به دنبال شروع فصل طاقت‌فرساي گرما، مناطق شمالي كشور همواره شاهد انبوه مسافران از نقاط مختلف بوده و طبيعت زيباي سواحل شمال با امواج خروشان معمولا از نخستين مكانهايي هستند كه خاطراتي به يادماندني را در اذهان ايرانيان باقي مي‌گذارند.

 اين درحاليست كه در كنار اين لحظه‌هاي خوش به يادماندني، مرگ تعداد زيادي از مسافران به ويژه جوانان هنگام شنا در آبهاي آبي خزر، خاطرات سياهي هم در تابستان گرم ثبت مي‌شود.

مرگ بيش از 32 تن تنها در روزهاي 16 تا 18 تير ماه امسال در امواج توفاني درياي خزر در مازندران حكايت همين خاطره‌هاست.

بر اساس اعلام رييس ستاد حوادث غيرمترقبه اكثر قربانيان دريا را مسافران مرد و جوان بين 20 تا 30 سال تشكيل مي‌دهند.

از سويي ديگر افزايش نگران‌كننده تعداد كشته‌شدگان درياي مازندران كه از ابتداي سال جاري تا كنون و طي 123 روز به 113 تن رسيده‌ است، در وهله اول اين سوال را به ذهن مي‌آورد كه در ميان اجساد قربانيان دريا سالم‌سازي سواحل درياي شمال بخصوص درياي مازندران كه سالانه بيشترين آمار كشته‌شدگان را به خود اختصاص مي‌دهد، چه نقشي در پيشگيري از اين مرگها ايفا مي‌كند؟

طرح سالم سازي درياي مازندران به دنبال پيشروي آبهاي درياي خزر به سواحل شمال از سال 1370 و به دنبال ايجاد ناهمگوني در اين سواحل مورد بررسي قرار گرفت.

اين پيشروي حدود 200 متر از سواحل را دگرگون كرد و از همان زمان طرح‌هاي سالم‌سازي دريا با هدف در نظر گرفتن فضا شناي زنانه و مردانه در سواحل كم خطر اجرا شد.

اين طرح به پيشنهاد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران، با نظارت شهرداري و فرمانداري و با استقرار نيروهايي از سوي هيات غريق‌نجات استان مازندران و عمليات امدادرساني جمعيت هلال احمر استان و نيروي انتظامي ، با بودجه‌ مقرر و استقرار نيرو در بخش‌هاي مختلف هم اكنون در حال اجراست.

دكتر كمال‌الدين علاءالديني، مدير عامل جمعيت هلال احمر استان مازندران با بيان اين كه نيروهاي امداد و نجات هلال احمر در قالب 11 پايگاه امدادي در 11 طرح سالمسازي درياي مازندران و به كارگيري يك راننده، يك پزشك ، يك دستگاه آمبولانس و سه امدادگر به فعاليت مي‌پردازند، گفت: اعتباري در حدود 12 ميليون تومان جهت نيروهاي مستقر در اين طرح‌ها از سوي جمعيت هلال احمر استان مازندران در نظر گرفته شده است. 

 اين در حاليست كه پس از اعلام افزايش نگران‌كننده تعداد غرق‌شدگان از سوي رسانه‌هاي جمعي و اضطراب مسافران، سريعا از حدود دو هفته پيش نيرويي متشكلي از فدراسيون نجات غريق و هلال احمر استان مازندران در 130 منطقه مشرف به خطر دريا در قالب گشتهاي سيار مستقر شدند.

مديرعامل جمعيت هلال احمر استان مازندران در اين باره گفت: در حال حاضر 8 دستگاه آمبولانس از سوي اين جمعيت با گشتهاي سيار در داخل مناطق مشرف به خطر درياي خزر مستقر شده‌اند.

 اين درحاليست كه با وجود 52 طرح سالمسازي دريا و استقرار نيروهاي امداد و نجات هر هفته شاهد مرگ تعدادي از هموطنان در آبهاي خزر بخصوص در شهرستان‌هاي «نور» ،«بابلسر» و «نوشهر» استان مازندران هستيم.

دكتر علاءالديني به معايب طرح‌هاي سالم سازي دريا اشاره كرد و گفت: محدوده كوچك و كم وسعتي كه براي اين طرح‌ها در نظر گرفته شده است منجر به تمايل افراد به شنا در مناطق آزاد و فاقد طرح سالم‌سازي مي‌شود.

مدير عامل جمعيت هلال احمر استان مازندران تجهيزات امدادي طرح‌هاي سالمسازي را نامناسب خواند و گفت: تجهيزات به كار رفته در اين طرح ها به دليل كمبود اعتبارات در وضعيت نامناسبي به سر مي‌برد چرا كه اين طرحها از ابتدايي‌ترين شيوه‌ها براي نجات جان افراد غرق شده استفاده مي‌كنند.

دكتر علاءالديني به وظيفه نيروهاي امدادي هلال احمر استان مازندران اشاره و تاكيد كرد: ناجيان هلال‌احمر وظيفه بيرون كشيدن غريق از داخل آب و احياي مصدوم و انتقال وي به مراكز درماني را بر عهده دارند.

وي تصريح كرد: هزينه و اعتبارات دولتي همواره مانع از استقرار نيروهاي مجهز در داخل طرح و گسترش آن به مناطق خارج از طرح شده است.

