مازندنومه؛ سرویس سیاسی، حامد رهی: نشست «بررسی و نقش احزاب در جامعه ایران»، به میزبانی حزب ندای ایرانیان حوزه بابلسر، از ساعت 19 روز چهارشنبه ۱۴ تیرماه، با حضور جمعی از فعالان سیاسی، اجتماعی، زیست محیطی و مدنی شهرستان بابلسر، در گالری باریکه ایرانیان برگزار شد.

در ابتدای این نشست علی قلی تبار -فعال سیاسی  بابلسر- و مهدی رضایی -دبیر کمیته سیاسی حزب ندای ایرانیان- کوتاه سخن گفتند و دغدغه های خود را مطرح کردند.

 قلی تبار در پیشنهادی اختصاص یافتن یک مکان را در هر شهرستان برای فعالیت های سیاسی خواستار شد و گفت: هر چه آگاهی سیاسی در شهروندان بالا رود، درصد خطای مدیران کاهش خواهد یافت.

 لطف الله آجدانی -فعال سیاسی و مدنی اصلاح طلب و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران- سخنران اصلی این نشست بود که در فرازهایی از سخنرانی گفت: ابتدا باید حزب بودن احزاب احراز شود، حزبی که از ۲۲ شهرستان مازندران ۶ شهرستان شعبه نداشته باشد، حزب نیست!

وی با بیان این که حزب نباید نیازمند یک ساختمان از فرمانداری و استانداری باشد، افزود: به اندازه تفکر بزرگ می شویم نه با چسباندن نام بزرگان اصلاحات به خود.

این فعال سیاسی و مدنی اصلاح طلب و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در تحلیل خود در باره جایگاه و نقش احزاب سیاسی در مدیریت امروز و آینده سیاسی ایران ، وجود احزاب سیاسی سازمان یافته و جامعه مدنی را که رابط میان مردم و دولت باشد، یکی از الزامات وجود توسعه ی سیاسی دانست و تاکید کرد: تا زمانی که جامعه مدنی و احزاب سازمان یافته و نیرومند مستقل از دولت در ایران شکل نگیرد، توسعه ی سیاسی به معنای واقعی اتفاق نخواهد افتاد.

مدیرکل مرکز آموزش و‌پژوهشهای توسعه و آینده نگری سازمان مدیریت و برنامه ریزی مازندران، توسعه سیاسی را وضعیتی دانست که در آن یک نظام سیاسی کارآمد به مطالبات و تحولات محیط اجتماعی یا بین المللی پاسخ می دهد و با فراهم کردن راههای قانونی مشارکت مردم در تصمیم گیری های سیاسی و بهره مندی از یک فرهنگ سیاسی پیشرفته به عنوان ضامن این مشارکت، به سطح مطلوبی از کارآمدی سیاسی می رسد.

وی افزود: توسعه ی سیاسی در واقع یک پاسخ است به فرایندهای دولت سازی، ملت سازی و مشارکت و توزیع قدرت.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران تصریح کرد: مشارکت سیاسی عبارت است از میزان بهره مندی افراد جامعه از حق خود برای دخالت در مسایل و تصمیم گیری های سیاسی. و ثبات سیاسی هر جامعه به رابطه سطح مشارکت سیاسی با سطح نهادمندی سیاسی آن جامعه بستگی دارد. میان بسیج اجتماعی و بی ثبانی سیاسی هم ارتباط مستقیمی وجود دارد.

آجدانی افزود: افزایش سطح سواد و آگاهی های اجتماعی و سیاسی، گسترش وسایل ارتباط جمعی و آموزش، موجب بالا رفتن سطح و عمق و گستره آرمان ها ، تمایلات و مطالبات شده که اگر این آرمان ها و مطالبات برآورده نشود، افراد و‌گروهها وارد صحنه سیاسی می شوند که در صورت فقدان نهادهای سیاسی نیرومند اما انعطاف پذیر، این افزایش ، می تواند مشارکت سیاسی را به طرف بی ثباتی و خشونت بکشاند.

به گفته این فعال سیاسی اصلاح طلب، ناکامی اجتماعی، توقعات و مطالبات را نسبت به حکومت افزایش داده، موجب گسترش مشارکت سیاسی می شود که اگر کانالهای قانونی و‌ مشروعی برای طرح و پیگیری این مطالبات وجود نداشته باشد، این تقاضای مشارکت به خشونت و بی ثباتی منجر می شود.

