مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، شبنم لشگری: ورود محصولات تراریخته به ایران از ابتدای پیروزی انقلاب مورد توجه قرار گرفت و در دهه 60، مهم‌ترین موسسه‌های پژوهشی در عرصه مهندسی ژنتیک در کشور آغاز به‌کار کردند. با تاسیس پژوهشکده کشاورزی در سال 1378این تحول به اوج خود رسید و مهندسی ژنتیک در کشور به‌عنوان یک رشته مطرح مورد استقبال قرار گرفت.

ایران برای نخستین بار در جهان برنج تراریخته را به صورت تجاری در اختیار کشاورزان قرار داد و سپس این محصول مورد بهره‌برداری قرار گرفت. طی سال‌های 83 تا 85 برنج تراریخته به تولید انبوه رسید و پس از آن تولید محصولات تراریخته به تعلیق درآمد. اما با وجود به تعلیق در آمدن تولید این محصولات، تابستان امسال بود که انجمن بیوتکنولوژی ایران اعلام کرد ۴۸‌ درصد برنج تولیدی در استان‌های گیلان و مازندران تراریخته است. این آمار واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت.

مخالفان با دلایل طبیعی و گاهی هم برداشت‌های سیاسی مانند تلاش برخی کشورها برای آسیب رساندن به سلامت مردم کشورهایی مانند ایران، معتقدند محصولات تراریخته نباید تولید شود. اما «محمدباقر نوبخت» -سخنگوی دولت- 27 شهریور امسال در حاشیه بازدید از ساختمان جدید پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شمال کشور، با اعلام اینکه دولت مدافع فعالیت های بیوتکنولوژی و محصولات تراریخته است و اگر برخی افراد ملاحظات زیست‌محیطی دارند، مباحث خود را مطرح کنند تا موضوع با مذاکره و مفاصحه حل شود، گفت: زمانی بود که برخی افراد به بلندگو به‌عنوان ابزار شیطان نگاه می‌کردند، امروزه نیز برخی افراد به محصولات تراریخته که دارای فواید علمی هستند با چنین دیدی نگاه می‌کنند.

وی از فعالان این عرصه خواست با سعه صدر به راه خود ادامه دهند تا پیشرفت کشور را همچنان به ارمغان آورند و گفت: تا زمانی که تولید محصولات تراریخته در کشور پا بگیرد همچنان مخالفت هایی با آن وجود خواهد داشت.

تراریخته چیست؟

 پرسش مهمی که برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌شود، این است که محصول تراریخته چیست و بالاخره محصول تراریخته را باید مصرف کرد یا نه؟

یک عضو هیأت علمی رشته زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این باره با بیان این‌که ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻏﺬﺍﯾﯽﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮊﻧﺘﯿﮏ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ‌ﻫﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، گفت: این غذاها ﺍﺯ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﯾﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺗﯽ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍی DNA ﯾﺎ ﺗﻮﺍﻟﯽ ﮊﻥ ﺍﺿﺎﻓﯽ ﺍﺯ ﻣﻨﺒﻊ ﺩﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻭﯾﺮﻭﺱ، ﺑﺎﮐﺘﺮﯼ باشد ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪﺍﺕ ﺣﯿﻮﺍﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﯽ‌ﮐﻨﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ‌ﺷﻮند. ﺍﯾﻦ ﺣﯿﻮﺍﻧﺎﺕ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻫﻠﯽ ﯾﺎ ﻭﺣﺸﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

دکتر «نادعلی باباییان» افزود: ﺗﻮﻟﯿﺪﺍﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ‌ﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ است. ﺩﺭ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﮊﻧﺘﯿﮏ ﻗﻄﻌﻪ‌ﺍﯼ ﺍﺯ DNA ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺵ را ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮊﻧﺘﯿﮏ ﻭ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻣﯽ‌نامند.

وی با اشاره به ضرورت تولید محصولات تراریخته اظهار کرد: ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ‌ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺍﺳﺖ. ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﮐﺸﻮﺭ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ‌ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﻧﺞ، ﺭﻭﻏﻦ، ﺳﻮﯾﺎ، ﺫﺭﺕ، ﺷﯿﺮ ﺧﺸﮏ و ﮔﻮﺷﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ. ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﻭﺍﺑﺴﺘگی زیادی ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ داریم. اما ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ پژوهش و ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ و مزایا ﻭ ﻣﻌﺎﯾﺐ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽﮊﻧﺘﯿﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮﺭﺳﯽ کنیم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﭘﯿﺶ‌ﺑﯿﻨﯽ‌ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ‌ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2050 ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ 9 ﻣﯿﻠﯿﺎﺭﺩ ﻧﻔﺮ ﻣﯽ‌ﺭﺳﺪ. ﺑﺪﻭﻥ ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ دانش ﭼﻄﻮﺭ ﻣﯽ‌توان ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺍﯾﻦ تعداد ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ تأمین کرد؟ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رو به کاهش بودن گستره زمین‌های کشاورزی، کمبود آب و تخریب محیط زیست، ﮐﺸﺶ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻋﻠﻮﻡﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺳﺖ ﺭﻭی ﺩﺳﺖ ﺑﮕﺬﺍﺭند ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ قحطی ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮊﻧﺘﯿﮏ تولید ﺍﯾﻦ ﻏﺬﺍﻫﺎ ﺭﺍ افزایش داد. اما ﺍﯾﻦ ﻏﺬﺍﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺍﺗﯿﮑﺖ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺍطمینان آن‌ها ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ کند.

