مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، سردبیر: اوایل مردادماه امسال بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه ای علنی، با اکثریت آرا، طرح اصلاح قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان را تصویب کردند و شورای نگهبان نیز کلیات این مصوبه مجلس را در جلسه روز ۱۷ مرداد تأیید کرد.

از تاریخ ابلاغ این قانون، به‌کارگیری افرادی که در اجرای قوانین و مقررات مربوطه بازنشسته یا بازخرید شده یا شوند، در دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ و کلیه دستگاه‌هایی که به نحوی از انحا از بودجه عمومی کل کشور استفاده می‌کنند، ممنوع است.

حالا این قانون در شرف اجراست و بسیاری از مدیران سالمند و پیر دستگاه های اجرایی (اگر راه در رویی نیابند) با اجبار قانون بالاخره به منازل خود رهسپار می شوند. شاید از این حیث خونی تازه در امور دستگاه های اجرایی به جریان بیفتد.

تاکنون برآوردی از مدیران بازنشسته و مسن در مازندران اعلان نشده است. به همین دلیل مازندنومه در گزارشی که در ادامه خواهید خواند، به این موضوع پرداخته است.

پیش از هر توضیحی این نکته را اعلام می کنیم که سن مدیریتی در مازندران 47 سال است.

تعداد كل مديران این استان 3650 نفر است که از این تعداد 1336 نفر جوان هستند و 2314 مدیر هم مسن هستند و برخی از مسن ها نیز بازنشسته تلقی می شوند.

در مازندران به ازای هر 100 مدیر، تنها 37 مدیر جوان و 63 نفر دیگر مسن هستند.

نکته دیگر این که از بین 3650 مدیر استان، تنها 427 مدیر از جامعه زنان و بقیه مرد هستند. با توجه به آن چه گفته شد مدیریت در استان هم مردانه است و هم پیر.

*مدیریت خیلی مردانه

88/4 درصد مدیران کنونی دستگاه های اجرایی استان مازندران، مرد هستند. یا بهتر بگوییم زن نیستند!

در برخی دستگاه ها مانند بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی مازندران حتی یک مدیر زن نداریم! در کمیته امداد مازندران نیز 58 مدیر مرد داریم، بدون حتی یک مدیر زن!

هم چنین سهم مدیریتی زنان از بین 42 مدیر اداره کل شیلات مازندران،  42 مدیر اداره کل راهداری مازندران و 16 مدیر اداره کل راه آهن شمال صفر است. زنان در پست های سازمانی و مدیریتی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان مازندران نیز دیده نشده اند و همه سمت ها در دست آقایان است. در اداره کل تبلیغات اسلامی مازندران نیز 25 مدیر مرد حضور دارند، بدون حتی یک مدیر از جامعه زنان.

در اداره کل امور مالیاتی استان مازندران که 203 مدیر دارد، تنها یک مدیر زن است. اداره کل منابع طبیعی مازندران و اداره کل گمرک مازندران هم فقط یک مدیر زن دارند.

از 50 مدیر مشغول در حفاظت محیط زیست مازندران نیز تنها 5 نفر زن هستند. در فنی و حرفه ای استان نیز فقط یک مدیر مرکز زن داریم و مدیر زن دیگری در این سازمان نمی بینیم. هم چنین از 29 مدیر اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران، تنها رئیس اداره امور هنری، مرد نیست! نیز در اداره کل تعزیرات حکومتی مازندران 31 مدیر مرد وتنها یک مدیر زن انتخاب شده است.

شهرداری مرکز  استان که از تورم نیرو در حال ترکیدن است و در اتاق های آن ده ها بانو پشت میزها را پر کرده اند، تنها یک مدیر زن دارد که رئیس اداره (زیباسازی) است.

شرکت توزیع برق مازندران 172 مدیر دارد که تنها 2 مدیر زن هستند. سهم زنان مدیر در اداره کل صمت استان نیز 2 نفر است.

اداره کل راه و شهرسازی مازندران هم 38 مدیر دارد که سه تن زن هستند.

در اداره کل تامین اجتماعی مازندران تنها یک رئیس شعبه زن داریم که به همراه سه مدیر زن دیگر، 4 مدیر زن این سازمان عریض و طویل در کل استان محسوب می شوند.

