مازندنومه، قربانعلی محمدی فولادی: جنبش های اجتماعی قرن بیستم که در جهان سوم اتفاق افتاده اند، دارای ویژگی های متفاوتی هستند و هر کدام از آنها ریشه ها اهداف و انگیزه منحصر به فرد دارند.

رخداد 16 آذر 1332 دانشگاه تهران هم در بستر واقعی و البته پیچیده شکل گرفت. اگر بر مبنای الگوبندی فضایی و اجتماعی دوران پس از 16 آذر و همزمان با آن بخواهیم به تحلیل بپردازیم باید شرایط حاکم بر فضای بین المللی و داخلی کشور را بشناسیم در دهه 50 و 60 میلادی هویت های ملی در قالب جهان دوقطبی شکل گرفته بود.

  هر جنبش اجتماعی یا سازوگار یکی از دو ابر قدرت به تحرک در می آمد و نهایت به نتیجه ای فراتر از شرایط دو قطبی گری منتهی نمی شد. البته رهایی از استعمار همواره آرزوهای ملت های جهان سوم بود اما انگیزه نهایی هر جنبش حداکثر در پارادایم ملی گرایی قابل تحلیل بود.

جنبش 16 آذز بر اثر تاثیر پذیری از منافع بلوک شرق و غرب به وقوع نپیوست بلکه به واسطه چند عامل دیگر صاحب نیرو و توان شد. از یکسو از نظر وضعیت ملی و از زاویه نگاه داخلی نمی توان بدون توجه به مبانی درونی تحرک  16 آذر به تحلیل این واقعه پرداخت.

اولا حکومت پهلوی مشروعیت خود را چه در گذشته و چه در آن شرایط از مردم و ایدئولوژی آمریکا برای مبارزه با شوروی سابق گرفته بود؛ مشروعتی کاذب در جهت اهداف استکباری پشتوانه این حکومت بود.

بنابر این شرایط آماده نشان دادن واکنش با صدایی مردمی و اسلامی بودهکه دانشجویان در آن زمان  بهترین نهاد این فریاد بودند؛ چرا که ورود نیکسون به ایران دقیقا نمایانگر نقطه مقابل آرزوها یک ملت بود.

باید این گونه گفت که 16 آذر نقد ملی برای استعمار مدرن بوده است. 16 آذر نتیجه تداوم اهداف ارزش ها و باورهای مردمی بود که اسلام خواهی و ایرانی دوستی طرحی واقعی برای نماد این ارزش ها و باور ها بود که دانشجویان پیش قراول این تحرک اجتماعی بودند.

اما دانشجوی فرهیخته وآگاه  امروز می داند که از چه چیزی دفاع کند و برای چه دفاع می کند. با توجه به نگاه تطبیقی شرایط فعلی کشور می توان مهم ترین رسالت دانشجوی امروز را شناخت قواعد بازی دشمن دانست. جنبه رسانه ای هجمه هم جانبه فرهنگی و تهدیدات نرم اعمال فشار به ایران اسلامی از طریق مکانیزم های بین المللی همچون تحریم های اقتصادی است .