ارزش افزوده بخش کشاورزی (کشاورزی, شکار,جنگداری و ماهیگیری ) در سال 1381 در کل اقتصاد کشور معادل رقمی بالغ بر 106136 میلیارد ریال (= 106136000000000 ریال) بوده است. این رقم برای بخش صنعت و معدن حدود 309535 میلیارد ریال (= 309535000000000 ریال) در همین سال بود. با توجه به این که مجموع ارزش افزوده بخش های عمده اقتصادی معادل 2/972341 میلیارد ریال بوده است، سهم درصدی هر یک از بخش های مربوطه بصورت زیر می باشد:

 ارزش افزوده بخش کشاورزی در ترکیب اقتصاد ملی حدود 11 درصد ارزش افزوده بخش صنعت و معدن "  8/31 درصد ارزش افزوده دیگر بخش ها مجموعا " 2/57 درصد سهم استان مازندران در زمینه ارزش افزوده ی بخش کشاورزی در کشور بیش از 9260 میلیارد ریال می باشد که معادل 73/8 درصد از مجموع ارزش افزوده این بخش را تشکیل می دهد.

می توان گفت که مازندران به همراه استان پهناور خراسان ( قبل از تقسیم به سه استان ) از بالاترین سهم و نقش در ایجاد ارزش افزوده بخش کشاورزی در اقتصاد ملی برخوردار می باشد. زیرا استان خراسان ( قبل از تقسیم و کوچک شدن ) با تفاوت بسیار اندکی در مقایسه با مازندران ؛ یعنی با حدود 9/8 درصد سهم بری در برابر 73/8 درصد سهم بری مازندران در این رابطه ؛ در اقتصاد ملی نقش آفرینی کرده است.

 اما در شرائط کنونی بین استان مازندران با خراسان و دیگر استان ها, تفاوت بسیار زیاد است. در واقع مازندران در راس اثرگذاری در اقتصاد ملی در این رابطه قرار دارد. دیگر استان ها جز استان فارس ( با 6/7 % ) اصلا قابل مقایسه با استان مازندران نمی باشند.

• مجموع ارزش افزوده مازندران در سال قبل ( سال 1381 ) معادل 4/27198 میلیارد ریال بود که در سال 1382 این رقم به 1/34789 میلیارد ریال رسید؛ یعنی حدود 28 % طی یک سال رشد داشته است.

• نقش استان مازندران در ارزش افزوده بخش کشاورزی؛ به تنهائی برابر با هشت ( 8 ) استان کشور می باشد. یعنی اگر مجموع نقش و سهم استان هايی مانند کردستان ؛ سمنان؛ بوشهر؛چهارمحال و بختیاری؛ایلام؛ قم ؛ کهکیلویه و بویراحمد و... را یک جا درنظر بگیریم تازه به رقم سهم درصدی مازندران می رسند!!!

• سرانه ارزش افزوده بخش کشاورزی در مازندران سالانه به رقمی نزدیک به 3400000 ریال می رسد. یعنی هر مازندرانی سالانه نزدیک به 3400000 ریال تنها از محل کشاورزی در اقتصاد ملی ارزش افزوده ایجاد می کند. تازه ما کل جمعیت مازندران (2796120 نفر)را اعم از شهری و روستايی در این محاسبه منظور داشته ایم و اگر واقعی تر بخواهیم به این محاسبه بپردازیم باید تنها جمعیت روستايی استان (1354497 نفر) را در اینجا ملاک قرار دهیم که در این صورت ؛ سهم هر روستايی مازندران در ارزش افزوده بخش کشاورزی نزدیک به 6900000 ریال می شود.

 تازه این رقم هم واقعی نیست چون بخشی از جمعیت روستايی را غیرکشاورزان هم تشکیل می دهند. با این حساب به جرات میتوان گفت که سالانه هر کشاورز مازندرانی تنها از محل بخش کشاورزی چیزی نزدیک به 10 میلیون ریال (=10000000 ریال ) به ارزش افزوده اقتصاد کشور می افزاید. • این در حالیست که دولت کم ترین خدمات را به این مردم مظلوم و محروم میدهد. اگر بفرمان امام (ره) نهادهائی مثل جهادسازندگی تشکیل نمی شدند و این خدمات حداقلی را هم بدانها ارائه نمی داد , که ظلمی مضاعف بود.

 بحث استفاده از خدمات بیمه ای آن هم تنها بیمه درمانی از یکی دوسال اخیر شروع شده است که هنوز هم به نتایج موثری برای روستائیان نرسیده است. کمترین میزان استفاده از یارانه های با ارقام نجومی از جیب بیت المال را ( در واقع از جیب خود همین مردم ) آنها بهره مندند. اگر تنها به یارانه های سوخت نگاهی بیاندازید با آنهمه میزان ( میلیاردها آنهم با واحد دلاری , نه ریالی ) را کدام قشر استفاده می برند؟! می گویند که کشاورزی از مالیات معاف است! عجیب است مثلا ادارات آبیاری بدون کم ترین خدمات ( درواقع بدون هیچ خدماتی ) سالانه با برگه های آن چنانی تحت عنوان آب بها به کشاورزان مراجعه می کنند؛ آیا این مالیات نیست؟! کشاورزانی که اکثرا با پول و امکانات خود با احداث آببندانها و استفاده از آب هايی که اگر در زمستان ها با پمپاژ به ذخیره سازی نپردازند؛ این آبها به صورت هرزآب ها تنها به دریا میریزند.

