مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، پوریا محمودیان، کارشناس معماری و پژوهشگر میراث فرهنگی: پس از گذشت قریب به 20 سال شنیدن وعده‌های احیای زغال‌سنگ البرز مرکزی به عنوان قطب اقتصادی منطقه سوادکوه و یا حتی استان مازندران، مردم شهرهای اطراف آهسته آهسته رخت تفکر نجات آن‌ را از تن خویش درآوردند و ناامید از بارور شدن اقتصاد منطقه در انتظار تغییر معیشت خویشند.

آنان که دل در گرو این تغییر دارند، ابتدا به زدودن خاک باورهای تکراری سال‌های دور پرداخته، با رها کردن این خواسته –احیای زغال‌سنگ البرز مرکزی– به عنوان ابزار اخذ آرای بالا از منطقه سوادکوه توسط عده ای، روزگار را به امید روزهای خوش سپری می کنند.

وقایع و اتفاقات ناخواسته این سال‌ها می‌تواند نقطه‌ی عطف مردم سوادکوه خصوصا شهر زیراب باشد، چرا که بسیارند متفکرانی که آرزو می‌کنند، کاش کشورمان از ذخایر نفت و گاز بی بهره بود تا ما هم می‌توانستیم مانند خیلی از کشورهای پیشرفته با ایجاد صنعتی کارآمد زمینه رشد میهن و مردم عزیزمان را فراهم کنیم.
 
پس از اتفاق مبارک 29 اردیبهشت و خلق حماسه توسط مردم غیور شهر زیراب می توان با تحلیل نتایج حاصل تغییر را در خواست مردم مشاهده کرد و اگر این مهم با همت مسئولان و مدیران شهری زیراب همسو شود، شاید در آینده‌ای نه چندان دور بتوان این روز را برترین روز مردم شهرم ، روز زیراب نام نهاد.

بهتراست پرده ها را کنار بزنیم و از دریچه شفاف واقعیت، نگاهی عمیق به وضعیت موجود شهرمان داشته باشیم و چه زیباست اگر این‌چنین بنگریم که شهر ما فقط شهر نارسائی ها نیست. لیکن خرده‌ای نیست به مردم شهرم  اگر چه در گفتمان روزانه خویش آن را به دهکده‌ای تشبیه کنیم.

 پس بیاییم با تغییر در نگرش مان این گونه بنگریم که این دهکده، دنیای همشهریان‌مان است که متاسفانه به امید رفع مشکلات توسط مسئولان تنها دست به دست شده و کسی توانمندی‌های آن‌را ندیده‌است. گویا هیچگاه به معنای واقعی مدیریت درستی نشده‌است.

باید باور داشت توسعه و پیشرفت روزافزون این شهر زائیده تفکرات و اندیشه مدیرانی مدبر و آگاه و همراهی مردم فهیم سرزمین سبزمان خواهد بود.
 
شهر زیراب به واسطه موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی با طبیعتی بی‌نظیر و بکر و نیز یکی از منحصر به فردترین شکل‌گیری شهری در جهان با قرارگیری در یکی از مسیرهای اصلی شمال کشور، سالانه پذیرای تعداد قابل توجهی از مسافران و گردشگران شمال کشور است که متاسفانه با بی تدبیری یا عدم آگاهی بعضی مسئولان تنها پیامد آن تحمیل ترافیک سنگین به مردم شهرمان بوده است.  

امروزه گردشگری و توریسم را با پیشوند صنعت خطاب می‌کنند چرا که از هر نظر در تعاریف صنعت جای دارد. صنعت گردشگری، صنعتی پویا و رقابتی است که نیاز به توانایی هایی دارد که شهرستان سوادکوه و شهر زیراب در این زمینه بسیار بسیار توانمند است.

 بعد اقتصادی صنعت توریسم آنقدر مهم است که سازمان جهانی گردشگری (WTO)  مدعی است گردشگری، اخیرا بزرگترین صنعت در جهان با درآمد سالانه بیش از سه تریلیون دلار است.
 
مدیران شهرهای گردشگری جهان یا با تمام توان با ارائه امکانات بسیار عالی مقصد گردشگران خواهند شد یا  تمام توان خویش را به کار می برند تا  اگر در مسیر مسافرت گردشگران قرار بگیرند و با فراهم نمودن امکانات ویژه رفاهی از این صنعت عظیم بی بهره نمانند.

حال آنکه ما علی رغم داشتن بهترین منابع جذب گردشگر به عنوان مقصد نهایی نه تنها مطرح نیستیم، حتی با عبور سالانه چندین میلیون مسافر از شهرمان حتی از این موهبت هم چشم پوشی کرده‌ایم.