در بنیاد شهید  وامور ایثارگران 60 مدیر مرد و تنها 3 نفر زن هستند. در اداره کل آموزش و پرورش استان که 181 مدیر دارد، 10 نفرشان زن هستند. این در حالی است که سهم دانش آموزان دختر و پسر در حال تحصیل، تقریباً برابر است.

در آب و فاضلاب شهری استان 157 مدیر از جامعه مردان هستند و تنها 3 مدیر زن داریم. در آب و فاضلاب روستایی اما 32 مدیر مرد هستند و 1 نفر زن است.

هم چنین از 68 مدیر اداره کل ثبت اسناد و املاک استان فقط 4 مدیر از جامعه زنان انتخاب شده اند.

در کنار آمارهای مایوس کننده بالا، در اداره کل کتابخانه های استان که 26 مدیر دارد،  11 مدیر از جامعه زنان انتخاب شده اند و مدیرکل این مجموعه نیز بانوست.
هم چنین در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مازندران که 32 مدیر دارد، 22 نفرشان زن هستند. دانشگاه علوم پزشکی بابل هم جبران مافات کرده و در این مرکز، 75 مدیر زن حضور دارند. تعداد مدیران مرد این دانشگاه کمتر از بانوان و 67 نفر است.

*مدیریت پیران در استانداری

در مجموعه استانداری مازندران به عنوان سازمان مادر،  188 مدیر مشغول کار هستند. در این سیستم فرماندار نور را داریم که 36 سال سابقه کار دارد. فرماندار چالوس 32 سال سابقه خدمتی دارد. هم چنین فرماندار قائم شهر با 58 سال سن،  32 سال سابقه خدمت دارد.  فرمانداران نوشهر و و بهشهر هرکدام 30 سال سابقه کار دارند. فرماندار 58 ساله کلاردشت هم 35 سال سابقه خدمت دارد.

در مجموعه استانداری، دو بخشدار 55 و 56 ساله در آمل هستند که هر کدام 32 سال سابقه کار دارند. البته یک بخشدار 32 ساله و دو بخشدار 33 ساله هم در استان داریم.

 مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری 55 سال سن و 31 سال سابقه دارد. هم چنین مدیرکل حوزه استاندار 50 سال سن و 31 سال سابقه خدمت دارد و جوان محسوب نمی شوند.

مديركل پدافند غيرعامل استانداری نیز 54 ساله است و 33 سال سابقه کار دارد. هم چنین مدير كل روابط عمومی استانداری مازندران با 52 سال سن، 32 سال و مدیر هسته گزینش استانداری با 55 سال سن 32 سال سابقه کار دارند.

معاون هماهنگي امور اجرايي حوزه استاندار و معاون بازرسي و مديريت عملكرد  هر کدام 30 سال سابقه کار دارند. معاون امور  انتظامي، مرز و مبارزه با قاچاق استانداری هم 31 سال سابقه فعالیت دارد.

معاون مديركل اداره امور اداري 57 ساله است و 36 سال سابقه خدمت دارد. نیز معاون  ارتباطات مردمي (سامد) 57 ساله با 30 سال سابقه خدمت است. رئيس گروه امور انتخابات  و تقسيمات كشور هم با 59 سال سن، 31 سال سابقه دارد.

از بین تمام مدیران استانداری تنها دو مدیر 32 ساله وجود و کمترین سن را در اختیار دارند. جمعاً 23 مدیر زیر 40 سال در این سیستم مشغول فعالیتند. مسن ترین مدیر هم 60 ساله است.

*پیری مدیریتی مسری است!

حضور بازنشسته ها و مدیران مسن تنها در سیستم استانداری مازندران دیده نمی شود. در اداره کل تامین اجتماعی مازندران، مدیرکل 53 ساله اش، بیش از 30 سال و 9 ماه سابقه خدمت دارد. از بین 69 مدیر این اداره کل، تنها سرپرست معاون شعبه نوشهر آن 39 ساله است و بقیه بین 40 تا 57 سال سن دارند.

شاید برای مخاطبان مازندنومه وضعیت سنی مدیران در سازمان مدیریت و برنامه ریزی مازندران جالب توجه باشد. این مجموعه معاونی دارد که 35 سابقه کار و 60 بهار را دیده است. از بین 27 مدیر سازمان مدیریت استان تنها  یک مدیر 36 ساله و یک مدیر 39 ساله و زیر 40 سال هستند.

به سراغ اداره کل دامپزشکی مازندران می رویم که دو مدیر 56 ساله دارد. در این مجموعه فقط معاون اداره دامپزشکی گلوگاه است که 30 سال سن دارد و اتفاقاً یک بانوست.

