مازندنومه؛ سرویس سیاسی، دکتر علی کریمی(مله)، عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران: وجود فساد به عنوان پدیده ای چندعلتی، ناموجه، غیراخلاقی، غیرقانونی و ناخوشایند، ریشه ها و علل گوناگون مدیریتی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و حقوقی دارد.

امروزه نهادینه شدن و فراگیر بودن اصل شفافیت را از نشانه های توسعه یافتگی می شناسند و فسادستیزی را یکی از ارکان مهم کارآمدی دولت وحکمرانی شایسته می دانند.

راه بهبود حکمرانی مبارزه جدی، قاطع، ریشه ای و همه جانبه با هرگونه مظاهر فساد است. مقابله با فساد برای هر نظام سیاسی که تمایل به ماندگاری شکوهمند دارد، امری لازم و برای نظام اسلامی ایران که داعیه الگوپردازی و تمدن سازی دارد  از هر چیزی ضروری تر است.

حال در گرماگرم رقابت های انتخابات ریاست جمهوری،که هیاهوی پرطنین محافظه کاران در گفتار سیاسی جاری کشور گوش فلک را پر کرده و آنان چنان بی پروا و پرسروصدا از لزوم مبارزه با فساد سخن می گویند و چنان رقیب خود-دولت روحانی- را به آلودگی به فساد متهم می کنند که کمتر کسی می تواند باور کند کارنامه این جریان در طول هشت سال دولت های نهم و دهم آمارهای کم نظیری از آلودگی به فساد سیاسی را روایت می کند.

پرداختن به فساد امری مهم به نظر می رسد. اغلب اصول گرایان که به نوشتن و گفتن در تریبون های یک طرفه و استناد به آمارهای خودساخته و گزینشی عادت دارند، در پناه تبلیغات ناراست می کوشند با اتخاذ تاکتیک فرار به جلو، خود را مبرا و رقیب را متهم اصلی معرفی کنند.

این یادداشت کوتاه با استناد به گزارش های سالانه سازمان شفافیت بین الملل در زمینه شاخص ادراک فساد، خوانندگان را به داوری می خواند.

سازمان شفافیت بین الملل بر مبنای ادراک سطح فساد بخش عمومی، طبق نظرات متخصصان و فعالان بخش اقتصادی و کارآفرینی و نهادهای متعبر کشورها گزارش سالیانه منتشر می کند.

رتبه ای که کشورها به دست می آورند، میزان ابتلا به فساد و اقدامات ضدفسادی که دولت ها انجام می دهند را نشان می دهد.

در این یادداشت گزارش سالانه این سازمان غیردولتی معتبر درباره رتبه فساد در ایران ذکر می شود.

برای اینکه خوانندگان بافضیلت، امکان مقایسه نیز پیدا کنند رتبه ایران از آغاز به کار دولت محبوب اصول گرایان که به مدد تبلیغات شبانه روزی رسانه های پرشمار محافظه کاران، آوازه پاک دستی و پرکاری آن نقل مجالس و محافل شده بود، تا پایان سال 2016.میلادی بیان می شود :

طبق گزارش سازمان شفافیت بین الملل رتبه ایران در سال 2005 یا 1384، سال آغاز به کار دولت نهم 88 ، در سال 2006 رتبه ایران 105 از بین 163 کشور، در سال 2007 رتبه131 از 179کشور، در سال 2008 رتبه ایران به 141 از بین 180 کشور، در سال 2009 رتبه 146 از 180 کشور، در سال 2010 رتبه 146 از  کشور178،  در سال 2011رتبه 120 از 182 کشور، و در سال 2012 رتبه ایران از بین 174 کشور 133 بوده است. در سال پایانی دولت دهم یعنی سال 2013 رتبه ایران به 144 از بین 175 کشور رسید. طبق همین گزارش رتبه ایران در سال 2014 با 9 پله بهبود به 136 از  بین 174 کشور، و در سال 2015 رتبه ایران به 132 و در سال 2016 به 131 کاهش یافته است.

آنچه این گزارش نشان می دهد این است که بهترین رتبه ایران به سال 2005 یعنی آخرین سال مدیریت دولت اصلاحات بازمی گردد و بدترین رتبه هم به سال 2010، همان سال اوج دلباختگی اصول گرایان به رییس دولت نهم تعلق دارد.

روند نزولی رتبه جهانی ایران نشان می دهد دولت روحانی توانست در طی چهار سال 13 واحد رتبه ایران را بهبود بخشد یعنی به طور میانگین سالانه 3 واحد وضعیت فسادزایی  نظام حکمرانی ایران کاهش و سیاست های مقابله با فساد افزایش و بهبود پیدا کرده است.

دیگر آنکه طبق آمار و ارقام فوق، این شعارهای فریبنده و پرطمطراق دولتمردان نیست که زمینه های ابتلا به فساد را کاهش می دهد بلکه سیاست گذاری ها و اقدامات مناسب، به هنگام و حرکت به سوی شفافیت و پاسخگویی افزون تر است که در تعیین جایگاه بین المللی کشور نقش ایفا می کند.

نکته مهم دیگر این است که طبق گزاره های آماری فوق، اصول گرایان در اصل فسادستیزی صادق وکارآمد نبوده اند. به گواهی این کارنامه فسادآلود، آنان نمی توانند منادی عزت بخشی و اعتباردهی به ایران و ایرانی در افکار عمومی جهان باشند.

چون جامعه جهانی به جامعه ای که در گرداب فساد سیاسی سیستمی گرفتار شده است، به چشم جامعه پاک نمی نگرد و بدان اعتماد نمی کند و در برقراری و گسترش روابط با آن درنگ می کند و طفره می رود و همه اینها تنزل اعتبار و منزلت بین المللی کشور را به دنبال می آورد که سوگمندانه چنین نیز شد.

به عنوان یک شهروند ایرانی از اصول گرایان پرمدعا فقط یک انتظار ساده دارم: لطفاً با مردم صادق باشید و به خاطر کارنامه مردود خود در مبارزه با فساد و بر عکس سهم انکارناپذیرتان در اعتبارزدایی از ایران در جامعه جهانی، شهامت پذیرش مسئولیت را داشته باشید و از آحاد مردم ایران به ویژه محرومان و آسیب دیدگان که بیش و پیش از هر کسی از وقوع فساد متضرر می شوند عذرخواهی کنید، چون آمار برآمده از کردار، عیار سنجش میزان راستگویی اصول گرایان است نه سخنان آتشین بر ضد فساد.

به قول حضرت سعدی :

سعدیا گرچه سخندان و مصالح گویی / به عمل کار برآید به سخندانی نیست.