مدير عامل جمعيت هلال احمر استان مازندران با اعلام اينكه مردم براي شناي آزادانه و بدون محدويت به مناطق خارج از طرح علاقه بيشتري نشان مي‌دهند، گفت: اكثرحوادث دريايي در مناطق خارج از طرح رخ مي دهد.

 آمارهاي رسمي از ابتداي تير ماه امسال تا كنون از غرق شدن 19 تن در داخل طرح‌هاي سالمسازي دريا خبر مي‌دهند. از اين تاريخ 22 تن در مناطق داخل طرح سالم‌سازي و 34 تن در مناطق خارج از طرح توسط نيروهاي امدادي نجات يافته‌اند.

از سوي ديگر مهندس بهزاد پورمحمد، رييس ستاد حوادث غيرمترقبه استان مازندران با تاكيد بر نامناسب بودن تجهيزات امدادي طرح‌هاي سالم سازي دريا گفت: اين طرح‌ها تنها به 3 الي 4 امدادگر با يك قايق موتوري مخصوص جا به جايي مسافرين كه كار امداد و نجات را نيز انجام مي‌دهند و سه تيوپ‌ امدادي با طناب‌هايي براي بيرون كشيدن غرق‌شده‌ها مجهزند.

به گفته وي در اين مناطق تجهيزات پيشرفته و مخصوص به كار امدادرساني وجود ندارد.

پورمحمد با اشاره به اين كه استفاده‌كنندگان از طرح سالم سازي دريا و سواحل شمالي كشور از اقصي نقاط كشور مراجعه مي‌كنند، تصريح كرد: اعتبارات جهت تجهيز طرح‌هاي سالم سازي بايد به صورت ملي باشد؛ چرا كه در ايام تعطيل افراد زيادي جهت شنا به سواحل مي‌آيند كه تجهيزات امدادي پاسخگوي نيازهاي آنان نيست.

به گفته رييس ستاد حوادث غيرمترقبه استان مازندران وجود تجهيزات امدادي پيشرفته از جمله قايقهاي موتوري پيشرو، پايگاه‌هاي امدادي، تيوپ‌هاي نجات غريق، سكويي براي ناجيان، فضاهاي بهداشتي، پاركينگ، پزشك، و فضاهاي خدماتي از جمله ويژگي‌هاي استاندارد بين‌المللي طرح سالم سازي درياست.

پورمحمد با بيان اين كه در حال حاضر بخش سرويس‌دهي طرح‌ها با مشكل مواجه است، به ضرورت خصوصي سازي تمامي بخشهاي سواحل درياي مازندران جهت ارائه خدمات بهتر اشاره كرد و به ايسنا گفت: خصوصي‌سازي سواحل با صرف هزينه‌هاي بيشتر مي‌تواند ضريب ايمني اين مناطق را افزايش دهد.

وي ضمن برشمردن توفاني بودن دريا و عدم توجه به آن هنگام شنا به عنوان يكي از علل جانباختن افراد در دريا از خدمات نامناسب امدادي نيز به عنوان علت اصلي ديگر ياد كرد.

اما دكتر علاءالديني مدير عامل جمعيت هلال احمر استان مازندران با بيان اين كه عدم آشنايي با فن شنا و تمايل به شنا در مناطق عميق از جمله علل اساسي غرق‌شدن افراد در درياست به كاهش آمار كشته‌شدگان دريا اشاره و تاكيد كرد: كاهش آمار غرق شدگان به دليل عملكرد نامناسب ارگانها نيست؛ بلكه شرايط جوي درياي مازندران امكان شنا كردن را به افراد نداده است.

وي هم چنين در خصوص واگذاري سواحل شمال كشور به بخش خصوصي به ايسنا گفت: مناطقي كه در قالب طرح به بخش خصوصي و دولتي واگذار شده است طبيعتا بايد تمامي مسؤوليت‌ها از جمله امدادرساني را بر عهده گيرد و اين در حاليست كه مناطق خصوصي‌ شده با كم ترين ضريب ايمني ماهانه تعداد قابل توجهي غرق شده بر جاي مي‌گذارد.

وي افزود: اين مناطق فاقد هر گونه تجهيزات ايمني هستند؛ اما در صورت وقوع حوادث ، نيروهاي امدادي هلال احمر و ساير ارگان‌ها براي امدادرساني به محل حادثه اعزام مي‌شوند.

رئيس ستاد حوادث غير مترقبه استان مازندران نيز با ادعاي اين كه ضريب ايمني مناطق خصوصي‌سازي شده صفر است تاكيد كرد: غرق شدن افراد به صورت خانوادگي از جمله معمول‌ترين حوادث اين گونه اماكن است چرا كه اين افراد از ويلاهاي شخصي خود به صورت خانوادگي براي شنا به داخل آب مي‌روند كه به دليل نبود ناجي و يا نظارت نيروهاي امدادي دچار حادثه مي‌شوند و اين در حاليست كه حتي نيروي انتظامي هم اجازه ورود به مناطق خصوصي سواحل را ندارد.

در عين حال رييس ستاد حوادث غيرمترقبه و نيز مدير عامل جمعيت هلال احمر استان مازندران، اجراي طرحهاي خانوادگي در سواحل شمال كشور را با توجه به وضع موجود غيرممكن عنوان كرد و گفت: طرحهاي خانوادگي در وهله اول نياز به ناجيان خصوصي با تجهيزات مناسب دارد كه كمبود امكانات و اعتبارات همواره موانع بسياري را در مسير اين طرح قرار مي دهد.