وی ادامه داد: هرچه سطح نهادینگی سیاسی در جوامع نسبت به مشارکت سیاسی بالاتر باشد، این جوامع در مقابل بحران های سیاسی مقاوم تر خواهند بود. از این رو نقش مهم احزاب قدرتمند و کارآمد، جهت دادن و ساماندهی افکار عمومی و رفتار سیاسی مشارکت کنندگان و جلوگیری از بی ثباتی سیاسی و به دنبال آن تقویت وحدت و انسجام ملی،  مدیریت منازعات،  تقویت جامعه پذیری سیاسی و‌ کمک به ایجاد مشروعیت و کارآمدی نظام سیاسی است؛ که متاسفانه به سبب کاهش سطح نهادینگی سیاسی  نسبت به سطح مشارکت سیاسی، نقش و کارآمدی احزاب در زمینه ساماندهی مشارکت سیاسی هنوز ضعیف است.

آجدانی در بخشی از سخنان خود در تعریف حزب تاکید کرد که حزب سیاسی گروهی از شهروندان با آرمان های مشترک و تشکیلات منظم و فراگیر متکی به پشتیبانی و آرای مردم هستند که برای به دست گرفتن قدرت یا مشارکت در آن، از همه منایع و روش ها و ابزارهای قانونی استفاده می کنند.

وی همچنین از ضعف احزاب موجود در زمینه تشکیلات منظم و فراگیر و به ویژه ضعف کادر سازی حزبی در ایران انتقاد و آن را یکی از چالشها و موانع کارآمدی احزاب در جامعه دانست و تاکید کرد: منظور از کادر سازی تربیت مدیران و رهبران جدید و جوان حزبی در سطوح مختلف حزبی با پایبندی به اصل گردش نخبگان و اجتناب از پدرسالاری و پدر خواندگی است.

معاون ستاد انتخاباتی دکتر روحانی در استان مازندران، در تحلیل چالشهای احزاب و توسعه ی سیاسی در ایران، با اشاره به پیشینه احزاب در ادوار و مقاطع مختلف تاریخی ایران از عصر مشروطه تا امروز، تمایل حکومت و دولت برای تمرکز قدرت و ثروت در دست خود را یکی از موانع پیش روی احزاب و توسعه سیاسی در ایران دانست و استدلال کرد: این عامل موجب شده است که آزادی عمل احزاب مختلف سیاسی و گروههای مدنی محدود و تحت الشعاع قدرت و ثروت دولت و نهادهای حاکمیتی قرار گیرد که این خصوصیت یا به همنوایی احزاب سیاسی با سیاست های متخذه حاکمیت و دولت و یا انزوا و طرد سیاسی در صورت اتخاذ سیاست های مستقل و نقادانه  می انجامد.

این مورخ و‌پژوهشگر تاریخ معاصر ایران، ذهنیت منفی گروههایی از ایرانیان نسبت به موضوع تحزب با توجه به پیشینه آن هم از حیث تجربه شکاف بین دولت و‌ملت و هم وابستگی احزاب به حاکمیت و نیز عملکرد ضعیف احزاب در بی توجهی و‌کم توجهی به مطالبات واقعی مردم را از دیگر چالشهای احزاب و‌توسعه سیاسی در ایران معرفی کرد.

آجدانی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود تلقی بخشی از حاکمیت و بخشی از مردم از سیاست و قدرت به معنای چگونگی از میدان به در کردن رقبا و‌مخالفان را در حالی که باید به چگونگی جلب همکاری و ایجاد آشتی برای حسن اداره امور جامعه بپردازند را مورد انتقاد قرار داد و روابط خصمانه و حذفی احزاب سیاسی با رقبای انتخاباتی خود پس از دستیابی به قدرت را آفتی دانست که موجب به هدر رفتن منابع، بی توجهی به حل معضلات و مطالبات اصلی جامعه و کاهش اعتماد عمومی به گروهها و احزاب می شود.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به شکافهای فرهنگی در ایران و تاثیرات آن بر افکار و رفتارهای سیاسی اشاره کرد که تمدن و فرهنگ ایران از ترکیب سه لایه تمدن و فرهنگ اسلامی، ایرانی و غربی پدید آمده که متاسفانه غالبا این سه لایه در تعارض با یکدیگر گام برداشته و نتوانسته اند از خود توانایی و انعطاف معقول و معتدلی برای همزیستی مسالمت آمیز نشان دهند.

آجدانی تصریح کرد: هرچه فضای حزبی در یک جامعه قوی تر باشد این امر نشانگر درجه بالاتری از توسعه یافتگی است ، اما در جامعه امروز ایران، احزاب و نهادهای جامعه مدنی هنوز در حد مطلوب نهادینه نشده اند که این امر هم مانع مهمی برای توسعه سیاسی در ایران است و هم مانعی برای توسعه و کارآمدی احزاب سیاسی.

در پایان این نشست آجدانی به سوالات شفاهی و کتبی حاضران پاسخ داد.