جفا بريم وملامت کشيم و خوش باشيم
علي رغم اينكه از آیت آلله عبدالله جوادی آملی آثار مختلفی از ایشان منتشر شده است امّا با كمال تأسف آنچه شايسته عنايت مسئولان فرهنگي كشور نسبت به اين شخصيّت عظيم القدر است، هنوز مشاهده نمي شود.
مراكز مسئول در نشر معارف قرآن و ائمه اهل بيت (ع) که در برهههای مختلف تاريخ، مهد پرورش عالمان دين بوده اند، با سهلانگاری و نوعی بیمهری به جايگاه و منزلت استاد علامه آيت الله جوادي آملي رفتار میکند.
درس تفسير قرآن كريم آیت الله جوادی آملی که با قدمتي بيش از 25 سال به صورت مداوم و روزانه افاضه شده و اوّلين درس مدوّن تفسير در حوزه علميه قم محسوب مي شود، هنوز به عنوان درسي رسمي تلقّي نمی شود و آنچنان که شايسته عنايت مسئولان علوم دینی به اين مكتب غني تفسيري است، مشاهده نمي شود.
این در حالی است که مجاهدات خستگي نا پذير آیت الله جوادی آملی باعث شد تفسير و علوم قرآني در حوزه هاي شيعي به دست فراموشي سپرده نشود.
از سوي ديگر آيت الله عبدالله جوادي آملي چندین سال است كه عهده دار امر خطير مرجعيّت و زعامت علمي براي مقلّدان خويش مي باشند امّا در كمال نا باوري مشاهده مي شود برخي مصلحت انديشي ها كه همواره غربت بزرگاني چون ملاصدرا در اثر حاكميّت تفكر اخباري گري حوزوي را در اذهان تداعي مي كند، مرجعيّت شخصيّتي را كه ميراث دار عقبه فقهي و اصولي اساتيدي همچون امام راحل (ره)، مرحوم آيت الله محقّق داماد ، مرحوم آيت الله العظمي بروجردي (ره) و … مي باشد به صورت رسمي اعلام نكرده و حتي به شكلي از طرح اين موضوع پرهيز مي شود.
این در حالی است که پس از رحلت حضرات آیات میرزا جواد تبریزی و فاضل لنکرانی بحث مرجعیت ایشان و آیت الله سبحانی مطرح شد که با وجود درخواست بسیاری از طلاب و مردم، علی رغم اعلام مرجعیت آیتالله سبحانی اعلام مرجعیت ایشان همچنان در هالهای از ابهام است، در حالی که استاد علامه سالهاست درس خارج فقه شان دانشگاه پرورش طلاب و فضلاي مستعدی است.
کملطفی به این استاد برجسته به حدی است که در لیست اساتید دروس فقهی که هر ساله در اختیار طلاب قرار میگیرد نامی از ایشان نیست در حالی که در سایت ایشان بخش "استفتائات" وجود دارد و در بخش احکام تقلید و در سوال های نخستین فردی سوال پرسیده است که فرزندان من میخواهند از شما ـ آیت الله جوادی آملی ـ تقلید کنند و تکلیف چیست که ایشان پاسخ داده اند: فرزندان شما طبق آخرين رساله امام راحل (قدس سره) عمل نمايند و موارد اختلاف نظر را استفتاء كنند. این در حالی است که ایشان پس از رحلت آیتالله العظمی اراکی و در سال 74 به این پرسش پاسخ دادهاند زمانی که آیتالله مشکینی نیز در همراهی عدهای از طلاب بر حضور ایشان در میان مراجع تاکید کرده بود.
همچنین پس از ارتحال دو مرجع تقلید در سال 86 و در پاسخ به امضای طومار جمعی از طلاب مبنی بر انتشار مجموع استفاتائات ایشان، یکی از مسئولان گفته بود: حوزه در حال حاضر نیاز به مرجعیت جدید ندارد.(!)
