مازندنومه؛ یادداشت مهمان، سیده زینب جلالی، کارشناس ارشد مطالعات زنان و خانواده: در همه جوامع بسته به شرايط فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي ،زنان به دليل زن بودن مورد حق كشي هايي  بسیاری قرار گرفته اند.

  قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با اعتقاد بنیادی  و دینی به شان و كرامت انساني زن، نظام اسلامي را موظف به رفع تبعيض از زنان  مي كند و جايگاه محوري زن در خانواده و تأ ثير سلامت و امنيت زنان بر سلامت خانواده وجامعه بر كسي پوشيده نيست.

اما پرداختن به امور زنان و  خانواده به معني پرداختن به مشكلات خاص زنان و رفع مشكلات آنان و مشكلات خانواده وظيفة كدام نهاد است؟

زمينه سازي جهت اجرايي كردن مواد قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در ارتباط با موضوعات مربوط به زنان و خانواده در جهت اجرايي شدن موادي ، مانند مورد ج بند 6 اصل 2 و بند هاي 1و 2و 6 و 9 و 14 اصل 3 و اصول 10 و 21 رفع موانع و مشكلاتي كه زنان به دليل زن بودن با آنها روبه رو هستندوظیفه مراکزی به نام امور زنان است که از اعتبارات ملی در این زمینه بهره می برند و باید با هدف ايجاد فرصت ها و رفع موانع و مشكلاتي كه زنان و خانواده ها با آنها روبه رو هستند فعال باشند.

  از جمله این  مراکز، مركز امور بانوان و خانوادة رياست جمهوري، به دليل اينكه زيرمجموعة بالاترين مقام اجرايي كشور است در مقام اول بررسي در ارتباط با موضوعات مربوط به زنان قراردارد و در استان ها اداره کل امور بانوان و خانواده است .

در مازندران ما هیچ گاه شاهد ارائه عملکرد در حوزه بانوان و خانواده از هیچ مسئولی نبوده ایم  و جایگاه زنان در استان هیچگاه به تصویر کشیده نشد تا مشخص گردد که در مقایسه با جایگاه واقعی زنان در جامعه اسلامی در کجا ایستاده ایم و به کجا می خواهیم برسیم و دراین مسیر چه مشکلات و موانعی وجود دارد؛ لذا همواره شاهد خلاء نهادي پاسخ گو ومسئول در اين ارتباط بوده ایم.

 با نگاهی به عملکرد حوزه زنان در سایت مرکز امور ریاست جمهوری و استانداری مازندران، آنچه در مراحل اول جلب توجه می کند فعالیت های خدماتی این مرکز در حوزه بانوان و خانواده است که بسیار قابل تامل است.

 این مرکز به جای اینکه خود را موظف به پيگيری احقاق حقوق زنان، پاسخ گوي مطالبات زنان و رفع ظلم و تبعيض هاي ناروا از زنان در راستای  تحقق و اجرايي شدن  مفاد قانون اساسي و حقوق و مطالبات زنان براساس منشور حقوق زنان شورای فرهنگی اجتماعی زنان  به عنوان بالاترین مرجع تدوین سیاست گذاری ها و برنامه ریزی در حوزه مختلف مرتبط با زنان بداند، به كارهايي  دست میزند كه اگر توسط مراكزي به نام زنان به آن پرداخته نشود آن امور بر زمين نخواهد ماند و نهادها و مسئولان ديگري پاسخ گوي آن امور خواهند بود.

  عملكرد دفتر امور بانوان در اجراي برنامه هاي حجاب و عفاف در گزارش عملكرد امور بانوان استانداري در زمان تصدی مدیران گذشته و برنامه دیدار با مادران  معظم شهدا ، برگزاری نمایشگاه توانمندی های بانوان مازندران و.. در زمان تصدعی مدیران حال  همه حاکی از آن است  طرح هاي اجرايي اداره کل امور بانوان طرح هاي خدمت رساني هستند، به اين معني كه مستقيماً مددجو و مخاطب را پوشش مي دهند.

نكاتي در اين ارتباط قابل توجه است؛ اینکه اولا تشكيلات رسمي با هدف انجام اين فعاليت ها وجود دارند.

ثانیا" وقتي دفتر امور بانوان خود را مشغول به انجام فعاليت هاي خدمت رساني مي كند، به دليل امكانات محدود و اندك تعداد معدودي را مي تواند تحت پوشش قرار دهند ومهم تر از همه اينكه در اين صورت كدام نهاد و مسئولي با هدف رفع مشكلات زنان فعال و پاسخ گو خواهد بود؟

وقتي اداره کل امور بانوان خود را موظف به خدمت رساني به زنان ببيند در عمل سهم زنان را از كل استان محدود به همان امكاناتي كرده اند كه در اختيار خود دارند و پيگير مطالبات زنان در تشكيلات استانی نمي شوند.

