توجه آقای ماهفروزی ظاهراً با موضوع بحث فاصله زیادی دارد . ایشان از شاخه های فرعی تجن صحبت می کند که شاید منظورشان سر شاخه است . در محدوده که ایشان اشاره می کنند، در منطقه« پل گردن» و« لاک دشت» فقط «اسپرز دَرِه » سرشاخه ای کوچک از تجن است که به تجن می ریزد . نهر های کشاورزی در همان ناحیه که معمولاً در تابستان ها از تجن آب می گیرند، موسوم به شاخه های تجن نبوده و نیستند. (شاخه رود قسمتی از رود است که به شکل طبیعی از آن جدا می شود مثلاً ، شاخه های متعدد ولگا که متفرعات رود در محل دلتای رودخانه اند) . شهر ساری درگذشته از« شهر کیله» و یا از« شهر رود » منشعب شده از ساری رود منتفع می شده است . این رود زمانی سر چشمه ای حیرت انگیز داشت که بدان در مقاله پژوهشی (تجن چگونه تغییر کرد ) اشاره ای مفصل شده است معلوم نیست منظور آقای ماهفروزی از نهر ها و کانال ها که ایشان برای شهر می گویند کدام یا کدام ها هستند . چه خوب بود که کمی توضیح می دادند

بحث قدمت هفت هزار ساله از سوی ایشان ، برای کانال های آبیاری در ناحیه ای جنگلی مثل مازندران چگونه توجیه می شود ؟ حفر نقب ها و نهرها به طول ده ها کیلومتر و ریشه کنی ها و درخت زنی ها در وسعت هزاران هکتار با ابزار سنگی و برنزی چگونه با عقل جور در می آید ؟ ایشان رواج ابزار آهنی را از چه عصر و از چه زمانی در تصور خود دارند ؟

آن چه که منظور این جانب بوده سر چشمه اصلی «ساری رود» است که در جستجوی آن بودن، زحمت چندانی نداشته و سفری کوتاه و چند ساعته است و شاید نیازی به زحمت یک باستان شناس نباشد... باقی برای بعد .

جناب مهندس کولاییان

اَی دیدی؟؟

و اما حرفی با علی آقا ماهفروزی ، حضرت عباسی مهندس کولاییان بی غل و غش گپ زنده.

ته چه اَنده پیچ دنی. نا مِه جواب رِ هدائی نا مهندسِ جوابه، چه؟؟



دوندی سهراب چی باوته؟

من قطاری دیدم که سیاست می برد و چه خالی می رفت.

کلام آخر،

آقای مهندس کولاییان

بازم حرف بزن و باز هم بنویس.

جا نخور، شاید امروز مِرِه حالی نَوّه، فِرداخله روشن هسته.

درود به همه دوستان و فرهیختگان و سلام به مازندران.

انچه که بنده از صحبت های آقای کولائیان متوجه شدم بحث در مورد دو چیز است .

الف : پیشگفتار بحث پژوهشی در مورد شاخه های فرعی رودخانه تجن که در محدوده پل گردن به رودخانه تجن می ریزد یا با کانال ها و نهر های کوچک ساری گذشته را مشروب می ساخته و اضافه آن به باغ ها و شالیزار های بخش شمالی ساری سرازیر می شده است.

ب: توجه دادن به مسئولین شهری و سازمان های مرتبط مانند محیط زیست ، بهداشت و ... بوده که چگونه می توان این نقطه قوت را به فرصت تبدیل و آنرا در توسعه شهری استفاده نمود که هر دو مورد صحبت بسیار پسندیده ای هست و باید از عنصر آب در بحث شهرنشینی بسیار استفاده ها نمود.

اما بحث باستان شناسی کانال های آبیاری برای روستاها پیچیده و شهر ها سابقه 7000 ساله در ایران و بین االنهرین دارد مانند نهر خلف و نهر داریون و .... که در مورد ساری و رود خانه های آن چنین بحث عمیقی صورت نگرفته و بیشتر دانسته های ما ناشی از ادراکات تاریخی است و جهت شکافتن آن مجال دیگر می طلبد.

امیدواریم پژو هش های آتی در کشور و استان به سوی سازندگی هر چه بیشتر فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی نهادینه شود .

همیشه بر و بوم وطن آباد باشد

به نظر می رسد حق با نویسنده باشد. البته آقای اسلامی هم می توانند از این مسئله حمایت کنند که شهرداری خرید این منطقه را مورد توجه قرار دهد. آنچه خبر دارم این است که وضع موجودی و اعتبار مالی شهرداری ساری در شرایط حاضر امکان خرید مستقیم را نمی دهد ولی می تواند از طرق دیگر نسبت به این مسئله اقدام کند.

