وقتی شب ها سر بر بالین خواب می گذارند به امید صبح زیبایی هستند که در آن دنیای دلتنگی ها و تکرار انتظارها را با دیدن چهره ای آشنا برای مدتی به دست فراموشی بسپارند اما چه زود امید زیبای آنها به تاریکی شب می پیوندند .

سال های سال است که عمرشان را در اینجا می گذرانند اما اکثر آنها هرگز خانه و خانواده خود را ندیده اند . انگار که به این دنیا قدم نهادند و محکوم به تنها زیستند اما به چه جرم ؟ مشخص نیست .

آنها دنیای کوچک ولی زیبایی دارند . دنیایی به دور از هرگونه گناه ، فساد ، خیانت ، دشمنی ، حسادت و ریا و ... و با قلبی پر از عشق و محبت و مهربانی .

آنها از پاک ترین مخلوقات خدایند که متأسفانه بعضی از ما به خاطر تفکرات محدود و بسته خود از آنها دوری می کنیم .

معلولان ذهنی افرادی بی آزارند که متأسفانه بسیاری از مردم به دلایلی از آنها دوری می کنند در صورتی که این افراد نه تنها به کسی آسیبی نمی رسانند بلکه به دنبال جذب محبت از سوی دیگران هستند .

 وقتی وارد مراکز توانبخشی فردوس و مهرگان ساری شدم با حیاط سرسبز و زیبایی برخورد کردم که خود بیانگر بهشت کوچکی است که فرشته های بی گناهی بی هیچ جرمی که محکوم به جدایی از جامعه و خانواده شدند را در خود جای داده بود.

این آدم ها که زندگی می کنند بزرگترین آرزویشان حضور در جمع خانواده است چیزی که اکثر ما قدر آن را نمی دانیم ولی آنها با اینکه معلولند بهتر از هر فرد سالمی اهمیت و جایگاه آن را درک می کنند.

وارد سالن اصلی مرکز شدم نگاهم به نقاشی های روی دیوار جلب شد که توسط این افراد تصویر شده بود. نقاشی هایی که همه حکایت از دلتنگی و انتظار آنها بود؛ انتظار برای بودن در جمع خانواده .

در تمام نقاشی ها عکس خانه ، پدر و مادر و حتی تصویر خودشان را هم کشیده بودند اما کمی دورتر با چهره ای گرفته و غمگین .

وقتی مرا دیدند، یک نوع برق عجیبی در چشمانشان پیدا شد یک نوع شادی از اینکه امروز یکی به یادشان بود یکی بود که یادش نرفته آنها هنوز هستند وقتی دستهایشان را به طرفم دراز می کردند و یا اینکه با نگاهایشان بدرقه ام کردند این حس در درونم به وجود آمد که آنها فقط نیازمند محبت ما هستند و این کمترین درخواستی است که هر فرد می تواند از هم نوع خود داشته باشد .

مدیر مرکز توانبخشی فردوس ساری اظهار کرد : متأسفانه بسیاری از خانواده ها با این تفکر که این افراد عقب مانده ذهنی هستند تمام عواطف آنها را زیرپا می گذارند .

میترا کلبادی با بیان اینکه معلولان ذهنی از احساسات و عاطفه بسیار بالایی برخوردارند گفت : این افراد فوق العاده عاطفی هستند ولی متأسفانه در خانواده های ما این گونه القاء شده است که باید با آنها با ضرب و شتم برخورد کرد.

وی خاطر نشان کرد : دست نوازشی که خانواده ها بر سر آنها می کشند میلیون ها بار بیشتر برای آنها ارزش دارد به همین دلیل از خانواده ها درخواست داریم که حتماً عاطفه این بچه ها را در نظر بگیرند و آنها را رها نکنند .

کلبادی اظهار کرد : ما افراد با ضریب هوشی نسبتاً خوبی داشتیم که به علت عدم ملاقات خانواده دچار افسردگی شدید و رفته رفته تبدیل به یک فرد ایزوله شدند .

مدیر مرکز توانبخشی فردوس در خصوص نوع برخورد جامعه با این افراد گفت : متأسفانه آنقدر اطلاع رسانی در سطح جامعه پایین است که هیچ انتظاری را نمی توان از خانواده ها داشت با توجه به اینکه آنها نیز از حقوق شهروندی برخوردارند ولی بی شک حقوق شهروندی یک فرد توانخواه با فرد سالم قابل قیاس نیست .

وی در ادامه افزود : جامعه برخورد خوبی نسبت به این گونه افراد ندارد و آنها را به دید یک بیمار روانی می بیند در صورتی که آنها فقط از بهره هوشی پایینی برخوردارند .

