مازندنومه؛ دکتر علی کریمی مله، عضو هیدت علمی دانشگاه مازندران: ابعاد گوناگون زندگی بشر معاصر چنان از هستی و نقش‌آفرینی رسانه‌ها تاثیر پذیرفته است که به درستی دوران جدید را "عصر رسانه" نام نهاده اند و از زمانی که مارشال مک‌لوهان ایده "دهکده جهانی" را وارد قاموس علوم سیاسی، اجتماعی و ارتباطات کرد، تا امروز اندیشه ورزان بسیاری در تراز جهانی، در خصوص ساز و کارها و وجوه متعدد تاثیرگذاری رسانه بر حیات فردی و جمعی اندیشه تامل نموده‌اند.

تجلی عملی این تاثیرگذاری با تحولات ژرف و ساختاری در رسانه‌های سنتی و برآمدن رسانه‌های جدید که دامنه دینامیسم و پویایی زندگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را وسعتی دوچندان بخشیده است، ابعاد نوپذیری یافته است؛گویی در متن ساختارهای موجود کارگزاری تازه در تراز و حتی فراتر از کارگزاران سنتی عرصه سیاست و اجتماع ظهور کرده است تا چشم‌اندازها و افق‌های نگاه آدمیان را متنوع‌تر و حیات اجتماعی آنها را متکثرتر و هویت‌های شان را ناهمگن‌تر و پیچیده‌تر سازد.

فضای رسانه‌ای نوین با کارکردهای چند وجهی خود به شکل‌گیری حوزه عمومی تازه‌ای انجامیده است که در آن شهروندان می‌توانند با فراغت بیشتر از فشار، مداخله و سانسور، علایق و منافع خود را اظهار کنند و ایده‌ها و احساسات خویش را نسبت به سیاست و جامعه، آشکارا مبادله نمایند و به خاطر ظرفیت چاره‌جویانه و اجماع ساز آن بر اهداف و تصمیمات حکومت‌ها تاثیر بگذارند. نمونه متاخر و اثرگذار نمایش پتانسل آگاه‌سازی، رهایی بخشی و بسیج‌گری رسانه‌های جدید را می‌توان در خیزش‌های سیاسی خاورمیانه عربی و شمال آفریقا با عنوان "انقلاب‌های توییتری یا فیس‌بوکی" یافت که به مثابه کارگزار سیاسی فعال‌تر و کارآمدتر از کارگزاران سیاسی سنتی مثل احزاب سیاسی یا طبقات اقتصادی نمایان شده‌اند.

رسانه‌های جدید که فرآورده فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی هستند، با توجه به ویژگی‌های فشرده سازی زمان و مکان، ماهیت تعاملی و دوسویگی، شکل‌گیری اجتماع‌های تصوری مجازی را تسهیل می‌کنند که با کارکرد سرزمینی زدایی هم‌فکران را از اقصا نقاط جهان پیرامون مسائل مشترک و مشابه، آگاه و برای تحقق خواسته هایشان برمی انگیزاند

.
آنچه با عنوان جنبش‌های اجتماعی جهانی برای مقابله با مخاطرات مشترک بشریت شکل می‌گیرد و به کنشگری فعالانه جهانیان در حوزه‌های صیانت از محیط زیست، مبارزه با آلودگی پسماندهای هسته‌ای، تلاش برای مبارزه با کویری شدن کره زمین، پشتیبانی از ستمدیدگان فلسطین و لبنان و خروش جهانی بر ضد جنگ‌افروزی‌های رژیم صهیونیستی و جنبش اشغال وال‌استریت جریان یافته است، همگی نمونه‌هایی از توان آگاهی بخشی و انگیزش‌گری رسانه‌های جدید به شمار می‌رود

.
رسانه های مجازی به طور عام و رسانه های مجازی محلی به طور خاص کارویژه‌های متعدد اطلاعاتی، ارتباطی، تفریحی و سرگرمی، بسیج‌گری و هویت سازی را همزمان انجام می‌دهند. در بعد اطلاعاتی، این رسانه‌ها اخبار و اطلاعات لازم را درباره رخدادها و شرایط جامعه محلی، ملی و جهانی و روابط قدرت عیان و نهان آن به مخاطبان عرضه می کنند. در بعد ارتباطی معانی نهفته در رخدادها و اطلاعات را تفسیر و تحلیل می‌کنند و از طریق کمک به فرایند اجتماعی کردن جامعه و تسهیل پشتیبانی از ارزش‌ها و هنجارهای مسلط و مرجع، تکوین، تثبیت و تداوم وفاق اجتماعی را موجب می‌شوند و با کارویژه تفریحی و سرگرمی خود، در نقش ابزار تمدد اعصاب و تقلیل تنش‌های اجتماعی و کاهش تشویش‌ها و دل آزردگی‌های مفرط ناشی از فردیت فزاینده زندگی ماشینی بشر امروز ظاهر می‌شوند و با کارویژه بسیج‌گری عامل مبارزه و پیگیری اهداف سیاسی و اجتماعی به شمار می‌روند و با تمهید و بسترسازی حضور عامه شهروندان در حوزه سیاستگذاری و گستراندن شعاع گزینش از بین آرای متنوع و سلایق و منافع متفاوت و حتی متعارض، عقلانیت مخاطبان را ارتقا می‌دهند و با ارائه فهم‌ها و دیدگاه‌های بدیل در مورد مسائل مبتلابه، به آفرینش تفکر مستقل، خلاقانه و نقادانه کمک می‌کنند و با پرهیز از شوربخشی‌های کاذب و در مقابل با افق گشایی‌های رهایی‌بخش، زمینه‌های شعورآفرینی را تسهیل می‌کنند و بدین طریق به بسط حوزه عمومی در جهان زیست بومی ـ محلی و شکل‌گیری دموکراسی محلی مدد می‌رسانند