متصدیان امور فرهنگي در عرصه نشر نیز از حمايت هاي مورد انتظار نسبت به نشر كتب ایشان در مواردي دريغ مي نمايند.
بسیاری معتقدند تواضع خاص آیتالله جوادی آملی، سادهزیستی ایشان و سکوت دفتر معظم له در برابر برخی از این بیعدالتیها، تداوم ضعف مسئولان فرهنگی را در پی خواهد داشت. تا كنون بيش از صد جلد كتاب وزين علمي در رشته هاي مختلف علوم اسلامي از قبيل تفسير، كلام، فلسفه، عرفان، مسائل اجتماعي و سياسي و … به زيور طبع آراسته شدهاند كه از آن آثار ماندگار مي توان به دوره تفسير تسنيم ( امُ الكتاب آثار تفسيري)، دوره تفسير موضوعي قرآن، رحيق مختوم (شرح حكمت متعاليّه) و … اشاره نمود.
fardanews خبرداد:صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران نیز با وجود سالها تلاش بي وقفه علمي استاد جوادي آملي در آن سازمان، از میان مباحث متنوّعي كه از سوي ايشان مطرح مي شود، تنها بخشي از دروس تفسير معظّم له را براي پخش در نظر می گیرد كه شبكه هاي ارائه كننده همچون شبكة چهار و شبكة قرآن سيما اين مباحث را در بدترين زمان هاي پخش و با بي نظمي فراوان در شماره جلسات به سمع و نظر مخاطبان مي رسانند.
گاهي مشاهده مي شود دروس تفسير ايشان كه هفته اي يك جلسه از شبكه چهار سيما ـ آن هم در ساعت كم بيننده عصر جمعه پخش میشود ـ با دو سه جلسه جا افتادگي پخش و يا يك قسمت آن چند هفته تكرار مي شود(!) این نکته قابل تامل است که پخش خطبه های نماز جمعه ایشان از شبکه دوم سیما نیز بارها در طي سالهاي گذشته با سانسور و به صورت گلچین شده(!) به مردم ارائه شده است.
از سوي ديگر mehrnews خبر داد:مراسم تجلیل از مقام علمی آیت الله جوادی آملی در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد.
آیت الله محمد یزدی قبل از ظهر نهم خرداد ماه در مراسم تجلیل از مقام علمی آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: آیت الله جوادی آملی از روحیات، فضایل اخلاقی و خلوص نیت خاصی برخوردار است.
وی اساتید برجسته را نعمت بزرگی برای حوزههای علمیه عنوان کرد و افزود: امیدواریم بتوانیم از وجود اساتید برجستهای همچون آیت الله جوادی آملی نهایت بهره و استفاده را ببریم.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: باید حوزه علمیه در این بخش متولی باشد تا از اینگونه خطرها جلوگیری شود.
مدیر حوزه علمیه قم نیز در این مراسم در سخنانی اظهار داشت: آیت الله جوادی آملی از فرزندان بزرگ حوزه و از شخصیتهای ارزشمند است.
وی گفت: آیت الله جوادی آملی حتی در جهان به عنوان یک صاحب نظر شناخته میشود و از ویژگیهای مهمی برخوردار است.
حجت الاسلام حسینی بوشهری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برنامههای حوزههای علمیه یادآور شد: در آینده ای نزدیک با همکاری وزارت آموزش و پرورش 12 مدرسه دینی در کشور تاسیس خواهد شد و در آینده فارغ التحصیلان این مدارس جذب حوزه های علمیه میشوند.
در این مراسم که با حضور اساتید دروس عالی و خارج حوزه علمیه قم برگزار شد از مقام علمی آیت الله جوادی آملی تجلیل به عمل آمد.