مدیر مرکز توانبخشی فردوس ساری اظهار کرد : متأسفانه اکثر خانواده ها به دلیل اینکه قادر به پرداخت شهریه های فرزندان خود نیستند قید این افراد را می زنند و اصلاً به سراغشان نمی آیند و حتی خانواده هایی داشتیم که آدرس خود را به کلی تغییر دادند و ما هیچ دسترسی به آنها نداریم .

شعبان نوروزی مدیر مرکز توانبخشی مهرگان ساری نیز با بیان اینکه باید شرایط اجتماعی را برای افراد معلول در کشور آماده کرد افزود :در اصل این جامعه است که باید از این گونه افراد حمایت کند در صورتی که هیچ گونه حمایتی از طرف آنها صورت نمی گیرد .

وی خاطر نشان کرد : ما قصد داریم تا جامعه را آگاه کنیم ولی شرایط اجتماعی به جای اینکه ما را حمایت کند ما را از همه لحاظ در تنگنا قرار داده است .

نوروزی به نیاز شدید عاطفی این گونه افراد اشاره کرد و گفت : مهمترین مسئله ای که در آنها وجود دارد درک زیاد عشق و علاقه است که فقط باید توسط خانواده تأمین شود .

مدیر مرکز توانبخشی مهرگان ادامه داد : این افراد زمانی که در جمع خانواده قرار می گیرند به دلیل اینکه نیاز عاطفی آنها تأمین می شود مدت ها خوشحالند و آرامش دارند .

وی با بیان اینکه خانواده ها نمی توانند در بلند مدت از افراد معلول نگهداری کنند گفت : خانواده ها حق دارند که فرزند معلول خود را به این مراکز بسپارند ولی ما نیز این انتظار را از آنها داریم که تمام مسئولیت ها را به عهده مرکز نسپارند و با ما همکاری لازم را داشته باشند .

نوروزی افزود : ما از خانواده ها انتظار داریم تا فرزندان خود را حداقل هفته ای یک بار به خانه ببرند تا نیاز عاطفی این افراد تأمین شود چون مراکز هرگز نمی توانند نیاز عاطفی این افراد را تأمین کنند .

وی با بیان اینکه خانواده ها قادر به تأمین هزینه بالای این گونه افراد نیستند، گفت : میزان برآوردی که سازمان بهزیستی از هزینه ماهانه هر فرد معلول صورت داده تقریباً 265 هزار تومان است که 120 هزار تومان آن توسط بهزیستی پرداخت می شود و این سازمان معتقد است که مابقی هزینه باید توسط خانواده ها تأمین شود در صورتی که تأمین چنین هزینه ای تقریباً برای خانواده ها غیر ممکن است .

سید سعید آرام معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی مازندران نیز اظهار کرد: خانواده ها باید توجه داشته باشند که توانخواه ها نیز مثل همه انسان های عادی حق حیات دارند تا از تمام لذت های زندگی بهره ببرند و شرایط زندگی خوب و محیط گرم خانواده را احساس کنند .

وی خاطر نشان کرد : متأسفانه آن نگرشی که در جامعه وجود دارد آماده آن نیست که این گونه افراد را در خود جای دهد .

آرام با بیان اینکه افرادی که دچار عقب ماندگی ذهنی هستند احساسات قوی تری نسبت به افراد عادی دارند گفت : این گونه افراد احساس نیاز بیشتری نسبت به افراد عادی به اطرافیانشان می کنند و وقتی از محیط خانواده دور می شوند به دلیل اینکه قدرت تکلم ندارند، نمی توانند احساسات خود را بیان کنند که با این وجود مشکلات آنها تبدیل به اختلالات رفتاری می شود .

وی با اشاره به این مطلب که هرگز محیط مرکز شبانه روزی را نمی توان با محیط خانواده مقایسه کرد افزود : علی رغم تلاش های ما برای ایجاد محیطی مناسب برای فرد معلول در مراکز شبانه روزی ، هرگز نمی توان این مراکز را با محیط خانواده مقایسه کرد و قطعاً شرایط عاطفی را که مادر توانخواه می تواند برای او به وجود بیاورد یک مددکار یا پرستار مرکز نمی تواند ایجاد کند .

آرام گفت : احساس رضایت و لذت فقط در کانون خانواده است که برای توانخواه صورت می گیرد و حضور در جمع خانواده برای آنها بسیار ارزشمند است .

وی بر ضرورت حضور فرد معلول در محیط خانواده اشاره کرد و افزود : لازم است که هر چند وقت توانخواه در جمع خانواده حضور پیدا کنند و این حضور می تواند تأثیرات بسیار مثبتی در نوع رفتار آنها داشته باشد.(isna)