مازندنومه؛ربابه حسين پور،ساري:در هفته هاي گذشته ما پيگير يک مشکل حقوقي شهروندان استان شديم:گرفتن گواهي عدم سوء پيشينه.

"سوء پيشينه به چه قيمت؟"(http://www.mazandnume.com/?PNID=V12904) و "سوءپيشينه يا حسن شهرت؟"(http://www.mazandnume.com/?PNID=V12935) يادداشت هايي بودند که ما پيش تر انتشار داديم.

بر اساس اصل 37 قانون اساسی كشورمان، اصل بر برائت است و هیچ انسانی مجرم نیست مگر اینکه خلافش ثابت شود!

ثابت شدن جرم یا برائت شخص هم منوط به استعلام از چند دستگاه مرتبط همانند دستگاه قضایی و نیروی انتظامی است،اما با توجه به نص صریح قانون که اصل را بر برائت دانسته، نمی دانیم چرا عادت داریم همیشه نیمه خالی لیوان را ببینیم و در ذهن خود حول منفی ها بگردیم!

گویی از منظر انتظامی و قضایی اکثر افراد پیشینه خوبی ندارند که برای اثبات بی گناهی یا مجرم بودن خود باید گواهی عدم سوء پیشینه بگیرند!

*فقط يک ماه اعتبار!

 نمی دانیم کدام شیر پاک خورده ای واژه سوءپیشینه را اختراع کرده،در صورتي كه به جاي اين واژه نامانوس مي شد واژه اي مثبت ارائه شود تا شخص با ديدي مثبت برای اثبات بی گناهی خود این هفت خوان را سپری کند!

جالب تر از همه مدت اعتبار چنین گواهی است که پس از کلی دوندگی و این در و آن در زدن فقط یک ماه اعتبار دارد و پس از این مدت کوتاه از درجه اعتبار ساقط می شود که البته از نظر جناب حجت الاسلام جعفری دادستان عمومی و انقلاب مرکز مازندران لطف و ارفاقی است که قانونگذار به خرج داده و گرنه ممکن است فردی پس از گرفتن گواهی عدم سوء پیشینه بلافاصله مرتکب جرمی شود!

وی معتقد است: قانون، مدت را تعیین کرده و ما نیز در محدوده مقررات کار می کنیم که البته در این قضیه اشکالی نمی بینم و مدت 1 ماه هم لطف و ارفاق است و گرنه ممکن است فردی پس از کسب گواهی عدم سوءپیشینه بلافاصله مرتکب جرم شود، پس این مدت عقلایی است و یقینا در ذهن قانونگذار چیزی بوده که چنین مدتی را تعیین کرده است.

*پلیس + 10 سمتی ندارد

یکی از دوستان از صدور گواهی مزبور در پلیس +10 در مدت زمان کوتاهی در برخی از استان های کشور می گفت که دیگر نیاز نیست یک شخص چند روز از کار و زندگی بیفتد و پس از انگشت نگاری و جستجو در سیستم های رایانه ای مراکز انتظامی و قضایی این گواهی را دریافت کند.

اما حجت الاسلام جعفری در گفت و گو با ما اظهار داشت:"گرچه نیروی انتظامی یک مرجع برای صدور عدم سوءپیشینه است اما پلیس + 10 سمتی ندارد و مرجعی برای این منظور محسوب نمی شود چرا که اطلاعات افراد محرمانه است و نمی تواند در اختیار چنین بخشی قرار بگیرد."

کاش چنین سیستم متمرکزی در استان ما هم وجود داشت تا افراد همانند توپ از واحد آگاهی به دادگاه انقلاب و بعد به دادگستری عمومی و دوباره به سر جای اول پاس داده نشوند!

*قانون نانوشته!

 با استناد به ماده 20 آيين‌نامه سوابق قضایی، با توجه به دسترسي به سوابق كيفري افراد از طريق شبكه سراسري رايانه بانك اطلاعات متمركز پليس آگاهي كشور و تسريع در صدور گواهي عدم سوء پيشينه، متقاضيان مي‌توانند علاوه بر دادسراي محل صدور شناسنامه خود به ساير دادسراهاي عمومي و انقلاب نيز مراجعه نمايند و اين مراجع مجاز به صدور برگ گواهي مذكور و تسليم آن به متقاضي مي‌باشند اما با توجه به اینکه دستگاه قضایی خود مرجعی برای صدور حکم کیفری است درخواست سوابق كيفري یا همان انگشت نگاری و برخی مراحل دیگر را به مرجعي ديگر(نیروی انتظامی) ارجاع می دهد در صورتی که بر اساس آيين‌نامه سوابق قضایی، ارجاع سوابق كيفري به نيروي انتظامي در هیچ بخشی از این قانون وجود ندارد.