در اداره کل اقتصاد و دارایی استان، موسي قاسم پيشه –مدیرکل 51 ساله- 31 سال سابقه کار دارد. مدیرکل حج و زیارت مازندران هم با 52 سال سن،  34 سال سابقه خدمت دارد.

اداره کل اوقاف و امور خیریه استان، 39 مدیر دارد که 10 مدیر زیر 40 سال سن دارند. فاصله سنی مدیران این دستگاه بین 32 تا 53 سال است. جالب است که مدیرکل اوقاف و امور خیریه مازندران که 48 ساله است، 9 سال سابقه کار دارد که تنها سه سال آن غیرمدیریتی بوده است.

در اداره کل راه آهن شمال، مدیرکل 27 سال سابقه و 57 سال سن دارد. در همین اداره کل  مدیری 62 ساله با 34 سابقه خدمت دیده می شود.

سری به در شرکت آب منطقه ای مازندران می زنیم. در این مجموعه  از میان 70 مدیر، فقط 3 نفر زیر 40 سال سن دارند و رِنج مدیریتی بین  37 تا 57 سال در نوسان است.

شرکت آب  وفاضلاب روستایی مازندران اما 33 مدیر دارد و تا حدودی جوانگرایی کرده است. این جا یک مدیر 59 ساله مسن ترین است و ده مدیر هم زیر40 سال سن دارند.

اما گذری داشته باشیم در شرکت ملی پخش وفراورده های نفتی مازندران که 23 مدیر دارد. از این بین  4 مدیر زیر 40 سال اند و جوان ترین شان 33 ساله است. در این مجموعه چند مدیر 57 و 58 ساله هم داریم. خود مدیر منطقه 30 سال سابقه خدمت دارد. یکی از معاونان او 31 و دو معاون دیگرش 32 سال سابقه کار دارند. رییس ناحیه سوادکوه 35 سال، رییس ناحیه نکا 32 سال، رییس ناحیه بابل 35 سال و رییس ناحیه بهشهر 34 سال سابقه خدمت دارند.

برویم سروقت اداره کل شیلات مازندران که 42 مدیر در این مجموعه مشغول فعالیت اند. این جا هیچ مدیر زیر 40 سالی نداریم! در عوض مدیری 64 ساله داریم با 30 سال سابقه کار. نیز مدیری 61 ساله با 35 سال سابقه. یک مدیر 56 ساله هم هست با 35 سال سابقه کار، به علاوه ی چند مدیر دیگر با سابقه خدمتی 30 تا 33 سال.

در فنی و حرفه ای استان 31 مدیر حضور دارند و  تنها یک مدیر 38 ساله و زیر 40 سال مشغول کار است. مسن ترین مدیر این مجموعه 56 ساله است.

در اداره کل بهزیستی مازندران که  34 مدیر مشغول فعالیت هستند، فقط دو نفر زیر 40 سال سن دارند. اما در اداره کل پزشکی قانونی مازندران که 15 مدیر دارد، رییس اداره رامسر 64 ساله است و هیچ مدیر زیر 40 سالی حضور ندارد.

اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران طبق آمار، 29 مدیر دارد. رییس اداره ارشاد نوشهر 60 ساله ومسن ترین است و سرپرست اداره ارشاد تنکابن هم 36 ساله و جوان ترین شان.

بدیهی است در جایی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به اقتضای تعامل با کودک و نوجوان، سن مدیریت پایین تر باشد. این مجموعه 32 مدیر دارد که فقط دو مدیر 30 ساله و یک مدیر 31 ساله هستند. مسن ترین مدیر هم 56 ساله با مدرک دیپلم و با 29 سال سابقه است.

اداره کل کتابخانه های عمومی مازندران، سازمانی جوان است. مدیرکل اش 41 سا ل بیشتر سن ندارد.  دو معاون آن 36 و 34 ساله اند. در این مجموعه فقط دو مدیر بالای 50 سال مشاهده می شودکه یکی 52 و دیگری 51 ساله است. کم سن ترین مدیر این دستگاه هم 31 ساله است.

سری به کمیته امداد استان می زنیم که 58 مدیر دارد و  تنها دو مدیر آن زیر 40 سال سن دارند. از کمیته امداد به اداره کل گمرک مازندران می رویم. جایی که سابقه خدمتی مدیرکل آن 31 سال و 6 ماه است. از بین 15 مدیر این مجموعه تنها رییس حراست 34 ساله گمرک امیرآباد است که زیر 40 سال سن دارد.

