مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، کلثوم فلاحی: در هنگامه روز خبرنگار، آنها که رکن چهارم دموکراسی را شکل می‌دهند، باید با نگاه مجدد به رسانه، مسائل این حوزه را مورد بررسی و توجه بیشتر قرار داد.

با وجود اهمیت رسانه در تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... و همچنین مسیر دادن به اندیشه و آگاهی، این سوال مطرح است که جایگاه رسانه در کجا قرار دارد و اهالی این حوزه، در برخورداری از رفاه چه سهمی دارند.

در کنار قوه مجریه، مقننه و قضائیه، از رسانه به عنوان رکن چهارم دموکراسی یاد می‌شود، اما این رکن همواره در سایه سه رکن دیگر قرار گرفته و با آن مانند کودک سر راهی رفتار شده است.

از ایام مشروطه به عنوان آغاز دموکراسی خواهی در ایران تاکنون، رسانه و اهالی آن مهجور و سطح رسانه هم در سطح کودک نابالغ، باقی مانده است.

رسانه به ویژه در حوزه نشریات مکتوب و مجازی به عنوان ابزار وارداتی در کشور، هنوز دوران بلوغ را طی نکرده و بیشتر شبیه یک بازی است! ما فاصله‌ بسیاری با رکن چهارم دموکراسی در بسیاری از کشورهای دنیا داریم..

استقلال رسانه در اغلب موارد دستخوش مسائل مادی است، معدود رسانه‌های مستقل هم یا تعطیل می‌شوند و یا توقیف.

در بیشتر رسانه‌های وابسته اما، فضا برای مجیزگویی باز می‌شود و آن ها از هویت اصلی خود که روشنگری است، باز می‌ماند، روزنامه‌هایی که به روزی‌نامه تبدیل می‌شوند و خبرنگارانی که نقش خبربیاری را بر عهده می‌گیرند.

فضای خبرنگاری این چنینی، فرصت حضور افرادی را فراهم می‌کند که نه رفتار و نه گفتار آنها بویی از اصول خبرنگاری نبرده است و قلم به دستانی را می‌بینیم که فروشندگان بزرگی هستند.

نبود فیلتر برای ورود افراد مختلف به حوزه رسانه، از چالش‌هایی است که جامعه بزرگ رسانه با آن مواجه است.

چالش دیگر رسانه توجه به آموزش در این حوزه است که به نظر می‌رسد در اکثر موارد مغفول مانده است، لزوم برگزاری کارگاه‌های آموزشی در طول سال برای کیفی‌سازی تولیدمحتوا در رسانه امری بدیهی است و صاحبان رسانه باید توجه بیشتری در این حوزه داشته باشند.

مسائل مربوط به بیمه و دستمزد و معیشت خبرنگاران هم از سوژه‌هایی است که بارها توسط رسانه‌ها به آن پرداخته شده اما تاکنون به نتیجه نرسیده است.

قطع شدن ضربتی بیمه خبرنگاران از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، اقدامی تامل برانگیز بود، چراکه اندک خبرنگارانی که از پوشش بیمه برخوردار بودند هم با این اقدام، یا به طور کلی از پوشش بیمه‌ای خارج شدند و یا اینکه به دلیل هزینه‌های بالا و ناتوانی در پرداخت، مجبور به حذف بیمه درمانی شدند.

اگرچه معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در بیانیه‌ای این اقدام را، گامی برای پالایش خبرنگاران عنوان کرد اما بعضا" ملاحظه شد آنها که جزو اهالی رسانه نبودند، دوباره توانستند با سندسازی نسبت به وصل شدن بیمه خبرنگاری خود اقدام کنند.

اینک که معاونت مطبوعاتی، بار بیمه خبرنگاران را بر دوش مدیران مسئول قرار داده، اندک مدیران مسئولی هستند که نسبت به بیمه کردن خبرنگاران خود اقدام می‌کنند. با وجود فضای حاکم بر مطبوعات، سوژه خبرنگاران بدون بیمه و برخوردار از حداقل دستمزد، همچنان جای پرداختن دارد.

در دولت یازدهم که این امید وجود داشت که دولت منتخب، برای جبران توقیف و تعطیلی نشریات و همچنین دلجویی از خبرنگاران، اقدامات گسترده‌ای را شکل دهد. دولت روحانی هنوز نتوانسته وعده‌ گشایش گره‌های حوزه فرهنگ و به ویژه فعالیت روزنامه‌نگاران را عملیاتی کند.

دولت کنونی نه تنها گام موثری برای توسعه فعالیت روزنامه‌نگاران و خبرنگاران برنداشته است، با محدود کردن حوزه اطلاع‌رسانی خود در بدنه، اندک کورسوی امید اهالی رسانه را هم ناامید کرده و خبرنگاران را برای تهیه خبر در حوزه دولت، با مشکل مواجه کرده است.

با وجود دو سال فعالیت دولت، رسانه‌های حامی دولت، با بی‌مهری دست‌اندرکاران دولتی مواجه هستند، در حالی که در دولت گذشته، حامی رسانه‌های نزدیک به خود بود و از هرگونه کمک و مساعدت به این رسانه‌ها چه در حوزه مادی و یا اطلاع‌رسانی کوتاهی نمی‌کرد، دولت یازدهم حلقه اطلاع‌رسانی را محدود و با رسانه‌های حامی خود هم مانند دیگر رسانه‌ها رفتار کرده، رسانه‌های منتقد و تخریب‌گر همچنان یکه‌تازی می‌کنند.

غریب بودن رسانه و اهالی آن در دولت یازدهم به مراتب بیشتر از غربت رسانه در دولت‌های گذشته است، در حالی که تصور می‌شد خبرنگاران و رسانه‌های مکتوب و مجازی در دولت تدبیر و امید به جایگاهی در خور شان دست یابند.

شاید توجه دولت در طول دو سال اخیر به گشایش گره کور هسته‌ای معطوف بود و نه اینکه نخواهد، بلکه فرصتی پیدا نکرد تا توجه به روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و خبرنگاران را ارتقا بخشیده و با دلجویی از این قشر، جبران گذشته‌ای را بکند که خود هیچ نقشی در آن نداشته است. اکنون اما این فضا فراهم است که دولت به خبرنگاران توجه کرده و رسیدگی به مسائل این گروه را در چند اولویت مهم کاری خود قرار دهد.

نمی‌توان نقش رسانه‌های منتقد دولت گذشته را در پیروزی حسن روحانی در انتخابات 24 خرداد 92 نادیده گرفت و مغبون و مغموم ماندن این گروه در دولت یازدهم، ممکن است باعث ریزش آرای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم شود.

روحانی برای تثبیت آرای خود و همچنان بروز و ظهور موفقیت‌های دولت، باید به جایگاه رسانه توجه و رسیدگی و دولت هم به عنوان یکی از ارکان دموکراسی به رشد رکن دیگر یعنی رسانه کمک کند و رسانه را به عنوان بال و بازو در اختیار گیرد و موجبات رشد و توسعه فرهنگی کشور را فراهم آورد.