محوطه باستاني لفور سواد كوه از جمله بخش هاي مهم تاريخي استان مازندران است. احداث سد البرز در اين منطقه باعث شده با آغاز آب گيري اين سد بخش زيادي از اين محوطه تاريخي به زير آب برود. به همين منظور تيمي متشكل از باستان شناسان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران براي شناسايي محوطه درياجه پشت سد عازم منطقه شده اند. در تازه ترين كاوش هاي انجام گرفته در اين منطقه شواهدي از معماري عصر آهن بدست آمده است. «مهدي عابديني عراقي»، سرپرست هيات مطالعات باستان‌شناسي سد البرز در خصوص كشف اين معماري گفت: «به دنبال كاوش‌هايي كه اخيرا در محوطه سد البرز و روي تپه تاريخي چاشتخوران انجام گرفت، آثار معماري از دوران عصر آهن ( 3450 – 2550 سال پيش) به دست آمد. اين آثار شامل: پي‌هاي سنگي خانه‌ها به همراه تنور و خمره ذخيره‌سازي آذوقه و همچنين قالب‌هاي سنگي و سفالي ذوب فلز است.» يه گفته سرپرست هيات مطالعات باستان‌شناسي سد البرز؛ مطالعات اوليه روي آثار به دست آمده از اين محوطه حاكي از آن است كه مردم اين منطقه روش پيشرفته‌اي از پخت سفال در فرم‌هاي گوناگون و ذوب فلزات را ابداع كرده بودند.» پيش از اين نيز گمانه زني هاي باستان شناسي درمحوطه تاريخي لفور سواد كوه به شناسايي گورستاني از عصر آهن منجر شده بود. مطالعات اوليه بر روي اين گورستان نشان داد كه به دليل تشابه اشيا بدست آمده از اين گورستان با اشيا بدست آمده از گورستان خرند در سمنان؛ امكان وجود ارتباط فرهنگي ميان اين دو منطقه وجود داشته است. سرپرست هيات مطالعات باستان‌شناختي سد البرز اظهار داشت: «درتازه ترين كاوش هاي انجام گرفته در محوطه تاريخي سواد كوه؛ هيات كاوش موفق به كشف دو گورستان مربوط به اوايل اسلام نيز شد كه در اين گورستان اجساد به همراه تابوت‌هاي چوبي با بست‌هاي فلزي و گورهاي شناخته شده با آجر تدفين شده‌اند.» وي افزود: «گمانه‌زني روي تپه چاشتخوران و منطقه اطراف آن به منظور كشف بقاياي بيشتري از معماري و گورستان عصر آهن همچنان ادامه دارد.» سد البرز در منطقه لفور شهرستان سوادكوه در حال احداث است. با آبگيري اين سد در سال 1385 بخش‌هاي وسيعي از دهستان لفور شامل 12 روستا و تعدادي محوطه‌هاي باستاني به زير آب خواهد رفت. (chn)