اما اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران 50 مدیر دارد، مشتمل بر  5 مدیر 39 ساله، یک مدیر 37 ساله و دو مدیر 36 ساله که به 40 سالگی نرسیده اند. مسن ترین مدیر آن هم 53 ساله است.

در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران با 34 مدیر مواجهیم. مدیرکل با 53 سال سن، بیش از 33 سال سابقه کار دارد. رییس یکی از ادارات آن 57 سال سن و بیش از 30 سال سابقه کار دارد. مسن ترین مدیر هم 61 سال سن و 33 سال و ده ماه سابقه دارد.  تنها یک مدیر این اداره کل زیر 40 سال سن دارد و 37 ساله است.

به سراغ 24 مدیر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران می رویم که در راس آن خود مدیرکل حضور دارد با 56 سال سن و 35 سال سابقه کار. جوان ترین مدیر این مجموعه 32 ساله با 6 سال سابقه و مسن ترین شان هم 58 ساله با 29 سال سابقه کار است.

در اداره کل نوسازی مدارس استان 4 مدیر وجود دارند. مدیرکل 24 سال و دو معاون او هرکدام 28  و29 سال سابقه خدمتی دارند. می ماند یک معاون دیگر که 13 سال سابقه کار دارد و 37 ساله است.

در بندر امیرآباد آقای مدیرکل 54 ساله است و 33 سال سابقه خدمتی دارد. از بین 17 مدیر این بندر، جوان ترین شان 33 ساله است.

اداره کل صنعت، معدن و تجارت مازندران 41 مدیر دارد، ولی تنها 3 مدیر زیر 40 سال در آن فعالیت می کنند. در این اداره کل مسن ترین مدیر 58 ساله است. یکی از معاون ها 33 سال سابقه خدمت دارد و معاون دیگر 30 سال. رییس اداره نکا با 30 سال سابقه خدمت مشغول فعالیت است و مدیر یکی از ادارات اش با 55 سال سن، 33 سال سابقه دارد.

اداره کل تبلیغات اسلامی مازندران 25 مدیر دارد. مدیرکل اش 59 ساله است و البته مدیر 66 ساله هم در این نهاد فعالیت می کندکه رئیس اداره فریدونکنار است. فقط یک مدیر زیر 40 سال در این اداره کل احصا شده است.

در اداره کل ثبت احوال مازندران  69 مدیر فهرست شده اند که 9 نفرشان زیر 40 سال سن دارند. کم سن  وسال ترین مدیر مجموعه 36 ساله است و مسن ترین نیز 59 ساله. خوب است بدانیم که  رئیس بابل 55 ساله با 31 سال و 5 ماه سابقه است، رئیس بندپی شرقی 33 سال سابقه و 52 سال سن دارد، رئیس بابلسر 56 ساله و نزدیک به 33 سال سابقه دارد، رئیس ساری 55 ساله است با 31 سال سابقه خدمت، معاون سوادکوه شمالی این مجموعه  نزدیک به 33 سال سابقه کار دارد و بالاخره رئیس ثبت احوال قائم شهر 31 سال است که اینجا کار می کند.

اداره کل ثبت اسناد و املاک مازندران جمعاً 68 مدیر دارد که از این میان 4 نفر زیر 40 سال سن دارند.  معاون اداره آمل 63 ساله است. رئیسان چمستان، رامسر و سوادکوه 30 سال سابقه کار را گذرانده اند و سابقه کاری رئیس ثبت اسناد در قائم شهر تا 4 ماه دیگر به 30 سال می رسد.

اما از بین 160 مدیر شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران تنها 8 نفر زیر 40 سال سن دارند. جوان ترین مدیر 34 ساله است و مسن ترین 60 ساله.

در شرکت برق منطقه ای مازندران و گلستان جمعاً 83 مدیر حضور دارند. این شرکت مدیری 59 ساله دارد با 35 سال خدمت. هم چنین مدیری 64 ساله حضور دارد با 34 سال سابقه ی خدمتی. نیز مدیری 58 ساله با 38 سال سابقه خدمت و مدیری 52 ساله با 34 سال سابقه کار اینجا مشغول فعالیتند. این شرکت هم چنین مدیری 63 ساله با 37 سال سابقه خدمت و مدیری 58  ساله با 31 سال سابقه دارد. از دیگر مدیران مسن این شرکت می توان از مدیری 54 ساله با 33 سال و مدیری 52 ساله با 35 سال سابقه نام برد که به عنوان مشاور حکم گرفته است. رئیس اداره بازنشستگی این شرکت هم 32 سال سابقه خدمت و 53 سال سن دارد.

