مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، حسین برزگر ولیک چالی: استان مازندران به عنوان یکی از استان های شمالی ایران همواره از جهات مختلف نقش مهمی در تاریخ و تمدن این مرز و بوم داشته است از جمله: جنگاوری، اقتصاد، مذهب، علم و دانش و ....

مازندران به عنوان مجموعه ای فعال در عرصه فرهنگی و به عنوان یک قطب مهم گردشگری در سطح ایران شناخته می شود. ضرورت توجه بر ایجاد گردشگری فرهنگی و حفظ توسعه پایدار در این استان جا دارد تا مهمترین عوامل شناخته شده در این خصوص یعنی کارآفرینی، نوآوری و گردشگری در ایجاد و حفظ توسعه پایدار برای این سامان پرداخته شود و از نحوه و میزان تاثیر آن به منظور سیاستگذاری و برنامه ریزی های آتی آن استفاده شود.

برای این منظور لازم است الزامات و قوانین ناظر بر توسعه اقتصادی مورد توجه قرار گیرند تا همراه با راهبردهای کلان اقتصادی نظیر، نوآوری و شکوفایی اقتصادی، بتوانیم بر اهداف مورد نظر در خصوص گردشگری دست یابیم.

سفر و گردشگری یکی از اموری است که در طول شش دهة گذشته به طور مداوم گسترش وتنوع یافته است. در واقع گردشگری یکی از ارکان اساسی فرایند توسعه در کشورهای درحال توسعه است. و به نظر می رسد یکی از گزینه های توسعة مطلوب برای اغلب کشورها، نوعی از گردشگری به نام گردشگری فرهنگی باشد.

گردشگری فرهنگی را می توان به زیربخشها و گونه های مختلفی تقسیم کرد که یکی از این زیربخشها گردشگری قومی است گردشگری قومی را بازاریابی آداب ورسوم متنوع و جالب بومیان ومردمانی با فرهنگ متفاوت برای مصرف توریستی تعریف کرده است.

یکی از مهمترین مزایای گردشگری این است که تقریباً در هر بخشی از جهان میتوان آن را تجربه کرد و فرصتی عالی برای محافظت از فرهنگ و میراث ارائه می دهد. به همین دلیل برای رسیدن به توسعة همه جانبة اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی کشور لازم است گردشگری بررسی شود.

امروزه اشتغال و بیکاری از مسائل مهم در ادبیات توسعه اقتصادی همة کشورهاست؛ زیرا اشتغال منبع عمدة درآمد مردم و عامل اصلی تعدیل فقر در جامعه است. صنعت گردشگری می تواند موجب بهبود زندگی اقتصادی افراد محلی شود.

این صنعت می تواند موجب کاهش یا توقف مهاجرت افراد محلی به شهرها شود و فرصتهایی جدید برای اشتغال ایجاد کند؛ همچنین، گردشگری می تواند باعث توانمندسازی و احیای فرهنگهای مردمی و فرهنگهای از بین رفته و جدا شده شود.

این موضوع نشان دهنده اهمیت این صنعت در اقتصاد جهانی و ملی و ضرورت برنامه ریزی در این امر است. بنابراین گردشگری، در جایگاه یکی از بخشهای اقتصادی، به فعالیتهای کارآفرینانةزیادی نیاز دارد.

کارآفرینان به طور فزاینده نقش مهمی در توسعة گردشگری بازی می کنند کارآفرینان گردشگری موجب نمایاندن جامعة محلی به گردشگران و آشنا کردن آنها با ارزشهای منطقه می شوند.

کارآفرینی گردشگری موجب اشتغالزایی و درنهایت کاهش بیکاری و ناهنجاریهای اجتماعی می شود.علی رغم اینکه کارآفرینی در توسعة صنعت گردشگری در سطح جهانی، داخلی و منطقه ای بسیارمهم است، اما در زمینة کارآفرینی گردشگری به خصوص کارآفرینی وگردشگری در این بخش اقدامات قابل توجهی صورت نگرفته است.

با ترویج کارآفرینی و توسعة گردشگری ممکن است شرایطی فراهم گردد که وضعیت زندگی بهبود یابد و ضمن حفظ فرهنگ اصیل و صنایع دستی نفیسشان دیگر نیازی نباشد برای امرار معاش و یافتن شغل به شهرها مهاجرت کنند که از یک سو موجب افزایش جمعیت شهرها شوند و از دیگر سو، به دلیل اختلاف فرهنگی، مشکلات فراوانی هم برای مردم شهر و هم برای مهاجران ایجاد شود.

گردشگری عبارت است از مجموع پدیدهها و روابط ناشی از تعامل گردشگران، تأمین کنندگان کسب وکار، دولتها و جوامع میزبان در فرایند جذب گردشگران و میزبانی از آنها و دیگربازدیدکنندگان توسعة صنعت گردشگری موجب گسترش و تنوع گردشگری شده  است.

امروزه، باتوجه به انگیزههای متفاوت گردشگران وعرضه وتقاضای گردشگری، بازارهای خاص گردشگری ظهور کرده اند که یکی از آنها گردشگری فرهنگی است.

بررسی ها نشان می دهد که همة آنچه وجود دارد اعم از طبیعت، اقلیم، آداب ورسوم، غذا، گویش و لهجه، موسیقی و ادبیات مردمی، صنایع دستی، پوشاك، رقص، جشنها ، ورزش و بازیهای بومی محلی پتانسیلهای کارآفرینی گردشگری محسوب می شوند.

برای رونق گردشگری باید جشنواره های غذا، صنایع دستی، کنسرتهای موسیقی باحضور بزرگان موسیقی، جشنواره رقص محلی، ورزشی، بازیهای محلی و... برگزارشود. با برگزاری این جشنواره ها علاوه براینکه مردم با آداب ورسوم آشنا خواهند شد. به تدریج بین مردم شناخته خواهد شد. این جشنواره ها زمینة مناسبی برای کسب درآمد ایجاد خواهد کرد و افراد بیشتری دراین زمینه به کارگرفته خواهند شد؛ بنابراین برگزاری این جشنواره ها ایدة مناسبی برای شناساندن گردشگری و درآمدزایی و ایجاد شغل خواهد بود.

بدین ترتیب، حضور گردشگران موجب اشتغالزایی و افزایش درآمد و در نتیجه بهبود اقتصاد مردم بومی خواهد شد. کارآفرین گردشگری، برای کمک به بهبود اقتصاد مردم ، موظف است برنامه های تهیه کند برای حضور همة خانواده هایی که تمایل دارند در طرح گردشگری و پذیرایی از گردشگران شرکت داشته باشند.

برای اثرگذاری بیشتر گردشگری باید همة افراد جامعة بومی از گردشگری بهره مند شوند. همچنین کارآفرینان گردشگری باید فرصتی را فراهم سازند تا گردشگران در مراسم تولید صنایع دستی و به طورکلی در امورات شرکت داده شوند و علاوه بر یادگیری آنان زمینة ترویج مهارتهای تولید سنتی فراهم شود.