مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، اشکان جهان آرای: نخستین نشست بین‌المللی تاریخ محلی مازندران که پنجمین نشست تاریخ محلی ایران محسوب می‌شود، قرار است 7 اسفند ماه امسال در ساری برگزار شود.

نشستی که برای نخستین بار سعی بر آن دارد تاریخ و فرهنگ مازندران را در قالب یک کار گروهی و پژوهشی گسترده و مستمر به ثبت برساند.

رویدادهای متنوع و متعدد تاریخی که طی سده‌های اخیر در مازندران به وقوع پیوست، چهره‌های تأثیرگذار و برجسته مازندران، نقش مردم مازندران در تاریخ ایران و منطقه، فرهنگ و آداب و رسوم و بسیاری از ویژگی‌های دیگر از مازندران استانی تاریخی ساخته است، با این حال هنوز آن‌طور که باید و شاید رد پایی ثبت شده از این تاریخ را نمی‌توان در آثار پژوهشی یافت.

نشست بین‌المللی تاریخ محلی مازندران قرار است فرصتی برای بازنمایی، بازسازی و بازخوانی تاریخ دور و نزدیک مازندران در عرصه‌های مختلف باشد.

«روش‌شناسی تاریخ محلی»، «منبع‌شناسی و اسناد تاریخ محلی»، «جغرافیای محلی و محل‌های تاریخی»، «جغرافیای سیاسی و تاریخ محلی»، «تاریخ خاندانی و رجال»، «موسسه‌های مدنی، اصناف و طبقات اجتماعی محلی»، «اقتصاد محلی، دریا و توسعه مازندران»، «تاریخ محلی، فرهنگ و هویت»، «تاریخ محلی، امنیت و عدالت»، «تاریخ محلی و گردشگری»، «اتباع بیگانه، ترکیب قومیت‌ها و اقلیت‌های مازندران»، «مازندران و روس‌ها» و «نرم‌افزارهای نوین و تاریخ محلی مازندران» محورهایی هستند که برای این همایش بین‌المللی تعیین شده‌اند.

در کنار این موارد دست پژوهشگران برای پیشنهاد عنوان نیز باز گذاشته شده است.

این همایش با همکاری «انجمن تاریخ محلی ایران»، «پژوهشکده ساری‌شناسی»، «دانشگاه فرهنگیان(پردیس دکتر شریعتی مازندران)»، «استانداری مازندران»، «شهرداری و شورای شهر ساری»، «دانشگاه اصفهان» و «اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران» برگزار می‌شود و در حال حاضر کار بررسی آثار دریافت شده به جشنواره آغاز شده است.

همچنین اعضای شورای سیاست گذاری و کمیته علمی نخستین نشست بین المللی تاریخ محلی مازندران تاکنون 7 دیدار را با مسئولان مختلف استان از جمله نماینده ولی فقیه و استاندار مازندران پیرامون این نشست برگزار کرده اند.

ایجاد کانونی فعال برای پژوهش‌های تاریخی

دبیر علمی همایش بین‌المللی تاریخ محلی مازندران با بیان این‌که مهم‌ترین هدف برگزاری این همایش گرد هم آوردن همه پژوهشگران فرهنگ و تاریخ مازندران از غرب تا شرق استان است، گفت: قصد داریم این همایش را به عنوان یک کانون فعال برای فعالیت‌های پژوهشی تاریخی و فرهنگی مازندران ثبت کنیم. البته برای تحقق این هدف به همکاری همه مسئولان و به ویژه فعالان و پژوهشگران فرهنگ و تاریخ استان نیاز داریم.

دکتر «علی رمضانی‌پاجی» افزود: مهلت دریافت آثار جمعه گذشته به پایان رسید و در نهایت 171 چکیده مقاله و 122 اصل مقاله به دبیرخانه ارسال شد. نکته قابل توجه در این آثار غیر مازندرانی بودن حدود 60درصد از نویسندگان و پژوهشگران است. یعنی پژوهشگرانی از سراسر کشور دست به پژوهش درباره مازندران زده‌اند.

وی ادامه داد: بیشتر آثاری که درباره تاریخ و فرهنگ مازندران نوشته شده است، اثر فعالان خود استان است که طبیعتاً ممکن است با چاشنی احساسات و تعصبات همراه باشند. اما پژوهش‌های نویسندگان غیر بومی زاویه‌های دید بیشتر و نگاه‌های جدیدی را به تاریخ محلی مازندران ایجاد خواهد کرد و به گسترده‌تر شدن دایره اطلاعات تاریخی مازندران کمک می‌کند.

 رمضانی اظهار کرد: از این تعداد 9 مقاله خارجی است. قرار است از چند پژوهشگر برجسته نویسنده این مقالات از کشورهای آلمان، روسیه، امریکا و گرجستان برای سخنرانی در روز نشست دعوت شوند.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: پس از نگارش سفرنامه‌های تاریخی درباره مازندران این نخستین بار است که افرادی غیر ایرانی متون پژوهشی را درباره این استان تهیه می‌کنند و این رویداد فرخنده‌ای برای فرهنگ و تاریخ مازندران است.

