مازندنومه:نامه زیر را مخاطبی به نام"حمید قهرمانی"از رامسر برای ما ارسال کرده است که در آن به مشکلات تصفیه خانه آب آشامیدنی رامسر اشاره شده است.متن کامل نامه که خطاب به مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان مازندران  نگاشته شده،در پی می آید:

مدیریت محترم عامل شرکت آب وفاضلاب استان مازندران 

جناب آقای مهندس حسین زاده
موضوع : تصفیه خانه آب آشامیدنی رامسر
سلام علیکم

احتراما ، با تشکر از جنابعالی به دلیل وقتی که برای مطالعه این نامه صرف نمودید ، به استحضار می رساند هدف از نگارش این نامه و ارسال آن برای جنابعالی ، بیان مشکلات تصفیه خانه آب شرب رامسر و جلوگیری از ادامه یافتن بنیان های نادرست در مهندسی آب و فاضلاب کشور می باشد .

سوال این است که با وجود مهندسین صادق و توانا در حوزه آب و فاضلاب کشور ، چرا بایستی کار ساخت تصفیه خانه ها به شرکت های ضعیف سپرده شود و تصفیه خانه ها برخلاف اصول مهندسی ساخته شوند ؟

تصفیه خانه آب شرب رامسر از جمله تصفیه خانه هایی است که متاسفانه بر خلاف اصول کار ساخته شده و فاقد مدارک اولیه و پایه ای مورد نیاز ساخت تصفیه خانه است و دارای ایرادات اساسی در ساخت می باشد که در بندهای زیر به اختصار خدمت جنابعالی عرض می گردد .

کارفرمای پروژه به دلیل ضعف دانش از پی بردن به ایرادات آن عاجز بود و شرکت مشاور نیز به دلیل ضعف مفرط در بخش مهندسی و با سوء استفاده از ضعف کارفرما ، نه تنها سعی در رفع مشکلات تصفیه خانه نکرده است بلکه جدیت به دنبال حل و فصل موضوع بوده و پیمانکار تاسیسات نیز در این میانه در پی  سود خود است و حیرت در این است که یک نفر در استان مازندران وجود ندارد که عیب کار آنها را گوشزد نماید.

از جنابعالی استدعا دارد جهت حفظ شان جامعه مهندسی کشور و نغلتیدن در مشکلات بعدی تصفیه خانه ، دستور بررسی مشکلات تصفیه خانه توسط یک کمیته مستقل را صادر بفرمایید .

اینجانب به دلیل احساس وظیفه و ادای دین این نامه را برای تان فرستادم و آماده ام در صورت نیاز توضیحات بیشتر خدمت جنابعالی بفرستم .

1- بخشی از ایرادات پایه ای طرح تصفیه خانه

- اشتباه در انتخاب محل تصفیه خانه با توجه به اصول این کار ( به جای اینکه آب خام به توسط لوله انتقال به نزدیکترین محل به نقاط مصرف ( شهرها ) حمل شده و سپس تصفیه و توزیع گردد ، آب خام بعد از طی مسیر 2 کیلومتری ، وارد تصفیه خانه می شود و سپس آب تصفیه شده و کلرزنی شده ، مسافت طولانی که قریب 17 کیلومتر و یا بیشتر است را طی می کند تا به مصرف کننده برسد که این منجر به بالا رفتن ریسک آلودگی ثانویه آب میگردد ) .

- اشتباه در انتخاب زمین تصفیه خانه : زمین اختصاص داده شده به تصفیه خانه ، به صورت کاملا شیبدار بوده و از نظر زمین شناختی به صورت لایه لایه رسوبی بوده و علاوه بر وجود نشتاب در لایه های زمین ، سستی زمین نیز منجر به رانش آن خواهد شد .

 ما از وجود مطالعات ژئو تکنیکی در این پروژه بی خبریم ولی اگر این مطالعات وجود داشت ، در انتخاب زمین تجدید نظر می شد . اگر به تصفیه خانه بروید ، نشتی آب در همه جای تصفیه خانه مشهود است چون هیچ اقدامی در خصوص زهکشی انجام نشده است.

- اشتباه در پلان کلی تصفیه خانه : پلان کلی تصفیه خانه به اشتباه ، عمود بر خط طبیعی نشتاب زمین لحاظ شده است و همین امر منجر به آب بند نشدن مخازن فرآیندی شده است .

2- ایرادات بخش فرآیند ( process  ) :

- مدرک P&ID   : مدرک موجود P&ID  متعلق به سال 1385 بوده و حتی تصحیح هم نشده است و ضمنا دارای حداقل شرایط استاندارد طراحی این مدرک نیست .

- مدرک PFD  : این مدرک وجود ندارد و بالانس جرمی ارائه شده با وضعیت فعلی تصفیه خانه همخوانی ندارد .

- مدرک process calculation :در این مدرک کلیه محاسبات و مبانی فرآیندی تدوین و ارائه می گردد . مدرک مزبور در این پروژه وجود ندارد .

