با توجه به مدارک و مستندات گوناگون از معماری و شهرسازی در  ایران هر یک از شهر ها ویژگی خاصی دارند و مجموعه  ساخت و سازها و معماری از نظر عملکرد و کاربرد مصالح و نوع فرم و شکل تحت تأثیر آب و هوای مختلف است .

 در استان مازندران به خاطر سکون هوا و رطوبت بالا نیاز است که خانه ها از چهار طرف فضای باز و پنجره و ایوان داشته باشند .

 با پذيرش اين مطلب كه معماری بافت قدیم هویت یک شهر را در ايران نشان مي دهد ، سالهاست اين مقوله در مازندران مورد غفلت قرار گرفته و به جای آن سبک مدرن و آپارتمان سازی  مطرح شده است.

 خانه های قدیمی با سقف های سفالی و پنجره های رنگی ،نورگیر ارسی با طاق های پنج دری جای خود را به آپارتمان هایی که بیشتر به قوطی کبریت شبیه هستند داده است .

افزایش جمعیت و ازدیاد تمایل به شهرنشینی باعث توسعه بافت شهری شده و این توسعه موجب از بین رفتن بسیاری از زمین های کشاورزی و جنگلی شده که در آينده نه چندان دور خطرات زیست محیطی جبران ناپذیری را در این استان به وجود خواهد آورد .

کوچک بودن وسعت و ابعاد كوچك واحدهای آپارتمانی و نبود فضای مناسب برای بازی کودکان و استراحت خانواده و یکسری اختلاف نظر در بین همسایه ها از عوامل بسیار مهم به وجود آمدن ناملایمات روحی و روانی در افراد است و همچنين ساخت آپارتمان در محله هایی که هنوز بافت قدیمی خود را حفظ کرده اند باعث شده تا چهره زشتی در شهر به وجود آيد .

قنبر کشیری کارمند بازنشسته جهاد کشاورزی با بیان اینکه بافت های قدیمی در شهر وجود دارد که به اعتقاد ميراث فرهنگي نبايد آن دست زد ، گفت : قرار است این بناها از طرف میراث فرهنگی حفظ شود ولی در بعضی از نقاط این شهر ساختمان هاي قديمي در حال ریزش بوده كه امنیت شهروندان را به خطر خواهد انداخت .

وي در خصوص گرايش مردم به خانه هاي آپارتماني خاطر نشان كرد : به خاطر افزایش جمعیت و کمبود فضای لازم ناچاراً به آپارتمان نشینی روی آورده ایم که باید مشکلاتی نظیر کمبود فضای باز و نداشتن فرهنگ آپارتمان نشینی را که از طرف بعضی از شهروندان صورت می گیرد، تحمل کنیم .

مهدی گلمائی یکی از کسبه های بازار نيز به مشکلات بافت شهری استان مازندران اشاره کرد و افزود :  هنوز آن چنان كه بايد فرهنگ آپارتمان نشینی در مازندران جا نیفتاده ولی امنیتی که در آپارتمان وجود دارد در خانه های ویلایی و حیاط دار کمتر دیده می شود .

وی اذعان داشت : ما از دیدن آثار قدیمی لذت می بریم اما با توجه به وضعیت فعلی و افزایش جمعیت کاری جز تخریب بناهای قدیمی نمی توانیم انجام دهیم .

علی جان حسنی مدیر افکارسنجی دانشجويان ايران جهاد دانشگاهی مازندران نيز اصلی ترین فایده آپارتمان سازی را جلوگیری از به هدر رفتن زمین های زراعی دانست و گفت : اگر آپارتمان سازی ادامه نداشت، زمین های زراعی بسیار زیادی را از دست می دادیم .

وي افزود:  این امر از لحاظ اقتصادی و خدماتی برای جامعه بسیار مفید است و ما با تخریب خانه های  فرسوده می توانیم آپارتمان ها را جایگزین آن کرده و از به هدر رفتن زمین های کشاورزی بیشتر جلوگیری کنیم .

حسنی به معضلات آپارتمان نشینی نيز اشاره کرد و گفت : آپارتمان سازی افراد را منزوی و گوشه گیر  کرده و موجب رواج  فردگرایی هم رواج در جامعه مي شود .