سوالی از جناب باستان شناس عظیم الشان آقای کولائیان عزیز دارم و آن اینکه آیا کاربرد "لازمات" در کامنت آخری شما درست است یا "ملزومات" ؟ من به دلیل ناقلا بودن قدرت تشخیص صحیح ندارم لطفاً راهنمایی بفرمایید.

جناب آقای حسین اسلامی



گفت و گو با دوستان اهل قلم را استقبال می کنم . البته شیوه گفت و گو منحصر به نشستن دور یک میز نیست . قلم و کاغذ ،نشریات و رسانه ها همه اسباب این گفت و گو یند .

تفاهم با آن چه که من نوشته ام نیاز مند پیشینه در زبان شناسی و یا باستان شناسی نیست . زبان دانستن لازم است، آن هم اول زبان شیرین فارسی و دوم زبان انگلیسی آن هم در حد آشنایی کافی . توانایی استفاده از فرهنگ ها که به زبان انگلیسی یا فارسی است از لازمات است . بقیه اطلاعاتی هست که دوستان ما و از جمله جوانان دانشجو از هر رشته ای ، قادر به داوری در مورد آن هستند . من اظهارات شما را فقط و فقط شکسته نفسی به حساب می آورم .

مورد به خصوصی که این جا بدان پرداخته شد در وجه عمده، تعیین و تشخیص سرچشمه یک رود است، همین . این کار مستلزم مطالعه دقیق یک گزارش و در صورت تمایل ،نیاز به مسافرت حد اکثر تا یک فرسنگی بیرون شهر ساری است .

حضور کارشناسان مهندسی را به خاطر رودخانه و موضوعات آب و آبیاری لازم دانسته ام . جناب کیوس گوران به دلیل حرفه ی کاری از مناسب ترین افراد در میان کارشناسان محلی است . در پایان از همت و پشتکار جنابعالی در تعقیب این مساله مهم سپاسگزاری می کنم .

جناب مهندس کولائیان

از اینکه این جسارت را دارید می روید کار می کنید،پژوهش می کنید و حرفی تازه و به قول شما حرف متفاوت و یا مثلا خلاف آموخته های ما می فرمائید جای قدردانی و تشکر دارد.

اما این حرف تازه باید در جمع اهل قلم و بچه های میراث و باستان شناسان به اصطلاح چکش بخورد.

حرف تازه حتما صد در صد درست نیست و حتما صد در صد غلط نیست.

شما تکرار نمی کنید، حرف تازه برای گفتن دارید، پس باید تحمل بفرمائید که بعضا تعجب کنند، بعضی ها ابرو گره بزنند، بعضی ها مخالفت کنند و عده ای هم با شما همراه شوند. من تمام حرف های تازه شما را خواندم و شنیدم اما در زبان شناسی و باستان شناسی وارد نیستم، دوست دارم که شما در برابر این کارشناسان با هم گفتگو کنید، من گوش کنم، معاون فرهنگی شهرداری ساری هم باید و باید حرف شما را بشنود. دیگران هم بشنوند.

آنگاه معلومات من و امثال من هم بیشتر می شود. در هر صورت تِه خِنابِدون... تِه گِره.

ابرازنظر متفاوت، مخالفت نیست. زمان آن رسیده با استفاده از امکانات علمی گذشته را شفاف تر ببینیم . کاوشهای تاریخی و تاریخ پژوهی ما با امکانات روز هماهنگ نیست . امروز علاقمندان نجوم حتی دانش آموزان ما فراتر از گالیله عمق آسمان را رصد می کنند . هواشناسان ما نه یک یا دو روز بلکه هفته ها را پیش بینی می کنند . در تمامی شاخه های علوم تحولاتی عمیق در جریان است . امروز تمامی کتابهای تاریخ جهان روی میز کار پژوهشگر ما جا می شود . از آقای اسلامی تشکر می کنم و از ایشان درخواست دارم ساری رود و آغاز ساری رود و گودال پل گردن را که مورد اشاره قرار گرفته از نزدیک و به دقت مشاهده کنند .ترتیبی اتحاذ کنند تا از دانش مهندسان و مشاوران شهردار محترم و همکاران خبره ایشان در کانون مهندسین در ارزیابی موضوع استفاده شود . اطمینان دارم همه به حقایق تازه ای از جریانات تاریخی گذشته شهرمان دست خواهیم یافت .

جناب کولائیان فرمایشاتی دارند،از اینکه حرفی تازه و خلاف آنچه تا کنون نوشته شد دارند بد نیست ،اما

الف:ما باید یاد بگریم که حرفهای مخالف باورهای خودمان را گوش کنیم .

ب:آقای کولائیان هم حرف بقیه را باید بشوند ،تحمل ایشان و ما باید بیشتر از این بشود