دو سال پيش در سواحل مازندران و محوطه ساحلي دانشگاه علم و صنعت بهشهر کشتي صفوي در حوالي زاغمرز بهشهر و خانه طبيعت اين روستا سر از آب بيرون آورد. با حاضر شدن كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي استان مازندران در محل به سرعت عمليات باستان شناسي براي مطالعه و نجات بخشي كشتي آغاز شد.
«سامان سورتيچي»، باستان شناس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران با اشاره به وضعيت فعلي كشتي گفت:‌ «پيش از بالا آمدن آب دريا قرار بود به وسيله قطعات ابر، بخش هايي از کشتي كه از آب بيرون مانده است را مرطوب نگاه داريم تا تغييرات جوي که پس از 300 سال براي اين كشتي به وجود آمده بود، باعث متلاشي شدن آن نشود.»
او گفت:‌ «هنگامي كه آب درياي مازندران بيش از 15 متر بالا آمد بخش هاي بيشتري از كشتي زير ماسه فرو رفت. جالب اين جاست که فرو رفتن کشتي در ماسه به سالم ماندن كشتي كمك مي كند.»
به اعتقاد اين باستان شناس، آب دريا و بودن كشتي در ماسه ها خطري براي آن محسوب نمي شود و در صورتي كه اهالي از چوب کشتي برداشت نكنند مي توان با نصب ابر و خيس نگه داشتن باقي مانده كشتي از خطر تخريب آن جلوگيري كرد.
كشتي صفوي مكشوفه در سواحل استان مازندران از هزاران قطعه چوب تشكيل شده است. در صورتي كه كشتي از آب خارج شود بايد به سرعت تثبيت و در نهايت به جاي مرطوبي فرستاده شود.
سورتيچي كه هم اكنون در محوطه اي باستاني در كيش به كاوش هاي باستان شناسي مي پردازد با اشاره به اين موضوع گفت: «هنگامي كه در خصوص خروج كشتي از آب با چندين متخصص خارجي به گفت و گو نشستيم پيشنهاد آنها نيز اين بود كه كشتي از آب خارج نشود و تا زماني كه تكنولوژي چنين كاري را بدست نياورده ايم آن را به حال خود رها كنيم.»
هم اكنون بخش هاي بيرون مانده كشتي از آب توسط ساكنان محلي منطقه تخريب شده است به همين دليل مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران قصد دارند هر چه سريع تر كشتي را به جاي امني منتقل كنند.
دو فصل كاوش هاي باستان شناسي در كشتي مكشوفه صفوي منجر به كشف طناب و دانه هاي گياهي شد. از آنجا كه در اين كشتي اثري از توپ يا ديگر ابزار هاي جنگي كشف نشده است، باستان شناسان احتمال مي دهند كه اين كشتي باري بوده باشد.
در ساخت اين كشتي از مهارت خاصي بهره گرفته شده است كه نشان مي دهد استاد كاران ماهري در دوران صفوي وجود داشته اند كه به ساخت كشتي مشغول بوده اند.
آغاز دومين مرحله مطالعات باستان شناسي در کشتي اطلاعات زيادي در خصوص نوع كشتي و قدمت احتمالي آن به دست داد. همچنين مشخص شد در سواحل استان مازندران، استادان ماهر در ساخت و ساز كشتي يافت مي شوند.گفتني است mazandnumne پيش تر طي چند مرحله خبرهاي مربوط به اين کشتي را از زبان محمد عظيمي-مسئول انجمن ميراث فرهنگي هوتو- پخش کرده بود.(chn)