مازندنومه:آن چه پيش روي شماست متن سخنراني دكترفريدون اكبري شلدره اي- مسؤول گروه ادبيات فارسي سازمان پژوهشي و برنامه ريزي درسي، مدرس ادبيات فارسي و مصحح ديوان فدايي تلاوکي-است که چندي پيش در دانشگاه تاجيكستان ايراد شد.جناب اکبري خاطرنشان کرده اند که:" پس از این نشست گرم و صمیمی و فضای شاعرانه و ادبی ، حدود ساعت 10/11 دقیقه بود که با همه ی دوستان دانشجو و استادان دانشگاه دولتی "بابا جان غفور اف " خجند خداحافظی کردیم".

مازندنومه پيش تر سفرنامه زين العابدين درگاهي-پژوهشگر،مولف و کتاب شناس قائم شهري- را به تاجيکستان در سه بهره پخش کرده بود:http://www.mazandnume.com/?PNID=V7459 متن سخنراني استاد اکبري شلدره اي در پي آمده است.

-------------------------------------

به نام پروردگار مهربان

 سلام بر شما ، فارسي دلان و فرهنگ مندان و زبان دانان ،

 سلام بر استادان ارجمند و دانشجويان عزيز !

براي من فرصت بسيار نيكويي است كه در جمع همزبانان گرامي تاجيك و به ويژه دوستاني كه دل در گرو زبان و ادب دارند ، سخن بگويم .

سخنم را با بيتي از" صدرالدّين عيني" ، پي مي گيرم :

"پس از چندي به خاموشي غنودن

برآمد عاقبت آواز تاجيك"

خوش حاليم كه مي بينيم امروز شما پس از تحمّل آن همه آزار و ستم و سخت گيري ها و پشت سر نهادن دوران تيره ي چيرگي لنين و استالين و ايجاد كردن فضاي وحشت و تحميل خط لاتين و پس از آن جايگزين ساختن ، خط روسي (سيريليك) ، توانسته ايد به آبشخور اصلي فرهنگ تان ، يعني به زبان نياكان و خط آن رو بياوريد .

بي گمان راز ماندگاري و پايداري شما در طول اين سال ها (حدود هشتاد سال) پاي بندي به بنيادهاي باور شناختي ديني و حفظ آموزه هاي فرهنگي و زبان است .

آن چنان كه ما نيز در سرزمين خود ايران با همين پشتوانه ها و بهره گيري از همين آبشخورها ، همواره در برابر تازش بيگانگان استوار و بي گزند وسربلند مانده ايم .

 بنابراين، مباني فرهنگي و فكري و باورشناسانه ي ما يكي است ، پيوستگي ها و نشانه هاي هم سنگ و رنگ ما آن سان فراوان و برآمده از فضاي معنوي و زباني واحدي است كه به هر نامي و نشاني واز هر سمت و سويي بخوانيد ، يك چيز است .

 از روزگار رودكي تا عصر صدرالدّين عيني و عبيد رجب و لايق شير علي و مؤمن قناعت و اسكندر ختلاني ، پيوسته بر بستر ابريشمين فرهنگ و پرنياني زبان و خط نگارين يكساني گام برداشته ايم و اين همان سخن صدر الدّين عيني شماست كه گفته است :

 " سه نگردد بریشم ار او را پرنیان خوانی و حریر و پرند"

 پس ، زبان تاجیکی ، زبان دری و فارسی ، یک پیکره است . پیکره ای فریبا و چشم نواز و دل ربا و ا بریشم سیما که گاهی تو آن را پرنیان خوانده ای و زمانی پرند و روزگاری هم حریر ، امّا به هر رسم و نشانی آن را وابسته داری ، جان مایه و روح و نهاد فرهنگ دیرین و تاریخی ما یکی است .

 امروز ، این تپندگی و شوری که در سخن استاد ناصر جان سلیم اف و آن دانشجوی جوان و شیرین گفتار دیده ام ، دریافتم که به راستی هر یک از این جوانان فارسی زبان ، در سینه شان هزار خراسان نهفته دارند ، آن چنان که شاعر هم روزگار ولایت شما ، اسکندر ختلانی (متولد 1954) به زیبایی گفته است :

" در خون من غرور نیاکان نهفته است

خشم و ستیز رستم دستان نهفته است

پنداشتی که ریشه ی پیوند من گسست

در سینه ام هزار خراسان نهفته است "

برپایه ی همین ویژگی هایی که بر شمردم ، به این سخن می رسیم که ایران و تاجیک همه چیزشان یکی است و به گفته ی شاعر تاجیک "لایق شیر علی " ، ایرانيان و تاجیکان در زمین هم گهواره اند و در آسمان هم ستاره" !

به همین روی ، ما نیز درتلاشیم تا امروز ، در برابر سیل دمان فرهنگ و رسانه های پرفریب و رنگ غرب ، پیوندهای دو ملت را به آبشخورهای مشترک بیشتر کنیم .

 بنابراین ما آماده ایم تا در زمینه های فرهنگی و آموزشی به ویژه آموزش الفبای نیاکان و تولید کتاب های درسی، همکاری های خود را آغاز کنیم . هم از اندوخته و تجربه های علمی و آموزشی استادان تاجیک بهره بگیریم و هم تجربه های خوب آموزشی و فرهنگی استادان ایرانی را به این سرزمین پیشکش کنیم .

ما خوش حالیم که امروز دولت و ملّت تاجیکستان بر آن شده اند تا غبار و زنگار تسلّط خط و زبان و فرهنگ روس را از رخسارفريباي فرهنگ و زبان و خطّ نیاکان خود کنار بزنند و چهره ی بشکوه و رعنا ی خطّ و فرهنگ نیاکان سرزمین خویش را به جلوه آورند زيرا كه نيك مي دانند كه :

 " پري رو تاب مستوري ندارد

در ار بندي ز روزن سر بر آرد "

 امیدواریم در این راه کامگار و بخت یار باشید .

دولت و ملّت جمهوری اسلامی ایران نیز چونان دوست و برادر در پویه های این راه گير و گره با شما خواهند بود .

 با سپاس از شکیبایی شما ، سخنم را با سروده ای از شاعر توانای تاجیکان "بازار صابر " به پایان می برم که :

در حدّ و سر حد شناسی جهان سر حد تاجک ، زبان تاجک است تا زبان دارد  وطن دار است او تا وطن دار است ، بسیار است او."