شرکت توزیع برق مازندران، مدیرعاملی 52 ساله دارد که 31 سال از سابقه خدمتی اش می گذرد. معاون او 51 ساله با 29 سال سابقه است. از 172 مدیر این شرکت، کوچک ترین شان یک مدیر 32 ساله است و مسن ترین هم 57 ساله.

در اداره کل ورزش  و جوانان مازندران، مدیرکل 54 ساله آن 30 سال سابقه کار دارد.  این اداره کل 68 مدیر دارد که جوان ترین آن 26 ساله و یک زن است. دو مدیر 60 ساله و یک مدیر 61 ساله نیز در این اداره کل مشغول فعالیتند.

در سیستم آموزش و پرورش مازندران،  181 مدیر حضور دارند. مدیرکل 50 ساله این مجموعه 30 سال سابقه کار دارد.  مسن ترین مدیر 66 ساله با 33 سال سابقه کار و  57 ساله با 30 سال سابقه کارند.  کوچک ترین مدیر 30 ساله با ده سال سابقه کار است. از 181 مدیر، 5 مدیر این اداره کل 31 و یک مدیر 32 سال سابقه کار دارند.

در پایان سری به شهرداری ساری می زنیم. جایی که  مهدی عبوری –شهردار- با 13 سال سابقه کاری، 37 سال سن دارد و جوان محسوب می شود. در همین مجموعه معاون شهردار با 59 سال سن، 36 سال سابقه کار دارد.(نزدیک به سن خود شهردار!)

* کاهش رانت با جوانگرایی مدیریتی

نمایندگان مجلس در جریان بررسی طرح اصلاح قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان، با اصلاح این قانون، استثناها در به کارگیری بازنشستگان را کاهش دادند. این قانون در سال 95 به تصویب رسید، اما استثناها در آن به قدری زیاد بود که عملاً تصویب این قانون در جوانگرایی سطوح مدیریتی تاثیری نداشت، به همین دلیل برای اصلاح و کاهش استثناها دوباره به مجلس رفت و پس از اصلاح تصویب شد.

مدیران مسن به ورود جوانان در عرصه مدیریتی و حتی مشورتی اعتقادی ندارند و ترجیح می دهند مانند خودشان وارد سطوح مدیریتی و مشورتی شوند. به این می گویند رسوب مدیریتی که همگام با دانش جدید مدیریتی نیست. البته نمی توان منکر تجربیات و و البته دانش بروز برخی از این مدیران مسن شد، به همین دلیل هم می توان در بخش های مشورتی از تجربه آن ها بهره برد.

با توجه به جسارت، انرژی و ریسک پذیری جوانان، حضور آن ها باعث چابکی سطوح مدیریتی می شود. با به کارگیری جوانان در سطوح مدیریتی، فضای جدیدی باز و خون جدیدی در شریان های مدیریتی کشور جریان پیدا می کند

نکته ظریف دیگر کاهش رانت با جوانگرایی مدیریتی است. رسوب بازنشستگان و مدیران پا به سن گذاشته و با سابقه زیاد و انقطاع مدیریت، با افزایش رانت ارتباط مستقیم دارد؛ چرا که مدیرانی که چند دهه بر مسند بوده اند از جزئیات و راهکارهای ویژه سازمانی برای دور زدن قانون اطلاع دارند و با نفوذی که بین دیگر دستگاه ها پیدا کرده اند، رانت را افزایش می دهند.

* ما می مانیم

با این که قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان برای اجرا ابلاغ شده است، بسیاری از این جماعت همیشه مدیر، به روش ها و حربه هایی متوسل شده اند تا اندکی بیشتر بمانند. تازه مدعی اند هنوز درست و حسابی حظ مدیریتی نبرده اند و زود است که به خانه برگردند، کجا بهتر از اتاق بزرگ و نشستن روی صندلی چرخان مدیریتی شان!

دریغا که بر خوان الوان عمر

دمی خورده بودیم و گفتند بس! (سعدی)