نگاهی کوتاه به زندگی آیت الله جوادی آملی
آيت الله عبدالله جوادي آملي، در سال 1312 هجري شمسي در آمل به دنيا آمد. پدر و جدش، ميرزا ابوالحسن و ملا فتح الله از مبلغين اسلام وارادتمندان به آستان ولايت بودهاند. از ويژگيهاي جدّي وي اين بوده كه در منابر خود به ذكر احكام و مناقب اهل بيت (عليهم السلام) ميپرداخته و ظاهراً علاقة وافري به علم كلام داشته است. فرزنداني كه خدا به پدر استاد عطا ميكرده است، معمولاً بر اثر ضعف امكانات بهداشتي پزشكي يا به علل و عوامل ديگر زنده نميماندند.
پيش از تولّد استاد، يكي از بستگان در عالم رؤيا ميبيند كه شخصي عصايي به دست پدر استاد ميدهد و او آن را به دست گرفت. اين رؤيا را چنين تعبير كردند كه خداوند به ميرزا ابوالحسن، پسري عطا خواهد كرد كه زنده ميماند و عصاي دست پدر خواهد شد. از اين رو، پدر و مادر نذر كردند اگر خدا به آنها پسري داد، او را به مشهد امام رضا (ع) ببرند؛ و اين گونه، استاد جوادي آملي متولّد شد.
فشار دوران پهلوي و مشكلات پدر و جدّ استاد در مسائل مادي و سياسي، باعث نشد كه از علاقة اين خانواده به روحانيّت شيعه كاسته شود و همانا، آرزوي آنان، تحصيل فرزند خود در حوزههاي علميه بود.
دوران تحصيل
آية الله جوادي آملي پس از به پايان رساندن سال ششم ابتدايي، در سال 1325 يا 1326، با پيشنهاد پدر و علاقة وافر، وارد حوزه علميه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر، به تحصيل پرداخت و بخشي از دروس سطح را در آنجا به پايان برد. پس از آن با تشويق استاد خود، مرحوم آقا شيخ شعباني نوري، عازم حوزه علميه مشهد مقدس شد. در بدو ورود به حوزه علميه مشهد، در يكي از مدارس به برخي از طلاب برخورد كه در كسوت روحانيت بودند، ولي نسبت به علماي بزرگ مشهد در آن روزگار، تكريمي نداشتند و تعابيرشان دربارة علما همراه با تندي و طعن بود!
اين خاطره چنان براي استاد تلخ بود كه حاضر نشد در چنين حوزهاي بماند و درس بخواند. از اين رو مشهد را ترك گفت و به همراه پدر، رهسپار تهران شد تا در آن حوزة عظيم در آن روزگار و در محضر بزرگاني همچون آية حاج شيخ محمد تقي آملي، به تحصيل بپردازد. مرحوم شيخ محمد تقي آملي نيز پدر استاد را ميشناخت و طي نامهاي به مرحوم حاج محمدباقر آشتياني، متصدي مدرسه مروي، كه از بهترين مدارس آن روز بود، خواستار پذيرش استاد جوادي شد.
با ورود به مدرسه مروي و قبولي در آزمون ورودي آن، استاد به خواندن رسائل و مكاسب اشتغال يافتند. پس از آن به فراگيري كفاية الاصول پرداخت و سپس در دروس خارج استادان بنام حوزه علميه تهران شركت جست و همزمان، به فراگيري علوم عقلي نيز پرداخت. پس از حدود 5 سال تحصيل در تهران و با كسب اجازه از محضر مرحوم آية الله حاج شيخ محمد تقي آملي، در سال تحصيلي 35 ـ 1334 به حوزه علميه قم آمد تا از محضر علماي آن ديار نيز بهرههاي فراواني برگيرد. از آن سال، تا كنون وي در حوزه علميه قم حضور دارد و ضمن بهرهمندي از محضر علماي بزرگ اين حوزة مباركه، خود سر منشأ خيرات و بركات كثيري براي آن بوده است.
استادان و دوستان
استاد جوادي آملي، در دوران تحصيلي خود، با استادان بنامي، انس داشته است. پدر او معتقد بود كه درس حوزوي را بايد پيش انسان بزرگواري كه خود تزكيه شده باشد، آغاز كرد. بدين منظور، فرزند خود را براي تحصيل، نزد آيةالله فرسيو (ره) كه از دانشمندان و علماي بزرگ آمل بود، برد و او در آغازين روز درس، جمله «اول العلم معرفة الجبار» را چنان معنا كرد كه استاد خود را هنوز مرهون آن سروش غيبي ميداند.