 دادستان عمومی و انقلاب استان در این خصوص می گوید:"در صدور عدم سوء پیشینه انگشت نگاری با نیروی انتظامی است که یک مرجع صلاحیت دار محسوب می شود و مواردی که در حد اتهام باشد در این نیرو تشخیص داده می شود لیکن بخش دیگری به دستگاه قضا مربوط است که به محکومیت یا تبرئه و قرار منع تعقیب شخص برمی گردد و این موارد در نیروی انتظامی ثبت نمی شود که البته زیاد هم هست،بنابراین حق بررسی سوابق و پیشینه افراد که محرمانه است با دستگاه قضایی است."

*در عرض يک ساعت!

 طولانی بودن مراحل صدور گواهی عدم سوء پیشینه بر هیچ کس پوشیده نیست و به قول یکی از همکاران" اگر ماشین و حوصله داشته باشی،حداقل دو روز کارت طول مي کشد در غیر این صورت یک هفته علافی!"

جعفری با تایید فرآیند طولانی صدور گواهی عدم سوء پیشینه می گوید: قبول دارم که فرایندی طولانی است چون باید از طریق چند مرجع طی شود ولی اولین باری است که می شنوم 5 تا 6 روز طول می کشد، ما دارای یک مرکز رایانه متمرکز هستیم که گواهی ها به سرعت صادر می شود لذا بنده به ضرس قاطع می گویم که 90 درصد چنین گواهی هایی در طول کمتر از یک ساعت در دستگاه قضایی داده می شود،مگر در مواردی مشکوک که باز هم در فاصله 2 ساعت و نهایتا در یک نیم روز سوءپیشینه در دستگاه قضایی صادر می شود.

وی با تایید این که اصل بر برائت است مگر اینکه خلافش ثابت شود اعتقاد دارد:این یک قاعده و اصل کلی است و البته نمی توان فقط با اتکا به این منظر کار کرد.

اما وقتی صدور گواهی عدم سوءپیشینه در دستگاه قضایی فقط یک ساعت یا کمتر از نیم روز طول می کشد پس اشکال کار را باید در دستگاه مرتبط دیگر یعنی نیروی انتظامی جست ! لیکن معاون نیروی انتظامی مازندران هم معتقد است: گرفتن این گواهی اصلا سخت نیست.

سرهنگ شهابی می گوید: گرفتن عدم سوء پیشینه در اختیار سازمان و نهاد خاصي نیست بلکه باید از چند مرجع استعلام و اخذ شود اما اگر بیش از 3 روز وقت مردم را گرفت،آن ها می توانند به ما مراجعه کنند تا علت این تاخیر غیر منطقی بررسی شود.

 اما آیا 3 روز برای گرفتن یک گواهی که 1 ماه بیشتر اعتبار ندارد زمان زیادی نیست؟! سرهنگ شهابی می گوید:یقینا وقت کمتری می برد و این 3 روز در صورتی است که فرد با مراحل کار آشنا نباشد و یا خود تعلل کند وگرنه دلیلی ندارد که پاسخ نگیرند.

 وی با صراحت می گوید: در امور دیگر شاید گله مندی وجود داشته باشد اما در این مورد حتی یک مورد هم گله نبوده است ،گرچه بنده مسوول مستقیم نیستم لیکن به واسطه سمتم در جریان موضوعات مختلف هستم و چنین موردی را هنوز نداشته ایم.

وی معتقد است: ما با حداقل ها کار می کنیم و مجتمع آن چنانی نداریم که در یک محیط اداری و در یک مجموعه کارها با سرعت انجام شود، البته اگر سیستم اتوماسیون باشد ضرورتی به اتلاف این همه وقت نیست که امیدواریم به این سمت هم حرکت کنیم.

ايميل نويسنده:(heyran55@yahoo.com)