مازندنومه،حرمت السادات نورانی:روزنامه‏نگاری فارسی در ایران با کاغذ اخبار میرزاصالح شیرازی در سال 1253 هجری‏ قمری در عهد محمد شاه قاجار آغاز ‏شد اما انتشار روزنامه‏نگاری منظم فارسی از حدود چهارده سال بعد، یعنی از عهد ناصر الدین‏شاه و به خصوص دوره صدارت امیرکبیر و با انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه، آغاز شده است.

در آن زمان فقط درباریان و دیوانیان عالی‏رتبه‏ و بازرگانانی که با خارج به ویژه با هند و روسیه و برخی دول اروپایی در ارتباط بودند، از وجود کاغذ اخبار و«گازت»که‏ یک لغت فرانسوی بود باخبر بودند و اقشار مختلف توده‏های مردم از زمان انتشار وقایع اتفاقیه با روزنامه و روزنامه‏نگاری‏ آشنا شدند.

روزنامه و روزنامه‏نگاری ایرانی از زمان پیدایش‏ کاغذ اخبار به بعد، آرام آرام در مسیر تطور و تکامل‏ قرار گرفت؛ فراز و فرودهای بسیاری را تجربه‏ کرد و در نهایت پس از گذشت یک و نیم قرن در اوج تکامل خود، پای به‏ نخستین سال پیروزی انقلاب اسلامی گذاشت.

علی رغم مشکلات فراوانی که از همان نخستین‏ روزهای پیروزی انقلاب متوجه مطبوعات ایران‏ شد، تحولات ارزشمندی نیز در مسیر روزنامه‏نگاری ایران رخ داد که از جمله این‏ تحولات، کثرت عناوین و موضوعات نشریات بوده‏ که بالطبع، کثرت روزنامه‏نگاران، نویسندگان و خبرنگاران را در پی داشته است.

*مطبوعات،بایدها و نبایدها

علی دانشجوی رشته ادبیات فارسی، بزرگترین مشکل مطبوعات را درج دروغ دانست و گفت برخی از نشریات حقیقت را نمی گویند و بیشتر حاشیه سازی می کنند نشریات از لحاظ مضمون و محتوا باید راستگو و صادق باشند بیشتر صفحات نشریات مختص تبلیغات و بیوگرافی بازیگران است و در دو سه صفحه از آن مطالب را به صورت خیلی فشرده و با قلم ریز می گنجانند که موقع خواندن آن چشم های مان درد می گیرد.

مریم کارمند یکی از بانک هاست او معتقد است: مطبوعات باید جذاب و مهیج بوده و با علاقه مخاطب سازگار باشد.هر کسی می تواند خبرنگار افتخاری باشد خبرهای حقیقی را به نشریات و مجلات اطلاع دهد و خودش هم پیگیر باشد.

صادق 30 ساله بازاری می گوید: افزایش قیمت ها در عدم اقبال به مطالعه بی تاثیر نیست چند سال پیش دیوان شعر و نهج البلاغه با قیمت خیلی پایین خریدم اما حالا قیمت همان کتابها 6- 7 برابر شده است. مردم برای نشریات پول نمی دهند. آنها نمی توانند در سبد خرید خود روزنامه و نشریات را بگنجانند.

مائده دانشجوی مهندسی صنایع با بیان اینکه انواع و اقسام مجلات بر روی کیوسک های مطبوعاتی وجود دارد افزود: با این وجود مجلات و نشریات علمی در میان مطبوعات جای شان خالی است و برخی از نشریات فاقد محتوا هستند.

محمد 18 ساله که در ایستگاه روزنامه فروشی مشغول نگاه کردن به تیترهای صفحه اول روزنامه ها است می گوید: بهترین گزینه یک روزنامه تیتر آن است و نشریات حوادث و پلیسی بیشتر مرا جذب می کند چون روزنامه های دیگر تنوع و جذابیت ندارند و خواسته های مرا برآورده نمی کنند.

فهمیه دانشجوی رشته گرافیک می گوید: مطبوعات ما تبلیغاتی شده و تیتر خوبی هم ندارد. برای اینکه فرهنگ مطالعه عمومی در کشور ما زیاد شود باید مطالب خواندنی بیشتری در کتاب و روزنامه نشر یابد.

* کاربردهای دیگر روزنامه ها

-روزنامه در هوا: همه آن وقت ها که بچه بودیم با دو تکه چوب و یک برگه روزنامه و چسب بادبادک دنباله دار درست می کردیم و با یک قرقره نخ آن را به هوا می فرستادیم.

بادبادک بالا می رفت و اوج می گرفت و ما شاد می شدیم ولی در نهایت، نخ آن پاره می شد ما هم بی خیال بادبادک و روزنامه، آن را رها می کردیم.

-در مغازه عطاری: من اخبار سیاسی و اجتماعی و... را از روی روزنامه می خوانم و وقتی خواندن آن تمام شد به عنوان قیف از روزنامه برای ریختن مواد عطاری در ظرف ها استفاده می کنم.

-در کارواش : روزنامه ها را در کف ماشین پهن می کنم تا زود خشک شود چر ا که روزنامه قابلیت جذب خوبی دارند.

-خانم خانه دار: روزنامه های تاریخ گذشته را برای پاک کردن شیشه ها استفاده می کنیم.

-مغازه میوه فروشی: من گلابی ها را داخل روزنامه می گذارم تا زودتر زرد بشود و برسد و قابل فروش باشد.

- بچه های 6ماهه: روزنامه ها را مچاله و در نهایت پاره می کنند و صدای خش خش روزنامه کودک را آرام می کند.

* روزنامه خوانی مفتی!

در سالهای اخیر از آنجا که بسیاری از جوانان ما با فضای اینترنت سرو کار دارند خبرها را در سایت ها می بینند، اهالی اصلی روزنامه، خوانندگان سنتی مطبوعات هستند چرا که روزنامه در دسترس است و سیار است کاغذ هنوز برای مردم جذابیت دارد و همه جا می توان آن را خواند در اتوبوس، در خیابان، در اتاق.

استفاده مداوم از اینترنت چشم را اذیت می کند و استفاده از روزنامه های مجازی نیاز به امکانات دارد. هنوز هم مطالعه کنندگان سنتی بیشتر از مطالعه کنندگان اینترنتی هستند.

بسیاری از مردم تمایلی برای خرید نشریات و روزنامه ها ندارند و بابت خرید آن ها پول نمی دهند،اما دوست دارند رایگان آن را مطالعه کنند یا تیترهای اصلی آن را بخوانند.