.
یکی از بحث‌های مهم در عرصه نظری و علمی رسانه‌های مجازی چگونگی نقش‌آفرینی آنها در شناساندن و پرورش ممیزه‌های فرهنگ جهانی یا محلی است. برخی با شیدایی نسبت به آموزه‌های فرهنگ غربی و خاستگاه تکوین و تکثیر رسانه‌های ارتباطی جدید، آنها را ابزار گسترش فرهنگ غربی از نوع آمریکایی دانسته و با تبلیغات فراوان از مک‌دونالدی شدن، جینی شدن یا کوکاکولایی شدن جهان سخن می‌رانند و از رسانه‌های جدید استقبال می‌کنند. برخی دیگر با رویکردی کاملا انتقاد و افکار‌آمیز این پدیده را استمرار مظاهر صنعت فرهنگ دانسته که بر خلاف ظاهر سحرگونش کارکردی جز تعمیق تحمیق توده‌ها در راستای تداوم تبعیت از مظاهر  سرمایه‌داری و مطامع کنشگران آن ندارد و برخی دیگر با اتخاذ موضعی میانه از محیط رسانه‌ای جدید با عنوان «جهانی ـ محلی» یاد می‌کنند که امکانی برای بشریت فراهم نموده است تا علایق، منافع و هویت‌های بومی ـ محلی را در گستره‌ای جهانی بشناساند و ضمن ممانعت از فرسایش و میرایی فرهنگ‌های محلی آنها را از حاشیه محلی بودگی به متن جهانی شدگی رهنمون نماید.

از این زاویه رسانه های مجازی محلی دقیقا کارکردی هویت‌ساز می‌یابند و با معرفی علایق و مختصات فرهنگی، تاریخی و زبانی بومی ـ محلی، ضمن آفرینش اجتماع تصوری، هویت محلی را که همانا چیستی و کیستی آن است، در اقصی نقاط جهانی قرار می‌دهند و پیوند هویت محلی ـ جهانی را به نمایش درمی‌آورند

.
سایت مازندنومه یکی از رسانه‌های مجازی پیشتاز محلی است که به یمن عزم استوار و تیزبینی، ژرف‌اندیشی و سرزندگی مدیرش جناب آقای علی صادقی، با ورود به بازار رقابت آزاد رسانه‌ای، ضمن کمک به پربارتر شدن جریان تبادل اطلاعات مخاطبان، تلاقی جهانی ـ محلی بودگی را عینیت بخشیده و در سال‌های فعالیت خود توانسته است به دور از سودسنجی‌ها و حسابگری‌های مشتری پسند و بازاریابی‌های نامتعهدانه از زمره رسانه‌های زرد فاصله گرفته و با منحصر نماندن در تفکر محلی و با دوری گزینی از مجادله‌های سطحی، کم عمق و بی‌حاصل، سطح نگاه خود را به مباحث کلان، عمیق و ساختاری ملی نیز ارتقا بخشد و به میدان تعامل سازنده مخاطبان از یک سو و صحنه تاثیرگذاری جامعه مجازی محلی بر نگاه و تصمیم تدبیر پردازان محلی از سویی دیگر، مبدل شود و در شرایطی که وسایل ارتباطی یکی از سنجه‌های اساس قدرت افراد، گروه‌ها و نظام‌های سیاسی شده است و عیار سنجش سواد آدمیان امروزین سواد رسانه‌ای قلمداد می شود، سهمی ارزنده ایفا نماید

.
سخن پایانی اینکه تعریف مولفه‌های هویت محلی و شکل‌دهی به جامعه مجازی و حوزه عمومی محلی مازنی در آغاز راه دشوار ناهموار و پرچالش خود قرار دارد و گشودن صفحه‌های تازه از صفحات پرشمار ناگشوده فرهنگ، تاریخ، سیاست و اجتماع مازندران این پهنه دوست داشتنی از کرانه ایران زمین و نهادینه کردن و بالندگی آن به وسعت نظر و تاب تحمل فراوانی نیازمند است تا با فائق آمدن بر تلخ کامی‌ها و مانع‌تراشی‌های افراد کم‌مایه رو به سوی افق‌های نوین گام‌های استوار بردارد. صاحب این قلم بهره‌مندی بیشتر از این ظرفیت‌ها را از خداوند توانای بی‌همتا برای گردانندگان سایت مازندنومه آرزو می‌کند.

* کتاب پرانتز باز به دو صورت الکترونیکی و چاپی به زودی از سوی نشر رسانش منتشر می شود.از سردبیر مازندنومه تا کنون کتاب های علی در فرهنگ مردم مازندران و تیرماسیزده شو منتشر شده است.