مازندنومه،اعظم کردان: بعد از طرح هدفمندسازی یارانه ها، این بار نوبت به حوزه بهداشت و درمان ایرانیان رسیده است  و اجرای طرح پزشک خانواده.

پیش از آغاز طرح هدف مندی،با آن همه تبلیغاتی که دولت انجام داد و منتقدان هدف مندی را تا حد تکفیر پیش بردند، کسی پیش بینی نمی کرد که این طرح تا این حد و اندازه ضعف داشته باشد و داد همه-کارشناسان،نماینده های مجلس،مردم و رسانه ها- دربیاید که ای کاش اجرا نمی شد.

حال دولت تصمیم گرفته طرحی دیگر را به سرانجام برساند. به گفته صاحبنظران این عرصه، اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع می تواند مسیر دستیابی به سلامت را هموار کند و مردم بدون دغدغه در خصوص هزینه های درمانی به سلامت خود توجه بیشتری داشته باشند،اما این طرح جدا از مزیت هایش،معایب و ابهاماتی نیز دارد.

براساس كارشناسي هاي انجام شده، جمعيت زيرپوشش پزشك خانواده، جمعيتي حدود ۲ تا ۴ هزارنفر به ازاي هرتيم پزشك خانواده است.

 ارجاع به سطوح تخصصي بالاتر يكي از محورهاي اصلي برنامه پزشك خانواده عنوان شد. در این برنامه، پزشك عمومي و تيم او سلامت افراد و خانوارهاي تحت پوشش را به صورت رایگان برعهده می گیرند و پس از ارجاع بيماران به سطوح تخصصي، مسئوليت پيگيري درمان آنها را نيز به عهده دارند.

 درحقيقت يكي ازمهم ترين وظايف پزشك خانواده، ارائه خدمات و مراقبت هاي اوليه بهداشتي است. در بسته وظايف پزشك خانواده، ايمن سازي، پيشگيري ازبيماريهاي واگير وكنترل آنها، بهداشت رواني و همچنین برخي فعاليتهاي آموزشي مانند آموختن شيوه هاي سالم زيستن، مهارت هاي زندگي وآموزش سلامت و...دیده می شود.

گفته می شود در این طرح مناطق شهری به مراکز و پایگاه هایی تقسیم می شوند که جمعیت ده هزار نفری را تحت پوشش خود قرار می دهند و در هر مرکز مجری نیز 4 تیم پزشکی عمومی و یک ماما و پرستار مستقر هستند که در صورت نیاز بیماران را به سوی پزشکان متخصص و فوق تخصص که سطوح دو وسه خوانده می شوند ارجاع می دهند . پزشک خانواده موظف است درتمام ساعت شبانه روز بجز ساعات 10 شب تا 7 صبح با در اختیارگذاردن تلفن ثابت و همراه خود به تمامی تماسهای تلفنی افراد تحت پوشش پاسخ داده ونسبت به ارائه مشاوره وراهنمایی لازم  قدام کند.

 به اعتقاد مجریان طرح پزشک خانواده ، برخی از نقایص این طرح در حین اجرا نمود بیشتری خواهد یافت که در آن صورت بهتر می توان برای آن برنامه ریزی کرد.

 کسانی که موافق اجرای طرح هستند معتقدند دراین طرح منابع مالی درمانی به صورت عادلانه بین مردم توزیع می شود، در معاینات دقت بیشتری اعمال می شود، سلامت افراد جامعه ارتقا می یابد، خانواده ها به پزشک خود دسترسی دارند، پزشکان نیز با ثبت اطلاعات سلامت خانواده ها در درمان بیماران موفق تر عمل می کنند و مهمتر از همه با اختصاص اعتبارات لازم توسط مجلس و دولت، هزینه های درمانی افرادی که در این سیستم قرار می گیرند از سطح پزشک عمومی تا سطح پزشکان تخصصی و فوق تحصصی و حتی در مراکز درمانی رایگان خواهد بود.