- مدرک hydraulic calculation: به منظور ترسیم پروفیل هیدرولیکی تصفیه خانه ، بایستی ابتدا مدرک محاسبات هیدرولیکی تهیه گردد . در این پروژه مدرک محاسبات هیدرولیکی وجود ندارد .

- مدرک  hydraulic profile :مدرک پروفیل هیدرولیکی کل تصفیه خانه نیز موجود نیست .

- مدرک control philosophy : مهمترین مدرک در خصوص کنترل تصفیه خانه و اداره آن ، مدرک فلسفه کنترل است که متاسفانه وجود ندارد . معلوم نیست که نوع و سطح کنترل و نحوه کنترل بخشهای مختلف تصفیه خانه بر چه اساسی است؟

- مدرک شرح فرآیند تصفیه خانه process description :شرح فرآیند تصفیه خانه در واقع مدرکی است که توضیح کاملی در خصوص عملیات تصفیه خانه و بخشهای مختلف آن ارائه می کند و در این پروژه موجود نیست.

 به همین دلیل به ناگهان تجهیزاتی مانند میکرواسترینر و ازن زنی به تصفیه خانه اضافه شده اند بدون اینکه علت اضافه شدن انها در جایی قید شده باشد و یا امکان جایگزینی آنها با تجهیزات و روشهای ساده تر بررسی شده باشد .

- مدرک جانمایی نهایی plant layout  :عدم تطابق عملیات اجرایی با مطالعات تصفیه خانه ، چیدمان غیر صحیح مخازن و تجهیزات فرآیندی ، عدم توجه به لزوم وجود لوله کشی جریان بای پس تصفیه خانه ، عدم وجود نقشه منهول گذاری و زهکشی محوطه تصفیه خانه به منظور جمع آوری و هدایت آبهای سطحی ، عدم وجود نقشه های کابل گذاری در محوطه تصفیه خانه .

3- لیست سرفصل های بخش مکانیک و لوله کشی (mechanic & piping  )

- دیتاشیت های تجهیزات فرآیندی ( process data sheet  ) : موجود نیست .

- vendor list : منضم به اسناد اجرائی نگردیده است. عدم اجرائی شدن  این مدرک منجر به اتلاف شدید منابع مالی شده است . به عنوان مثال در خصوص سازنده سیستم های میکرواسترینر و ازن زنی ، فقط از یک سازنده و با گرانترین قیمت ممکن استعلام و خرید صورت گرفته است . در حالی که معمولا استعلام از حداقل 3 سازنده و تامین کننده ( و ترجیحا داخلی ) صورت می گیرد .

در بخش های دیگر هم این اتفاق تکرار شده است . مثلا بدون استعلام قیمت از سایر سازندگان لجنروب ، مستقیما از یک شرکت خرید صورت گرفته است که البته تجهیزات مزبور در بهره برداری با مشکلات اساسی مواجه میباشند و نمیتوانند حرکت کنند .

-  valve list  : موجود نیست .

-equipment list   : موجود نیست .

- line list  : موجود نیست .

– کلیه دیتاشیت های مکانیکال تجهیزات دوار و ثابت : در خصوص برخی از تجهیزات مانند لجن روب و مخازن مختلف و... موجود نیست .

- نقشه های ایزومتریک تصفیه خانه : هیچگونه نقشه ایزومتریک از تصفیه خانه موجود نیست .

- piping class summary  : این مدرک بسیار مهم بوده و موجود نیست .

- سایر مدارک بخش لوله کشی : مانند yard piping  ، نقشه های تاسیساتی ابنیه و لوله کشی آب گرم و سرد ، نقشه های لوله کشی utility  تصفیه خانه ، عدم وجود نقشه های drainage  تصفیه خانه و... .

4- ایرادات بخش برق و ابزار دقیق

- به جز برخی نقشه های مربوط به روشنایی ، مدارک برق و ابزار دقیق در این پروژه موجود نیست . حتی مدرک  P&ID  که محل نصب ابزار دقیق را نشان می دهد موجود نیست پس به چه صورت می توان مدارک ابزار قیق را آماده کرد ؟ بر روی این تصفیه خانه حتی یک تجهیز ابزار دقیق نصب نگردیده است .

بسیاری مسائل دیگر در خصوص این تصفیه خانه وجود دارد که در این مجال قابل بازگویی نیست و مدارک ذکر شده فوق ، از اصلی ترین مدارک یک تصفیه خانه است که بدون تهیه آنها چگونه می توان تصفیه خانه را ساخت ؟

 در این طرح به یکباره و به غلط و بدون هیچگونه بررسی و مطالعه ای ، مخازن پیش ته نشینی حذف شده اند و در مراحل بعدی که به اشتباه خود پی برده اند ، به اشتباه دیگری تن داده و از میکرواسترینر و ازن زنی استفاه کرده اند که در هیچ طرح دیگری در ایران استفاده نشده و از نظر فرآیندی ، استفاده از آنها نه تنها مورد نیاز نیست بلکه از نظر مالی ، ضرر هنگفتی را به کارفرما وارد می کند .

واحد بهره بردار چگونه خواهد توانست بدون موارد ذکر شده این تصفیه خانه را راه اندازی و بهره برداری نماید؟