وی با بیان این‌که ﺗﺎ ﺑﻪ‌ﺣﺎﻝ بیش از 17 ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ آن‌ها ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺭد، گفت: بیان برخی مسائل مانند این‌که ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺍﺳﺘﮑﺒﺎﺭ ﻃﺮﺍﺣﯽ ﻭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﺎﻣﻼ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ. ﮐﻤﯿﺴﯿﻮﻥ ﺍﺭﻭﭘﺎ با ﺑﯿﺶ ﺍﺯ 130 ﭘﺮﻭﮊﻩ پژوهشی طی 25 ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺭﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﯿﻮﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﺧﻄﺮ ﻧﺪﺍﺭﺪ. البته ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﯿﺎﺳﺖ‌ﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﺍﻋﻤﺎﻝ کرﺩﻧﺪ، ﻣﺜﻼً ﺩﺭ ﻧﯿﻮﺯﯾﻠﻨﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﯽ‌ﺷﻮﺩ. ﻭﻟﯽ در ﺁﺭﮊﺍﻧﺘﯿﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ طرفدار دارد. ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ این‌که ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎ ﻋﻼﻗﻪ‌ﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺍﺗﯿﮑﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﻣﺼﺮﻑ‌ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﮕﺬﺍﺭند.

فواید اقتصادی مواد غذایی تراریخته

باباییان افزود: ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ را با دستکاری ژنتیکی می‌توان ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ داد. همچنین ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ. بنابراین ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽ‌ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﯽ آن‌ها ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ.

این پژوهشگر کشاورزی اظهار کرد: ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﯼ، ﺧﺸﮑﯽ، ﺳﺮﻣﺎ ﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺳﻨﮕﯿﻦ، ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻭ ﺁﻓﺎﺕ ﻭ ﻭﯾﺮﻭﺱ‌ﻫﺎ ﺩﺭ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻣﯽ‌ﯾﺎﺑﺪ، ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﺟﻬﺎن ﺯﻣﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺯﯾﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ‌ﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ. همچنین ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﯼ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ بیشتر است. بنابراین دورریز کمتری داشته و امکان صادرات این محصولات بیشتر است. همچنین با این دانش می‌توان غذاهای ویژه برای بیماران تولید کرد. بنابراین ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ، ﻣﺮﮒ‌ﻭ‌ﻣﯿﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ‌ﯾﺎﺑﺪ و ﺍﺯ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﻭﻟﺖ برای ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮﯼ ﻣﯽﺷﻮﺩ.

عضو هیأت علمی رشته زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری ضمن تأکید بر سالم بودن غذاهای تراریخته اظهار کرد: در ﺟﻬﺎﻥ ﻣﯿﻠﯿﺎﺭﺩﻫﺎ ﻭﻋﺪﻩ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪه ﻭ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ و هنوز ﺷﮑﺎیتی نشد ﮐﻪ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩ. ﻭﻟﯽ برخی ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻣﯽ‌ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺳﺮﻃﺎﻥ‌ﺯﺍﺳﺖ. ﺩﺭ یک ﺩﻫﻪ ﺍﺧﯿﺮ بیشترین پژوهش مربوط به مواد غذایی ﺭﻭﯼ ﻏﺬﺍهاﯼ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ انجام شد. بهتر است این همه انرژی در مقابله با مصرف غذای تراریخته اگر صرف مبارزه با مصرف سموم در کشاورزی و تخریب محیط زیست شود. نه این‌که ﺧﺪﺍﯼ ﻧﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻤﻮﻡ ﺟﻠﻮﯼ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻏﺬﺍ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺣﺸﺮﻩ‌ﮐﺶ، ﺁﻓﺖ‌ﮐﺶ، ﻗﺎﺭﭺ‌ﮐﺶ و ﻋﻠﻒ‌ﮐﺶ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺪﻫﯿﻢ.

باباییان خاطرنشان کرد: ﺑﺎﯾﺪ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮊﻧﺘﯿﮏ پژوهش ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ دانش پاسخ این پرسش‌ها ﺭﺍ ﺑﺪﻫﯿﻢ. ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺩرﺑﺎﺭﻩ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‌ﮔﯿﺮﯼ ﺷﻮﺩ. ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ پژوهشی ﻭ ﺗﺼﻤﯿﻢ‌ﮔﯿﺮﯼ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﯾﯽ مانند تولید و مصرف شدن این گونه غذاها در کشور ﺯﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﻪ ﻗﻮﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﯿﺮﺩ.