وی با بیان اینکه نمای بسیاری از ساختمان هاي ساخته شده در استان سرد و بی روح است گفت : در حال حاضر شاهد معماری چشم نوازی در استان نیستیم و شاید تنها دلیل آن این است که معماری به سمت تجاری شدن هدایت شده است.

حسني اظهار داشت: سازندگان میل چندانی برای روح بخشی به نمای ساختمان ها ندارند در صورتیکه تمامی نماهای ساختمان بر ذهن و روح افراد تأثیرگذار است .

وی تاكيد کرد : سرمایه مازندران آپارتمان نیست بلکه زمین های حاصلخیز است و نباید به سمتی برویم که زمین های زراعی فدای آپارتمان سازی شود .

عباسعلی شاهرودی عضو هیئت علمی دانشکده معماری نيز اظهار كرد: این استان فاقد آثار معماری معاصر است و بناهایی که بر اساس یک فرایند صحیح و درست و کامل به وجود آمده باشد را نمی توان یک اثر معماری دانست .

وی علت عمده کمبود آثار معماری را فاصله گرفتن با مختصات معماری گذشته دانست و افزود : وارد کردن یکسری از برنامه های جدید در ساختمان سازی استان نقش معمار را از صفحه طراحی آثار ساختمانی حذف کرده است.

 شاهرودی به نیاز فعلی جامعه به مسکن و کمبود معمار در استان اشاره کرده و گفت : فقدان مسکن و نیاز جامعه امروز باعث شد تا ساختمان سازی توسط افرادی انجام شود که از حداقل دانش معماری هم برخوردار نیستند .

وی با اشاره به اینکه یک اثر معماری دارای ویژگی های خاصی است گفت : در یک بنا باید به معیارهای هنری، پیام و یا محتوای خاصی که ناشی از فرهنگ و اعتقادات یک قوم است توجه كرد.

شاهرودی با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی و سازمان مسکن و شهرسازی به خاطر ضعف قوانین آیین نامه ای هیچگونه نظارت دقیق بر پروژه ها ندارند گفت : متأسفانه قسمت اعظم کاری که توسط جامعه حرفه ای در عرصه ساختمان سازی اتفاق افتاد امضاء فروشی است که شاید باهوش ترین افراد به خاطر عدم نظارت درست و یا فضای منفی موجود به امضاء فروشی برای نقشه هایی که فاقد هرگونه کیفیت هستند روی آورده اند.

وی ادامه داد : این امر اصلاح پذیر نیست مگر اینکه سازمان های بالا دست در مسیر این کار که در حال اجرا است تجدید نظر بکنند .

شاهرودی به طرحی که در سال گذشته از طرف سازمان نظام مهندسی مطرح شد اشاره کرد و گفت : این طرح 8 شهر را که واجد ارزش های خاصی بودند را جز شهرهای گروه (الف) استان قرار داد تا هرگونه پروژه معماری و ساختمانی که نیازمند امضاء و تهیه است توسط معماران تأیید شود .

وی ادامه داد : متأسفانه این طرح در کمتر از 3 ماه لغو شد و 6 شهر از گروه (الف) خارج شدند و فقط ساری و بابل مشمول این طرح شدند که بر اساس آخرین خبری که از سازمان دارم شهر بابل هم خارج شد .

شاهرودی با بیان اینکه سبک مدرن و آپارتمان سازی در اروپا آسیب های اجتماعی و روانی و توسعه فساد را به همراه داشت گفت : بعد از جنگ جهانی دوم بر اثر حجم تخریب بسیار زیاد ، تعداد زیادی از مردم فاقد سرپناه بودند که برای حل این مشکل به سبک مدرن و آپارتمان سازی روی آوردند ولی بعد از دو دهه متوجه یکسری آسیب هایی در مردم شدند که عامل آن را این نوع ساختمان سازی دانسته و شروع به تخریب و تبديل آن  به باغ شهرها و ویلا کرده اند .

تورج نايیج پور رئیس سازمان نظام مهندسی استان مازندران بزرگترین مشکل این سازمان را عدم تناسب تعداد مهندسین در بخش های مختلف عنوان کرد و گفت : با آمار به دست آمده تعداد مهندسین معمار در کل استان یک و شش دهم مهندسین عمران است .

