نقشهبرداري از روستاي يوش در استان مازندران به منظور اجراي طرح احياي بافت تاريخي اين روستا در شرايطي كه موضوع ثبت اين روستا در فهرست آثار ملي به سرانجام نرسيد، به پايان رسيد.
عدم ثبت اين روستا در فهرست آثار ملي به ساخت و سازهاي بدون ضابطه در روستاي يوش دامن زده است.
روستاي تاريخي يوش با قدمتي نزديك به 900 سال يكي از قديميترين روستاهاي تاريخي ايران است كه در استان مازندران قرار گرفته است.
در حال حاضر ساخت و سازهاي اخير در اين روستا باعث شده تا بافت آن مورد تهديد قرا رگيرد؛ به همين دليل عمليات نقشهبرداري اين روستا با هدف ثبت و ارايه طرح ساماندهي روستاي يوش انجام شد.
«محمدعلي طبرسا»، مدير دفتر حفظ بافتهاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره ويژگيهاي اين طرح گفت: «اين طرح كه مراحل مطالعاتي آن از سال پيش آغاز شده بود از سوي دفتر حفاظت بافتهاي تاريخي كشور و با همكاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران تهيه شده است. در اين طرح ويژگيهاي تاريخي و ارزشهاي فرهنگي بافت قديم روستاي يوش در نظر گرفته شده است.»
به گفته طبرسا طرح احياي روستاي يوش، علاوه بر حفظ و احيا ويژگيهاي تاريخي و طبيعي روستا، نيازها و خدمات شهري و روستايي نيز ديده شده است. مركز دهياري، مركز بهداشت و مخابرات، از جمله اين تاسيسات هستند.
مدير دفتر حفظ بافتهاي تاريخي با اشاره به اين كه طرح احياي روستاي يوش، بافت و محيط سرسبز پيرامون آن را در بر ميگيرد، گفت: «تكبناها، بافت تاريخي و طبيعت روستا به عنوان محورهاي اصلي طرح احيا در نظر گرفته شدهاند. با توجه به ويژگيهاي عمومي روستاها و قابليت استفاده از محيط پيرامون آنها، لزومي به در نظر گرفتن فضاهاي خاص تفريحي وجود ندارد. با اين حال مركز تجمع اصلي روستا، به عنوان محل اجتماع مردم، براي خريد و فروش و گذران اوقات فراغت در نظر گرفته خواهد شد.»
از جمله موضوعات تهديدكنندهاي كه روستاي يوش با آن دست به گريبان شده است ساخت و سازهاي اخير شهري در محوطه خارج از بافت روستا است.
«مهدي ايزدي»، مدير پروژه روستاي يوش و سرپرست تيم مرمتي خانه نيما يوشيج در اين باره گفت: «از آنجايي كه اين روستا در فهرست آثار ملي به ثبت نرسيده است، هنوز ضوابطي براي ساخت و ساز در آنجا تعريف نشده و غالبا افراد شهري در محدوده خارج از بافت شروع به ويلاسازي كردهاند.»
به گفته وي در نقشه تهيه شده از روستا؛ كل بافت پلاكگذاري شده است تا براي ثبت مورد استفاده قرار گيرد.
بافت تاريخي روستاي يوش با 10 محله يكي از باارزشترين بافتهاي روستايي كشور است. اين ده محله عبارتند از محله سيسر، چشمهسر، بالامحله، پايين محله، محله بندبون، محله لالهوي (كه خانه نيما يوشيج نيز در اين محله واقع شده است)، كرد محله، محله مسجد جامع، جلو حمام و محله هلوم.
قدمت اين روستا 900 سال و به دوران سلجوقي باز ميگردد. اما در حال حاضر هيچ كدام از بناهاي اين دوران در روستا وجود ندارد.
مسئولان مرمتي در اين روستا معتقدند كه در صورت حفاريهاي باستانشناسي احتمال كشف بناهاي سلجوقي از دل خاك وجود دارد.
(CHN)