مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، محمد عظیمی: 29 فروردین ماه بنام روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی نامگذاری شده است. به همین مناسبت از سوی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر، مراسمی در این محوطه ی عصر صفوی برگزار شد.

حضور دانشجویان، دانش آموزان و علاقه مندان به میراث فرهنگی در این مراسم و برگزاری کارگاه آشنایی با میراث فرهنگی، فرصتی بود تا آثار تاریخی عباس آباد و معماری عصر صفوی توسط کارشناسان مربوطه تشریح شود.

پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر با مدیریت آقای عمرانی رکاوندی، که از باستان شناسان دانا و فعال میراث فرهنگی هستند، اداره می شود.

علی رغم مشکلات و شرایط نامطلوبی که در عباس آباد وجود دارد، حضور او و دیگر کارشناسان پایگاه موجب شده تا این محوطه ی تاریخی نسبت به رکود سالیان اخیر، حرکتی روبه جلو داشته باشد.

برنامه های اجرایی روز گذشته با خیرمقدم خانم نیکوزاد -کارشناس مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی در بخش موزه ی پایگاه- آغاز شد، سپس مصطفی شریفی -کارشناسی ارشد باستان شناسی. مدیر اجرایی و مسئول امور پژوهشی پایگاه میراث جهانی باغ عباس آباد بهشهر- در مورد باستان شناسی، چرایی و چیستی آن صحبت و به تشریح ضرورت های کاوش، مرمت و حفظ آثار تاریخی پرداخت.

در ادامه خانم امیری -کارشناس منابع طبیعی پایگاه- گزارشی از روند و نتایج بررسی گونه های گیاهی محوطه ارائه داد. همچنین محمد عظیمی -مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو- با ارائه ی گزارشی از فعالیت های این انجمن، در مورد خطراتی که آثار تاریخی ما را تهدید می کند، سخن گفت.

در ادامه مراسم، بازدید میدانی از محوطه ی تاریخی و گلباغ با حضور کارشناسان و همراه با توضیح خانم انتظاری -کارشناس باستان شناسی پایگاه- و دیگر همکاران انجام شد.

همچنین دانشجویان رشته معماری موسسه آموزش عالی توحید گلوگاه و دانش آموزان رشته گردشگری دبیرستان کار و دانش حضرت زهرا (ع) با شیوه های معماری و سیستم آبرسانی این محوطه ی تاریخی آشنا شدند.

*وضعیت کنونی عباس آباد

باغ تاریخی عباس آباد همراه با باغ های تاریخی باغ ارم شیراز، باغ فین کاشان، باغ چهلستون اصفهان، باغ شاهزاده ماهان کرمان، باغ پاسارگاد، باغ پهلوان‌پور یزد، باغ دولت‌آباد یزد و باغ اکبریه بیرجند به سال 1390 در فهرست میراث جهانی ثبت شده است.

در مورد آثار تاریخی عباس آباد باید گفت که علی رغم گستردگی آثار تاریخی در محوطه ای که به وسعت 530 هکتار گمانه زنی شده است، دست اندازی های غیرمسئولانه، بی توجهی ادارات و ارگان های مستقر در این مجموعه و مدیریت های چندگانه موجب شده این مجموعه بیش از آنکه به عنوان یک جاذبه تاریخی موردتوجه قرار گیرد، محل بهره بردای از مواهب طبیعی باشد.

بی توجهی مدیریت میراث فرهنگی در سالهای گذشته، نشت آب از دیواره ی سد، ایجاد ساختمانی با عنوان پایگاه هواشناسی و استفاده تفریحی، ساخت بنای بتنی اداره منابع طبیعی با عنوان آتش نشانی و نبود لوازم مربوط به اطفای حریق در بخش بالای سد، ورود پدالوها و قایق موتوری در اطراف و داخل بنای چهارتاقی، اخذ ورودی از گردشگران توسط اداره منابع طبیعی و عبور کامیون های چند تنی از روی سد از مواردی است که اعتراض دوستداران میراث فرهنگی را در سالهای اخیر موجب شد.

باتوجه به تبلیغات فراوان کلنگ زنی پروژه تله‌کابین در سال 1392 که اعلام شده بود در 18 ماه، فاز اول آن به بهره بردای می رسد و متاسفانه هیچ اقدامی انجام نشد، با واگذاری محوطه ای در بخش بالای سد به سرمایه گذار خصوصی، این مکان در حال تبدیل شدن به یک منطقه مسکونی و ایجاد شهرک خصوصی است.

نزدیکی این مکان به مسیر سرچشمه و آسیاب عصر صفوی و آثار فراوانی که هنوز مورد کاوش علمی واقع نشده و هر روز مورد حفاری های غیرمجاز واقع می شود و باتوجه به حریم مشخص شده، ضرورت دارد تا مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، استاندار به عنوان مدیر عالی انجمن میراث فرهنگی استان، فرماندار بهشهر به عنوان مدیر انجمن میراث فرهنگی شهرستان و دیگر مسئولان مربوطه، از دست اندازی و تخریب بافت تاریخی این مجموعه ی بی بدیل که می تواند موجب رشد و شکوفایی صنعت گردشگری در شرق مازندران باشد، جلوگیری کنند.

متاسفانه باید گفت که بناها و محوطه های تاریخی در استان مازندران شرایط مطلوبی نداشته و علی رغم شعار حفظ میراث فرهنگی و توسعه ی گردشگری، توجه لازم به آن ها نمی شود، بنابراین ضرورت دارد تا با حفظ آثار تاریخی و طبیعی استان بتوانیم گردشگری پایدار را با مدیریت آگاهانه و علمی حفظ کنیم.