 آن همه پول برق و... که همه اینها را باید مالیات به حساب آورد و دیگر چه بحث معافیت مالیاتی در بخش کشاورزی است؟! قیمت های گران تامین نهاده های کشاورزی مثل سم و کود و.بذر و... که جای بحث خود را دارد. از طرف دیگر هیچگونه خدمات ترویجی و آموزشی مناسب و متناسبی هم بدانها ارائه نمی شود!

پیوست :

 جدول سهم و نقش استان ها در اقتصاد کشور ما جمعبندی این موارد را در جدول ذیل نشان داده ایم. اطلاعات فیلدهای مختلف جدول را براساس گزارشات رسمی منتشره از سوی مراجع رسمی کشور اخذ و با محسباتی روی آنها بصورت زیر نشان داده ایم. نگاهی دقیق به جدول شما را از هر گونه توضیحی بی نیاز میدارد. نقش و سهم استانها در اقتصاد کشور " مبالغ به میلیارد ریال" استان جمعیت ارزش افزوده کشاورزی ارزش افزوده سهم در جمعیت کشور جمعيت (1) 1383 ارزش افزوده بخش کشاورزی 1381 سهم از ارزش افزوده کشاورزی % ارزش افزوده بخش صنعت و معدن 1381 مجموع ارزش افزوده تمام بخشها(2)

 سهم محصول ناخالص داخلی % كل كشور 100 67477500 106136 100 854507 972341 100

 آذربایجان شرقي 2/5 3482672 2/5673 5/5 4/8659 7/38684 4

 آذربایجان غربي 2/4 2896657 8/4375 2/4 3/2303 9/20144 1/2

 اردبيل 8/1 1247202 5/3018 9/2 8/770 3/10109 1

 اصفهان 6/6 4395645 8/4785 6/4 6/16448 7/56471 8/5

 ايلام 8/0 538877 797 7/0 4205 4/7788 8/0

بوشهر 2/1 808482 4/1411 1/1 1/2852 9/14751 5/1

تهران 8/17 11931656 7/6116 8/5 7/43469 7/251043 9/25

چهارمحال وبختیاري 2/1 832945 3/1587 5/1 4/629 7/6097 6/0

 خراسان 2/9 6444320 5/9503 7/8 5/8035 7/58998 1/6

خوزستان 9/6 4277998 2/6912 3/6 7/102506 8/139830 3/14

زنجان 4/1 963434 7/1941 8/1 8/1637 8/8109 8/0

 سمنان 9/0 578910 7/1458 4/1 3/1086 2/7059 7/0

سيستان و بلوچستان 2/3 2219393 1942 6/1 2/905 2/10935 1/1

 فارس 3/6 4323626 5/9156 8/8 4/6040 5/42595 4/4

قزوين 6/1 1133547 5/2554 5/2 5/4413 1/13835 4/1

قم 5/1 1038424 909 8/0 4/2010 9/9899 1

كردستان 3/2 1546256 7/1578 5/1 7/761 5/9732 1

كرمان 4/3 2380682 3/7134 8/6 3/5292 1/21914 6/2

كرمانشاه 3 1921284 2/2693 5/2 7/1452 2/14142 5/1

 كهگيلويه و بويراحمد 1 674113 6/1105 1 2/32792 4/36744 7/3

 گلستان 4/2 1613691 9/4049 7/3 7/874 8/14026 4/1

گيلان 5/3 2389195 3/4484 4 7/2665 6/23401 4/2

لرستان 6/2 1739644 1/2852 7/2 3/1450 12381 3/1

 مازندران 2/4 2796120 2/9260 6/8 7/3566 1/34789 6/3

مركزي 2 1344920 5/2221 1/2 3/9671 4/22898 4/2

هرمزگان 9/1 1284925 8/2996 6/1 7/2256 5/17330 8/1

همدان 6/2 1732080 2/3924 8/3 7/1936 9/15579 6/1

 يزد 4/1 940802 6/1691 6/1 8/3389 1/11922 2/1

فرامنطقه - - - 1/37450 6/38122 9/3 (1) .

برآورد جمعيت بازسازی شده استان های کشور در سال 1383

 ارزش افزوده دیگر بخشهای عمده اقتصادی را در این جدول ذکر نکردیم. لذا می توان با کسر ارزش افزوده کشاورزی و صنعت از مجموع ؛ رقم ارزش افزوده دیگر بخش ها را محاسبه نمود.

• جدول با استفاده از آمار و ارقام منتشر شده رسمی از سوی گزارشات سازمان مدیریت و برنامه ریزی و مرکز آمار ایران ؛ از طریق سایت اینترنتی رسمی این مراکز * http://www.sci.org.ir/ * تنظیم شده است.

محمود زارع - (mahmood.zare@gmail.com)