از ظرفیت ها استفاده نکردیم

عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان مازندران با بیان این که معتقدم تاکنون برای تاریخ و فرهنگ مازندران کاری انجام نشده است، خاطرنشان کرد: ما نسبت به همسایگان خود در این زمینه بسیار عقب هستیم. گلستانی‌های «شهرنامه گلستان» را در 17 جلد تهیه و تدوین کردند. گیلان هم سال‌هاست فعالیت‌های گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کرد. اما در مازندران هنوز فاصله بسیار زیادی با نقطه مطلوب در حوزه تاریخ محلی داریم.

  دبیر علمی همایش بین‌المللی تاریخ محلی مازندران گفت: معتقدم در این زمینه فعالان فرهنگی استان ضعیف عمل کرده‌اند و نتوانستند با وحدت رویه و انسجام در اندیشه و دیدگاه به ایجاد یک جریان پژوهشی تاریخی-فرهنگی در مازندران کمک کنند.

وی افزود: ما در این زمینه بزرگان زیادی را داریم. افرادی همچون دکتر «حسن انوشه»، «جهانگیر نصری اشرفی»، «زین‌العابدین درگاهی»، «حسین اسلامی» و بسیاری از چهره‌های برجسته دیگر در حوزه تاریخ و فرهنگ مازندران که ذکر نام‌شان در این مجال نمی‌گنجد، چهره‌های شناخته شده‌ای هستند که از ظرفیت‌شان نتوانستیم بهره‌مند شویم.

رمضانی‌پاجی افزود: ما نتوانستیم از حضور دکتر انوشه در مازندران استفاده کنیم و ایشان را در استان نگه داریم و این ضعف بیشتر متوجه خود فعالان فرهنگی است.

این مدرس دانشگاه با بیان این که به نظرم اصلی‌ترین دلیل ضعف فعالیت‌های فرهنگی در حوزه تاریخ محلی و فرهنگی مازندران وجود دیدگاه‌های سیاسی در فعالیت‌های فرهنگی این استان است، تاکید کرد: همه ما باید فارغ از جناح‌ها و سلیقه‌های سیاسی در حوزه تاریخ محلی و فرهنگ بومی مازندران آستین همت را بالا بزنیم و همکاری کنیم.

وی اظهار کرد: در همایش بین‌المللی تاریخ محلی مازندران به دنبال تحقق همین هدف هستیم. یعنی همه دلسوزان فرهنگ و تاریخ محلی مازندران به دور از هرگونه نگرش سیاسی و سلیقه‌ای و فقط با هدف رونق بخشیدن به فعالیت‌های پژوهشی تاریخی برای ثبت آثاری جامع برای مازندران وارد کار شوند.

رمضانی با بیان این که ما هنوز در مازندران یک شناختنامه جامع نداریم و در مازندران هنوز نتوانستیم بنیاد ایران‌شناسی داشته باشیم، گفت: خوشبختانه مرکز اسناد و کتابخانه ملی فعالیت خود را آغاز کرد که البته با جایگاه مطلوب خود فاصله زیادی دارد.

دبیر علمی اولین همایش تاریخ محلی مازندران ادامه داد: مازندرانی‌های زیادی در این حوزه داریم باید از ظرفیت آن‌ها استفاده کنیم که نشست تاریخ محلی مازندران می‌تواند بهترین کانون برای متمرکز کردن فعالیت‌های پژوهشی پیرامون مازندران باشد.

تاریخ مازندران از آغاز تا جمهوری اسلامی

این پژوهشگر تاریخ محلی مازندران که در سال جاری کتاب «تاریخ مازندران از آغاز تا جمهوری اسلامی» را همراه با دکتر «علی‌اکبر عنایتی» و از سوی انتشارات «شلفین» روانه بازار نشر کرد، درباره ضرورت توجه بیشتر به انتشار کتاب‌های مرتبط با تاریخ مازندران گفت: کتاب‌هایی که تاکنون منتشر ‌شده یا اقدام‌های انجام شده در حدی نیستند که ما و تاریخ‌مان را برای آیندگان ثبت کنند.

رمضانی‌پاجی درباره مشخصات کتاب منتشر شده نیز گفت: این کتاب در 180 صفحه و با استفاده از 181 منبع تاریخی گرد‌آوری شده است. برای نخستین بار در کتاب‌های تاریخی مازندران برای نگارش از روش ارجاع درون‌متنی یا شیکاگو بهره گرفتیم که معمولاً از سوی مورخان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. اما خوشبختانه با استفاده از این روش نتیجه خوبی گرفتیم.

وی افزود: چاپ نخست این کتاب با حمایت انتشارات «شلفین» در 1000 جلد ابتدای امسال به بازار کتاب عرضه شد و مقدمات چاپ دوم پس از انجام برخی اصلاحات در حال انجام است.

رمضانی با بیان این که یکی از ضعف‌های چاپ نخست اشاره نشدن به دوره حضور یعقوب لیث صفاری بود، گفت: اشکالاتی در طراحی جلد و ویراستاری نیز وجود داشت که تلاش می‌شود در چاپ دوم مرتفع شود.

* این گزارش در همشهری مازندران امروز سه شنبه منتشر شد.

* مطالب مرتبط:

همایش تاریخ محلی قدم خوبی برای مازندران است

نخستین نشست بین المللی تاریخ محلی مازندران برگزار می شود

بررسی تاریخ محلی مازندران در یک نشست بین المللی

اصغری آقمشهدی: آماده همکاری هستیم

مازندران میزبان پنجمین نشست تاریخ محلی