وی با بیان اینکه هر مهندسی از ظرفیت خاصی برخوردار است افزود : مهندسین پایه سه هشت هزار متر ، پایه دو 12 هزار متر و پایه یک 16 هزار متر اجازه کار دارند .

ناييج پور با اشاره به اينكه مازندران دارای 139 مهندس معمار است گفت:در صورتی که در همین استان 2 هزار و 395  مهندس عمران وجود دارد که 18 برابر بیشتر از مهندسین معمار است .

وی با اشاره به اینکه در خیلی از شهرهای استان مهندس معمار وجود ندارد گفت : بر اساس آخرین آمار موجود بابل 22 ، بابلسر 7 ، تنکابن 6 ، بهشهر 8 ، چالوس 6 و امیرکلا و رویان و جویبار فاقد مهندس معمار هستند .

ناييج پور با بيان اينكه در ساری 47 مهندس معمار وجود دارد افزود: اين آمار  قابل توجهی است و تا جایی که امکان دارد آن را در پایه یک نگاه خواهیم داشت .

وي تنها دلیل باز ماندن طرح ها را کمبود مهندس معمار در استان مطرح کرد و گفت : در گروه بندی خاص ساختمانی ، ساختمان های پایین هزار متر را غیر معمار هم می توانند انجام دهند و با توجه به کمبود معمار فقط پروژه های بالای هزار متر را باید مهندسین معمار انجام دهند .

وی به پروژه یک میلیون متر مربعی که پروانه آن سال گذشته در آمل صادر شده است اشاره کرد و گفت : آمل دارای 8 مهندس معمار است که هر کدام از آنها باید 125 هزار متر از پروژه را انجام دهند که میانگین هر پروژه 800 تا 100 متر است یعنی یک معمار باید 125 پروژه را طراحی و تکمیل کند که این کار شدنی نیست .

رئیس سازمان نظام مهندسی تصریح کرد : سازمان نظام مهندسی دنبال تخصصی کردن کار است و برای اجرای این امر به یکسری از امکانات احتیاج است .

نايیج پور در مورد یکسری امضاء فروشی ها که توسط بعضی از مهندسین معمار صورت می گیرد گفت : جامعه نظام مهندسی یک خانواده 7 هزار و 500 نفری است كه نمی توانیم بگوییم که جامعه مقدسی داریم و به هر حال در هر جامعه ای افرادی هستند که کار خود را به خوبی انجام ندهند .

وی یکی از دلایل امضاء فروشی را کمبود مهندس در استان بیان کرد و گفت : امضاء فروشی در مازندران بسیار کم است و سازمان نظام مهندسی مازندران بودجه ای بالغ بر 250 میلیون تومان را برای کنترل نظارت پروژه ها اختصاص داده است .

نايیج پور با بیان اینکه مسئولین و مردم در خصوص طراحی شهر کم کاری کرده اند گفت : در بخش معماری هر کسی سلیقه خود را تحمیل کرده است سقف ها و نفارهایی که جنبه مذهبی و ملی و منطقه ای داشتند و نماد بسیار خوبی برای معماری مازندران بود را متأسفانه از دست داده ایم و چهره ناهمگونی را برای استان خود به وجود آورده ایم .

وی با اشاره به اینکه سازمان نام مهندسی یک مجموعه کاملاً حرفه ای است گفت : این سازمان بنا دارد کمک کند تا شهرها به بهترین نحو ساخته شوند .

رئیس سازمان نظام مهندسی به موانع و کمبودهای موجود اشاره کرد و گفت : ناهماهنگی در دستگاه های اجرایی و نبود کارگر فنی ماهر و مصالح غیر استاندارد از مشکلات موجود در اين بخش است .

وی خاطر نشان کرد : ما در استان مازندان حدود چهار میلیون متر مکعب پروانه بهره برداری شن و ماسه دصادر شده ولی 15 میلیون متر مکعب شن و ماسه به بهره برداری می رسد .

نايیج پور خاطر نشان كرد : سازمان نظام مهندسی مازندران یکی از منسجم ترين سازمان های نظام مهندسی کشور است و نسبت به استان های دیگر جلوتر است.(isna)