آية الله جوادي آملي، دروس ادبيّات را نزد پدرش و حجج اسلام، عبدالله اشراقي شيخ احمدي اعتمادي و برخي ديگر خواند و بخش مهمّ شرح لمعه را نزد مرحوم آية الله شيخ عزيزالله طبرسي فرا گرفت. بخش اوامر قوانين را در محضر آية الله ضياي آملي و بقيه را از مرحوم آية الله محمد غروي آموخت در روزهاي تعطيل هم امالي شيخ صدوق را در محضر آية الله ضياء الدين آملي ميخواند.
با ورود به تهران، به مدرسة علميه مروي رفت و دروس سطح را در آنجا به پايان برد. از ويژگيهاي مدرسه مروي اين بود كه طلاب آن ميبايست در كنار فراگيري علوم، قرآن را نيز تلاوت كنند و سالي دوبار براي بازديد كتابها جلساتي تشكيل ميشد. انس با كتابخانة نيز نصيب طلاب علوم ميشد و توفيق بود تا محصلان با كتابهاي خطي و چاپي آشنا شوند. استاد جوادي آملي، دروس رسائل و مكاسب را در محضر آية الله سيد عباس فشاركي، آقاي شيخ اسماعيل جاپلقي و آقا شيخ محمد رضا محقق خواند.
در بخش فلسفه نيز، شرح منظومه، طبيعيات، اشارات و بخشي از اسفار را نزد حاج شيخ ابوالحسن شعراني و مقداري از شرح منظومه و شرح اشارات و بخشي از اسفار را خدمت آية الله حاج ميرزا مهدي محي الدّين الهي قمشهاي كه عارفي بي نظير و صاحبدلي بي بديل بود فراگرفت. براي آموختن شرح فصوص ابي عربي (شرح قيصري بر فصوص) به محضر آية الله محمد حسين فاضل توني رفت و دروس خارج فقه و اصول را نزد مرحوم شيخ محمد تقي آملي آموخت، ضمن اينكه در علوم معقول نيز از ايشان بهرههاي فراوان ميبرد.
با هجرت به قم، در سال تحصيلي 35 ـ 1334 در درس بزرگان قم، از جمله آية الله العظمي بروجردي(ره) حضرت امام خميني (ره)، علامه سيد محمد حسين طباطبايي(ره)، آية الله محقق داماد (ره) و آيةالله ميرزا هاشم آملي (ره) حاضر شد. وي، ويژگي بارز درس امام خميني (ره) را پرورش روح دقت و آزادگي علمي ميداند و بر حكيمانه بودن ديدگاههاي امام در دروس حوزوي تأكيد مينمايد.
استاد جوادي آملي، در حدود 25 سال از محضر علامه طباطبايي، در علوم نقلي و عقلي بهره بود و در خلوت و جلوت، انيس اين مفسر بزرگ قرآن كريم بود. از اين رو خاطرات بسياري از ايشان، در سينه دارد كه در بسياري از مصاحبهها و نوشتهها، آن را بيان داشته است.
از دوستان آية الله جوادي آملي، ميتوان از آيةالله شهيد مطهري، مرحوم حاج آقا مصطفي خميني و امام موسي صدر نام برد. او در سال 1332 در تهران، با شهيد مطهري آشنا شد كه اين دوستي تا زمان شهادت ايشان ادامه داشت.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي
آية الله عبدالله جوادي آملي، در طول عمر شريف خود، تا كنون خدمات علمي و فرهنگي شايان توجهي را به انجام رسانده است. وي از سالهاي نخستين تحصيل به تدريس در تربيت طلاب مبتدي ميپرداخته است و تا كنون، شاگردان بسيار مفيدي را به عالم اسلام تقديم داشته است. استاد، همواره بر تهذيب نفس در كنار تحصيل پاي ميفشرده و همواره شاگردان خود را به اخلاص در تبليغ معارف وحياني و انس هماره با قرآن و روايات سفارش مينموده است.