- آیا صنعت گردشگری می تواند راه گشایش اقتصادی شهر زیراب باشد؟

- آیا ساز و کار خاصی برای رشد صنعت توریسم نیاز هست؟
 
- نقش مردم و مسئولان در این رابطه عامل شکل‌گیری این اتفاق بزرگ خواهد بود؟

تبدیل شهر زیراب و شهرستان سوادکوه به منطقه نمونه گردشگری با توانمندی‌های جغرافیایی و فرهنگ غنی مردم امکان‌پذیر است و شاید گزاف نباشد که بگویم با برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت مناسب به شرط صرف فعل خواستن توسط تمام همشهریانم و همگامی آنان می‌توان این منطقه را به عنوان پایتخت طبیعت ایران به جهانیان معرفی کرد اما در یک بازه زمانی 15ساله.

  گام اول شناخت و تبیین درست وضع موجود و برنامه‌ریزی بلند مدت است. برای رسیدن به نقطه هدف در مدیریت یک مجموعه ابتدا باید شناخت صحیح از وضع موجود را در دستور کار قراردهیم و سپس با برنامه‌ریزی در بازه‌های زمانی کوتاه مدت و پیوسته به هدف نهائی دست یابیم.

نقطه مبهم ادوار گذشته شورای اسلامی شهر زیراب، تدوین نشدن برنامه مناسب شهریست. شهر زیراب با توجه به سیر نزول اقتصادی چند ده سال اخیر که با گذشت زمان متاسفانه روز به روز شیب بیشتری را طی می‌کند با نبود برنامه مناسب در این دوره هیچ‌گاه نتواند به جایگاه درخور و شایسته همشهریان عزیزمان برسد.  

 گام دوم استفاده از حداقل امکانات موجود برای جذب گردشگر است. احداث تله کابین و فراهم آوردن بستر مناسب رودخانه شهر زیراب برای جذب گردشگر  با برآورد سرمایه اجرایی آن در این زمان، شبیه به رویا پردازی کودکانه ایست و در زمانی که حتی کم‌ترین زیرساخت جذب گردشگر در این منطقه فراهم نباشد، سرمایه گذاری میلیاردی توسط متولیان امر دور از دسترس خواهد بود. لذا باید به دور از فرافکنی های پوپولیستی با ایجاد شرایطی مناسب برای گردشگران، گام به گام در این راه قدم گذاشت.  

  گام سوم ارتقای فرهنگ گردشگر پذیری در جامعه است. فرهنگ غنی مردم شهرم بر کسی پوشیده نیست اما پذیرش گردشگران با فرهنگ و عقاید و سلایق مختلف نیاز به همراهی تمامی مردم یک شهر دارد. می توان گفت مسوولان شهری در این حوزه روزهای پرکاری را در این اهتمام بی نظیر (در صورت شکل گیری) پیش رو خواهند داشت.  

صنعت گردشگری سرمایه‌ای تمام شدنی و گذرا نیست. امروزه در تجارت جهانی بهترین راه تبلیغ ، تبلیغ دهان به دهان است و صنعت گردشگری نیز از این امر جدا نیست. هر گردشگر می‌تواند همچون سفیر فرهنگی موجب جذب گردشگران و در نتیجه توسعه گردشگری شهرمان باشد.

البته باید توجه داشت که شکل‌گیری این نوع تبلیغات نیازمند تلاش‌های وسیع در راستای بهبود زیرساخت‌ها، روساخت‌ها و کلیه فعالیت‌های مرتبط با گردشگری است؛ چرا که این تبلیغات می‌تواند اثرات منفی نیز بر مقاصد گردشگری داشته باشد.

  گام آخر اعتقاد و باور برای تغییر زیراب است. رکود اقتصادی شهر زیراب علاوه بر آنکه معیشت را برای ساکنان این شهر  دشوار کرده است، پدیده‌ای به نام پیرسالی جمعیت را به همراه دارد که زنگ خطریست برای زیراب.

میانگین سنی بالای همشهریان که به موجب مهاجرت جوانان این سرزمین برای امرار معاش به شهرهای بزرگتر به وجود آمده است، در آینده‌ای نزدیک برای ساکنان به بحرانی تبدیل خواهد شد. بی‌تفاوتی و نبود حمایت از مسوولان کارآمد و انتقاد سازنده از مدیران شهری در این سال‌ها چالش‌های عمیق اقتصادی و اجتماعی را برای این شهر پدید آورده است .  

بدیهی است این شهر و مردمش آن قدر آسیب دیده‌اند که دیگر تاب و توان تازیانه‌های بی‌تدبیری یا به تعبیری ضعف ناخواسته مدیران شهری را ندارند. این شهر کوچک دنیای فرزندان این شهر است نه سکوی رشد و پیشرفت عده‌ای خاص!

برای نجات این شهر باید تغییر کرد و این تغییر از من، از ما شروع می‌شود. استفاده از صنعت گردشگری با وجود پتانسیل‌های بالقوه و خدادادی یکی از بهترین راه‌های رشد شهر زیراب است.