كولىنگارى!
رضا علامه زاده(نویسنده وهنرمندبابلی)
|
مدتى است از كولىنگاري هايم غافل شدهام. مىخواهم براى آنهايى كه مثل من از شنيدن از اين قوم بىقرار خسته نمىشوند حكايت ديگرى تازه كنم. يك بار همين جا نوشته بودم كه نه تنها خش دلگير صداى فلامنكوخوان ها كه سادگى ترانههاشان كه اغلب از زندگى روزمره گرفته مىشود مرا ياد كتولىخوانهاى كوهپايههاى مازندران مىاندازد ﴿كتولى برگرفته از نام منطقه كتول به لحنى از آوازهاى چوپانى مازندرانى اطلاق مىشود.﴾ مازندراني ها مسلما با ترانه محلى "زهرا نزن مه وچه ر" به معناى زهرا بچهام را نزن آشنايند ﴿اين ترانه البته ربطى به كتولىخوانى ندارد﴾. مضمون اين ترانه كه تنها يكى دو بيت آنرا به ياد دارم شباهت غريبى به ترانهاى فلامنكو دارد كه مىخواهم شما را با آن آشنا كنم. اما پيش از آن همان چند بيت از ترانه مازندرانى را كه مىدانم بازگو مىكنم. زهرا نزن مه وچه ر، وچه شه دائى دارنه، عامى دارنه ﴿بچه دائى داره عمو داره﴾ كلاه پهلوى دارنه ...! و اما ترانه كولى كه ترجمهاش را برايتان مىنويسم با همه سادگى باور نكردنى مضمونش، با صداى نامدارترين و بىترديد بزرگترين خواننده و رقصده كولى پخش شده كه تا كنون در دنياى فلامنكو همتا نداشته است: لولا فلورس. بگذاريد كمى از او برايتان بنويسم. او سال ۱۹۲۳ ميلادى در شهر كاديز ﴿جنوب اسپانيا﴾ كه گاهواره فلامنكو است به دنيا آمد و از آغاز نوجوانى بر صحنه درخشيدن آغاز كرد. شانزده ساله بود كه بر صحنه تئاتر معروف بيامارتا در مادريد ظاهر شد و از آن پس در نقاط مختلف جهان از كشورهاى آمريكاى لاتين گرفته تا آمريكا و اروپا به آوازخوانى و رقص فلامنكو پرداخت. او همچنين در بسيارى از فيلمهاى سينمائى هم ايفاى نقش كرد و شهرتى عالم گير به دست آورد. لولا فلورس هفت هشت سال پيش، پس از يك دوره طولانى بيمارى، در سن ۷۲ سالگى درگذشت. تنظيم كننده اين ترانه نيز در نام آورى از خواننده كم نمىآورد: مانوئل آلهخاندرو. و اين هم خود ترانه: مامان نزناش، بچه رو نزن مامان. راحتش بذار. آخه اين بچه نه كم نه زياد همون كارىرو مىكنه كه همه بچهها مىكنن. بچه بدى نيس، فقط يه كمى شيطونه. اين بچه هم مثل اون دوتا بچهاس. ولش كن، ولش كن، راحتش بذار. مامان نزنش. به خاطر اين نزنش. چون هنوز فرق بد و خوبرو نمىدونه. براى اينه كه دامن دختربچهها رو وسط ميدون، بدون ترس، بالا مىزنه. كه مىره گم و گور مىشه، يا خودشو رو زمين مىكشه، مثل اون روز كه با بادكنك بازىمىكرد. ولش كن، ولش كن... واسه اين نزنش. تو سن اون اين كارا كه بد نيس. برا اين نزنش، مامان. |