اما چند نکته مهم و مبهم در این طرح وجود دارد.در گفت و گو با برخی پزشکان مواردی هایی از ضعف های اجرای طرح پزشک خانواده بازگو شد که در زیر فهرست می شود:

-اجاره یک مطب،هزینه استخدام یک پرستار یا ماما ، استخدام منشی ، دستمزد مستخدم ، هزینه آب، برق، گاز و تلفن ماهیانه و هزینه استهلاک، خرید وسایل مطب، تعمیرات و هزینه‌های کامپیوتری درپایان ماه چیزی برای پزشک باقی نمی گذارد!

-تعداد بیماران درنظرگرفته شده برای هر پزشک، کاهش هزینه های پرداختی بیماران، اختصاص نیافتن بودجه جهت مشاوره‌های تلفنی پزشکان با بیماران تا ساعت 23، ناکافی بودن امکانات و تجهیزات درمانی ازمهمترین معایب این طرح است.

-مکان هایی که به عنوان مراکز مجری طرح معرفی می شوند در داخل محدوده مسکونی قرار دارد که انتخاب مکانی با متراژ کم و یا حداقل مناسب به منظور استقرار پایگاه پزشک به سختی مقدور است. معمولا در مناطق مسکونی صاحب خانه ترجیح می دهد منزلش را برای سکونت اجاره دهد نه برای کار طبابت!

-در این طرح برخی از پزشکان عمومی صلاحیت و تخصص کافی برای تشخیص ودرمان بیمار را ندارند و در نتیجه افراد همچنان در پشت سد پزشک سطح یک توقف می کنند در حالی که همین بیمار با مراجعه نخست به پزشک متخصص می تواند سریع تر به نوع بیماری خود و روشهای درمان پی ببرد.

-نبود همکاری و اطمینان مردم در بیان و ثبت سابقه بیماری و نیز اجبار مردم در انتخاب یک گزینه از 4 پزشک اعلام شده در هر مرکز مجری و نبود امکانات کافی برای پاسخگویی به مراجعه کنندگان در هر مرکز و مشخص نشدن وضعیت پزشکان در کلینیک ها و درمانگاه ها از دیگر ضعف های طرح است.

با توجه به اطلاع رسانی های انجام شده و نیز تشریح نسخه 02 پزشک خانواده برای جامعه چندسوال اساسی در ذهن مردم شکل گرفته که تاکنون بدون پاسخ مانده.

 پرسش هایی نظیر اینکه چراهزینه های خدمات دندان پزشکی تحت پوشش این طرح قرار ندارد؟

 افرادی که مستاجر هستند و باید سالیانه مکان زندگی خود را تغییر دهند چه باید کنند آیا در هر نقل مکان باید مراحل نام نویسی و انتخاب پزشک خانواده را در مراکز مجری انجام دهند؟

 افرادی هستند که به عنوان ماموریت از سازمان و یا شرکت متبوع خود چند سالی در استان دیگری بسر می برند،تکلیف این افراد چیست؟

 کسانی که به مسافرت می روند در صورت بیمارشدن باید به کجا مراجعه کنند؟

افرادی که به خدمت سربازی رفته و یا دانشجو هستند مجبورند در شهر و استان دیگر زندگی کنند در هنگام بیماری چه کنند؟

اگر پزشک خانواده برای چند صباحی به مرخصی برود تکلیف بیماران چه می شود؟

 افرادی که در زمانهای خارج از ویزیت پزشکان بیمار می شوند به کجا مراجعه کنند؟

 افرادی که تحت نظر یک پزشک متخصص قرار دارند مانند زنان و زایمان ، بیماران قلبی و عروقی ومتخصصین تغذیه در صورت نیاز چه کنند؟

 و ده ها سوال از این دست، سوالات به ظاهر ساده اما اساسی که پاسخ به آنها اطمینان و مشارکت مردم در اجرای مطلوب این طرح را به همراه خواهد داشت

 طرح پزشک خانواده آن گاه طرحی مطلوب به شمار می رود که تمامی جوانب آن به درستی سنجیده شود.

متن کامل گزارش را این جا بخوانید: http://www.mazandnume.com/?PNID=V13955