مازندنومه، کلثوم فلاحی: فصل جوانی نام رمانی از قاسمعلی فراست با موضوع جنگ است. این داستان نویس برجسته معاصر عصر شنبه در کارگاه نقد هم نگر ساری حضور یافت.
او در حاشیه نقد کتاب «فصل جوانی» توسط کارگاه نقد هم‌نگر در مرکز ساری‌شناسی، به سوالات مازندنومه پاسخ داد .

مازندنومه: وضعیت ادبیات پایداری از نظر کیفیت چاپ و نشر و محتوا در مراکز شهرستان‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟ به صورت ویژه اگر نسبت به ادبیات دفاع مقدس در مازندران شناختی دارید، به این موضوع بپردازید.

از وضعیت ادبیات پایداری مازندران، اطلاع دقیقی ندارم اما مازندران یا هر استان دیگر، بخشی از یک مجموعه در کشور است. به نظر می‌رسد ادبیات داستانی در سراسر کشور آن جایگاهی را که باید داشته باشد، ندارد و این به دلایل مختلف است.

نخستین علتش این است که فکر می‌کنم کشور ما هنوز ادبیات را به عنوان یک اصل قبول نکرده است و تا زمانی که مسئولان به ادبیات و فرهنگ، نگاه جدی و اساسی نداشته باشند و جایگاه واقعی ادبیات را درنیابند بعید می‌دانم اتفاق خاصی برای ادبیات بیفتد. ادبیات پایداری هم تابعی از کل ادبیات کشور است. ای کاش مشکل فقط ادبیات پایداری بود، اساسا ادبیات، مسئله و دغدغه اصلی جامعه من و شما نیست.

مازندنومه: در سال‌های بعد از جنگ و به ویژه در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری ویژه‌ای بر روی آثار دفاع مقدس شد، جشنواره‌های مختلفی برگزار می‌شود که جوایز ویژه دارد و ناشران زیادی در حوزه آثار دفاع مقدس، سرمایه‌گذاری می‌کنند. با وجود آثار فاخر در حوزه ادبیات پایداری اما این آثار به فیلم و سریال تبدیل نمی‌شوند  و سرمایه‌گذاری‌ها نتیجه‌ای ندارد. نظر شما درباره این موضوع چیست؟

چند دلیل را می‌توان در این زمینه برشمرد. فیلم‌سازان کشور ما، مولف هستند و ترجیح می‌دهند فیلمی را بسازند که سناریو و فیلم‌نامه هم اثر خودشان باشد اما در دنیا این گونه نیست و فیلم بر اساس کتاب ساخته می شود، کتاب را به سناریو تبدیل می کنند و فیلم می‌سازند.

رمان‌هایی هم که در کشور نوشته می‌شود لزوما رمان گیشه نیست، گاهی رمان خیلی خوب است و از خواندن آن لذت می‌بریم اما این رمان ممکن است ویژگی گیشه را نداشته باشد. چون فیلم‌ساز به دنبال پول و برگشت سرمایه است و فکر می‌کند اگر این رمان را به فیلم تبدیل کند، فقط خواص و روشنفکران استقبال می‌کنند و سرمایه فیلم‌ساز برنمی‌گردد.

نگاه ممیزی در کشور ما هم نگاهی است که گاهی ممکن است به یک موضوع اجازه دهند در داستان نوشته شود اما برنتابند که همان موضوع روی پرده برود.  

مازندنومه: نقش صدا و سیما در پیشبرد ادبیات پایداری را چطور می‌بینید؟

 ادبیات پایداری اگر پیشرفتی کرده و به جایی رسیده باشد دلیلش در صدا و سیما نیست چون جدای از نگاه‌های ممیزی که در کل جامعه وجود دارد صدا و سیما نگاه‌های خاص خود را دراد که به این ممیزی جامعه اضافه می‌شود.

اگر این ژانر ادبی به جایی رسیده باشد بعید می‌دانم صدا و سیما نقشی داشته است. حتی برخی منتقدان و صاحب‌نظران، نظر عکس این دارند و معتقدند صداو سیما در برابر ادبیات پایداری، نقش تخریبی و دیگرگونگی دارد

مازندنومه: در دوران مسئولیت‌تان، طرح دانشنامه هنرمندان سراسر کشور را در دست اقدام داشتید. این طرح به کجا رسید؟

جای فرهنگ هنرمندان معاصر، بسیار خالی بود، این طرح شامل زندگی‌نامه و آثار تمام هنرمندان در تمام زمینه‌های هنری از سال 1300 تا به امروز بود، دانشنامه‌ای در موضوع‌های مختلف که در  چهار هزار مدخل آماده شد و قابل چاپ بود ولی وزارت ارشاد اعلام کرد بودجه انتشار این دانشنامه را ندارد و به مرحله پایان نرسید. اینکه نگذاشتند این دانشنامه کامل شود یک ضرر بود و چاپ نکردن قسمت‌های آماده هم ضرر دیگری بود اگر حتی نگاه فرهنگی هم نداشتند و نگاه سرمایه بیت‌المال داشتند هم باید چاپ می‌کردند.

خیلی متاسفم که این پروژه ناتمام ماند چون آدم‌های مطرحی در این پروژه کار می‌کردند سیاستگذاران آن از افراد فرهیخته مثل قیصر امین‌پور، دکتر بجنوردی، مصطفی رحمان‌دوست و بسیاری از کسان دیگر بودند.

مازندنومه: قبلا وبلاگی به نام نون و قلم داشتید، حدود چهار سال است که به روز نمی‌شود، به فضای مجازی جدیدی نقد مکان کرده‌اید؟ اگر نه چرا وبلاگ‌نویسی را رها کردید؟

وقتی رمان «فصل جوانی» را در دست گرفتم به قدری در کار غرق شدم و همچنین به سفرهایی که برای این رمان نیاز داشتم، از وبلاگم فاصله گرفتم، خودم اذیت می‌شوم که مطالب وبلاگم قدیمی شده است.

رمان جدیدم که تمام شده زمینه هم فراهم شده که وبلاگم را به‌روز کنم. بیشتر اهل کتاب هستم و کمتر اهل فضای مجازی، با اینکه دنیای امروز، دنیایی است که اگر از فضای مجازی فاصله بگیری واقعا عقب می‌مانی.    

مازندنومه: چه کارهایی را در دست دارید؟

یک مجموعه داستان زیر چاپ دارم، یک رمان فانتزی نوجوانانه هم باید به دست بگیرد که به شدت یقه‌ام را گرفته است.