 به عنوان مثال ترويج حجاب و عفاف امري فراگير و ملي است كه به كلية نهادها و ارگان هاي رسمي كشور مربوط است . وقتي مراكز امور زنان به عوض موظف كردن كلية تشكيلات مرتبط، با بودجه و امكانا ت اندك خود به برگزاري كلاس و همايش در اين ارتباط مي پردازد، كاري ناقص و غير همه جانبه مي شود كه نتيجة آن ، عدم موفقيت در دست يابي به اهداف مورد نظر خواهد بود.

 به منظور فعاليت هايي مثل حجاب و عفاف، برپایی نمایشگاه و پرداختن به گردهمایی که دو برنامه آخر از برنامه‌های شاخص کمیته بانوان اعلام می شود(سایت استانداری)، نهادها و تشكيلات وسازمان هايي وجود دارند كه موظف به انجام اين امورند.

 وظيفة دفتر امور بانوان توجيه و تبيين و موظف كردن كلية نهادهاي استانی براي انجام وظايف محوله است.

 دفتر امور بانوان به عوض شناسايي مشکلات با بهره گیری از مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی  وزارتخانه و استانداری  ( اداره کل مرکز امور راهبردی و آموزشی وزارت کشور )، بررسي چالش ها ونواقص، مديريت و موظف كردن نهادها و تشكيلات مربوطه و نظارت بر انجام امور درخدمت زنان، خود را به امر اجراي خدمت به زنان مشغول كرده است.

 برگزاري برنامه دیدار با مادران شهدا، برگزاری نمایشگاه توانمندی های بانوان مازندران كه توسط دفتر امور بانوان استانداری مازندران انجام شد چه توجيهي دارد؟

تشكيلات خاصي دراستان وجود دارند كه براي پرداختن به اين امور ماموریت ذاتی يافته اند.

پرداختن دفتر امور بانوان به اين گونه امور به موازات مؤسساتي كه با اين اهداف تأسيس شده اند در واقع به معني نپرداختن اين دفتر به وظيفة اصلي خود با تمام انرژي است.

وظايف اصلي اين دفتر بايد فعال كردن و به خدمت گرفتن همة تشكيلات استان در جهت خدمت به زنان و خانواده ها و رفع مشكلات، مظلوميت ها و تبعيض از زنان باشد.

 پرداختن به فعاليت هايي غير از امور زنان و پرداختن به اموري كه براي آنها متولي خاصي وجود دارد و پرداختن به طرح هاي اجرايي خدمت رساني توسط دفترامور زنان اين خود به معني نداشتن متولي و سرپرست و نپرداختن به مسئولي پاسخ گو براي امور زنان است كه در خانواده و در سلامت جامعه نقش كليدي دارند .

 البته در نقدهايي كه به طرح هاي فوق مطرح شد نكات زير قابل تأمل است:

 نقدهايي كه مطرح مي شوند به طرح ها نيست بلكه مربوط به اجراي آنها توسط اداره کل امور زنان است.

 نقدي كه به اجراي اين طرح ها وارد مي شود نه به منزلة نقد خود طرح، بلكه به اجراي اين طرح ها توسط مراكزي است كه به نام امور زنان تشكيل شده اند.

 نقدها به جهت گيري طرح ها توسط اين اداره کل درعدم توانايي آن به فعال كردن تشكيلات رسمي در خدمت به زنان وخانواده هاست.

دفتر امور بانوان به دليل جايگاهي كه دارد موظف به دو امر خطير مي باشد.  اول اینکه كلية امكانات استانی و پست ها و نهادها و سازما ن ها را فعال كنند تا دستگاه های مرتبط خود را به انجام وظيفه در ارتباط با زنان و خانواده فعال كنند.

 دوم اینکه فرصت هاي خاص براي حضور پررنگ تر زنان در جايگاه هاي تأثيرگذار تصميم گيري و تصميم سازي و مديريت هاي بالا و پست هاي مؤثر را خلق نماید.

 شایداساسي ترين اشكالي كه به دفتر امور بانوان و خانواده  دستگاه ها وارد است اين است كه این دفاتر به لحاظ تخصصي و امكانات اجرايي توان انجام طرح هاي اجرايي را ندارند مگراينكه توان خود را معطوف به استخدام و جذب نيروي متخصص و يا به تربيت نيرو براي انجام اين طرح ها كنند.

نتیجه اینکه با وجود رویکرد خدمت رسانی به زنان در متصدیان  مرکزامور زنان و استقبال مدیران ارشد استانی از این رویکرد در حوزه مدیریتی زنان هیچگاه بارقه های امید به بهبود شرایط نخواهد درخشید و مشکلات و آسیب های حوزه زنان نه تنها کم نخواهد شد بلکه رو به فزونی خواهد داشت.