فرصت و تهدید تراریخته

یکی دیگر از اعضای هیأت علمی رشته زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز در این باره با بیان این‌که ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ نیروی ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ، ﺩﺍﻧﺶ ﻓﻨﯽ، ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﻭ آﺯﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﺎﯼ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍی ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، به همشهری گفت: غذایی تراریخته ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻤﻮﻡ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﺳﺖ شود ﻭ ﻫﻢ ﮐﺎﻫﺶ آﻟﻮﺩﮔﯽ‌ﻫﺎﯼ ﺯﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ را در پی داشته باشد. با این روش می‌توان

دکتر «حمید نجفی زرینی» با اشاره به فواید این روش تولید اظهار کرد: تولید گیاهانی که برای جلوگیری از افزایش گرم شدن زمین دی‌اکسید کربن بیشتری جذب کنند، ﮔﯿﺎﻫﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﺐ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﺭ بدهند، ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺁﻓﺎﺕ ﺯﯾﺴﺘﯽ و ﺣﻔﻆ ﺗﻨﻮﻉ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﯼ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻭ ﺟﺎﻧﻮﺭﯼ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﻮﯾﺮﯼ ﻭ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯼی ﺍﺯ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺗﺮﺍﻧﺲﮊﻧﯽ هستند. ﺑﯿﻮﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯾﺴﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﯼ ﻭﺍﺟﺪ ﮊﻥﻫﺎﯼ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﯼ، ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﺝ ﻭ ﺳﺮﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺷﺪﻩﺍﯼ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺨﺖ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﺭﺍ دارد.

وی با بیان این‌که ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻓﻮﺍﯾﺪ ﺭﯾﺴﮏ‌ﻫﺎ ﻭ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﯽ هم ﺧﻮﺍهند ﺩﺍﺷﺖ، افزود: ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪﻩ ﺑه ویژه ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﺪن DNA ﺧﺎﺭﺟﯽ ﺑه‌ﻮﺳﯿﻠﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪآﻧﺘﯽ‌ﺑﯿﻮ‌ﺗﯿﮏ‌ﻫﺎ، ﺍﻧﺘﻔﺎﻝ ﮊﻥ ﻣﻘﺎﻭم ﺑﻪ ﻋﻠﻒ‌ﮐﺶ ﺍﺯ ﮔﯿﺎﻩ ﺯﺭﺍﻋﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﻒﻫﺎﯼ ﻫﺮﺯ ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎﯼ ﻧﺰﺩﯾﮏ و ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﺸﺮﺍﺕ ﻣﻔﯿﺪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺣﺸﺮﺍﺕ ﻣﻀﺮ از خطرات احتمالی این روش هستند. البته ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﮊﻥ ﺑﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ‌ﻃﻮﺭ ﻃﺒﯿﻌﯽ هم ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﯽ‌ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﯿﺴﺖ.

این پژوهشگر با بیان این‌که با ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺯﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﯿﻠﯿون‌ها ﻫﮑﺘﺎﺭ ﺯﻣﯿﻦ ﻭﻋﺮﺿﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﯼ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎﻥ، ﺯﻣﺰﻣﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺑﺎﻻ گرفت، اظهار کرد: ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝﻫﺎ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭمسئوﻻﻥ ﻭﻗﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮊﻧﺘﯿﮏ ﻭ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽ‌ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺯﯾﺮ ﮐﺸﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ، ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ ﺍﺳﺖ. در کشور ما ﺗﻨﻮﻉ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ در بین مراجع تقلید هم ﻓﺘﻮﺍﯼ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻭ ﺛﺎﺑﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﯿﺴﺖ.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺧﯽ پژوهش‌ها، ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭﯾﺨﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧ‌ﻘﺪﺭ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮﯼ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺍﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﺮﺍﺭیخته ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋـث ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻭ ﺣﺸﺮﺍﺕ ﻣﻔﯿﺪ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻣثل ﭘﺮﻭﺍﻧﻪ‌ﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﯾﮏ ﻭ ﺗﻨﻮﻉ ﮔﻮﻧﻪ‌ﺍﯼ را در پی داشته باشد.

نیاز به قوانین مرتبط

نجفی زرینی با بیان این‌که ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﺭﺳﯽ‌ﻫﺎﯼ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻭ ﻧﯿﺰ پیش ﺍﺯ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﻭ ﺳﯿﺴﺘﻢ‌ﻫﺎﯼ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺗﯽ، ﮐﺸﺖ ﯾﺎ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ این محصولات ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﯿﺮﺩ، گفت: ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ‌ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ جنبه‌ﻫﺎﯼ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. آﻭﺭدﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺑﻪ سفره ﻏﺬﺍﯾﯽ ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ به‌ویژه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯽ‌ﻣﺤﺎﺑﺎ ﺑﺪﻭﻥ آﻣﺎﺩﻩﺳﺎﺯﯼ‌ ﺑﺴﺘﺮ‌ﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﻻﺯﻡ، ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻮﺍﺭﺩ پژوهشی ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﻨﺪ. ﺑﺎﯾﺪ پیش ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮﺍﺭﺩﻫﯿﻢ. ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻠﯿﻪ ﺟﻨﺒﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑه‌ﺨﻮﺑﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻪ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﺗﺒﺒﯿﻦ شود.