دربارهی نوسال ما
یادداشت استاد نصرالله هومند دربارهی سال نوی تبری(دوم مردادماه 1399 برابر با اول فردینه ماه 1532 تبری)
مازندنومه، نصرالله هومند: روز پنج شنبه دوم امرداد سال جاری (1399 ) برابر با روز نخست از ماه نخست (اول فردینه ماه ) از سال 1532 باستانی تبری است.
نظر به اینکه اهالی شریف مازندران هر ساله در روز 26 نوروز ماه کهن به جشن و آیین آن می پردازند، در آغاز سال تبری در طول تاریخ جشنی رایج نبود و نیست. بلکه اهالی مازندران بهار جشن را گرامی می دارند.
گاهشماری باستانی تبری با لحاظ به استقرار سر سال آن با اجرا یک شبانروز کبیسه به نام « شیشک » همزمان با کبیسه سالهای تحویلی ایرانی، سالشماری یی مدنی (بهویژه برای پرداخت به هنگام خراج ) بوده است.
از روزگاران کهن به اینسو کشاورزان و دامداران و عموم مردم امور مدنی خود را با این سالشمار کوهی سامان و نظم می دادند.
سالشمارباستانی تبری همانند سالشمار باستانی دیلمی (گیلانی) است، اما آغاز سال دیلمی (همراه با اجرای جشن نوروز بل) هر ساله با فاصله ی 15 شبانروز، از روز 17 امرداد ماه آغاز می شود.
در تقویم دیلمی هم برای نگاهداشت سرسال یک شبانروز کبیسه به نام (ویشک منجمی) پس از پایان ماه نهم «اول ما» منظور می شده است.
کبیسه در سالشماری های خراجی تابع اجرای کبیسه ی سال های تحویلی است.
این دو سالشمار باستانی تفاوت عمده ای با تقویم فرس قدیم دارد. چنانچه در تقویم فرس قدیم در هر 384 شمسی سر سال فرس قدیم به اندازه یک فصل حرکت قهقرائی داشته است.
تقویم فرس قدیم فقط مورد عنایت منشیان دیوانی و حکومتی و برخی میرزابنویسها بود.
تقویم رایج در بنهها (پرداخت کنندگان اصلی خراج) همان سالشمار باستانی (خراجی) تبری (مازندرانی) معروف به تقویم کوهی یا سال و ماه زمینی بود.
- دوشنبه 20 مرداد 1399-0:16
یعنی چه تقویم فرس قدیم مخصوص منشیان و میرزا بنویسها بود؟! منبع علمی اتان چیست؟ چرا از جشنهای زیبا نوروزتبری و نوروزبل که هر دو مانند نوروز جمشیدی بر اساس گاهشماری خورشیدی هستند طوری خوانش می کنید که در جهت منافع عناصر ایرانستیز باشه.