از خدمات مهم فرهنگي استاد جوادي آملي، تأسيس مؤسسه تحقيقاتي و نشر اسراء در سال 1372 است. مؤسسه اسراء به منظور پژوهش در رشتههاي مختلف علوم اسلامي و پاسخ گويي به شبهات موجود در اسلام تأسيس شده است و تا كنون خدمات شايان توجهي را تقديم داشته است.
آية الله جوادي آملي، تاكنون كتابهاي بسياري را در زمينههاي گوناگون، از جمله تفسير، فلسفه، كلام، فقه و اصول که هم اکنون 22عنوان آن دردسترس علاقمندان قراردارد .
علاوه برآن بسياري از كتب استاد نيز تا كنون منتشر نشده و مؤسسه اسراء سرگرم تدوين و چاپ آن است.
فعاليتهاي سياسي
استاد جوادي آملي كه از ياران صديق و از شاگردان مبرّز امام خميني (ره) بود، در جبهههاي سياسي نيز هماره پيرو پير و مراد خود بود و در سالهاي مبارزه بر ضد رژيم شاه از هيچ كوششي دريغ نميورزيد. وي از سال 1342 همراه امام بود و در طول اين دوران، بارها مورد دستگيري و بازجويي ساواك قرار گرفت.
بخشي از اين مبارزات، همكاري در مبارزات مردم آمل، سخنراني، افشاگري و تنظيم اطلاعيهها و بيانيهها بود.
با شكلگيري مبارزات و تظاهرات در همه جاي ايران، مردم آمل نيز با ارشادها و راهنماييهاي آية الله جوادي آملي، به صفوف مبارزان پيوستند و رژيم پهلوي را با شكست رو به رو ساختند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران نيز، آية الله جوادي در مسؤوليتهاي گوناگوني به انجام وظيفه پرداخت. در سالهاي آغازين انقلاب، با حكم امام خميني (ره) به رياست دادگاه انقلاب و حاكميت شرع منصوب شد و همچنين عضو شوراي عالي قضايي بود. از ديگر فعاليتهاي ايشان در آن دوره، تدوين لايحة قصاص بود كه همواره مورد نفرت دشمنان انقلاب و ملي گراها بود.
استاد جوادي آملي، سفرهاي گوناگوني به كشورهاي مختلف جهان، با انگيزههاي تبليغي و سياسي انجام داده است. يكي از مهمترين سفرهاي وي سفر به شوروي سابق براي تسليم پيام امام خميني (ره) به گورباچف، رهبر وقت اتحاد جماهير شوروي بود كه از ديد صاحب نظران جهاني، پديدهاي بسيار مهم تلقي ميشد. از ديگر سفرهاي مهم وي، سفر به نيويورك و شركت در نشست اديان و ابلاغ پيام مقام معظم رهبري بود كه معظم له با صلابت تمام، پيام رهبر ايران را در آن قرائت كردند.
از ديگر مسؤوليتهاي وي، عضويت در مجلس خبرگان قانون اساسي و نيز عضويت در مجلس خبرگان رهبري در دورههاي اوّل و دوّم بود. وي همچنين از اعضاي جامعه مدرسين حوزه علميه قم، پيش و پس از انقلاب اسلامي بوده است و نيز هم اكنون، امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را بر عهده دارد. آية الله جوادي آملي، هم اكنون در حوزه علميه قم به تربيت طلاب ميپردازد.
- جمعه 10 خرداد 1387-0:0
خداوند ایشان را برای عزت و عظمت دادن به اسلام حفظ کند. کسی که روحش با قران عجین است نیازی به شهرت دنیوی ندارد، ما هستیم که به اینچنین مفاخری نیاز داریم.