مازندنومه؛یادداشت مهمان،سید عماد جوادی: اولين روزنامه به معناي امروزي، روزنامه «كاغذ اخبار» در دوران محمد شاه قاجار (25 محرم سال1253 قمري) توسط ميرزا صالح شيرازي، براي آگاه كردن مردم از آخرين اخبار سياسي، اقتصادي و فرهنگي مملكت و كشورهاي خارجي منتشر شد.

 اين روزنامه تا سه سال به صورت ماهيانه در تهران منتشر مي شد. پس از آن تاريخ، روزنامه نگاري كشور شاهد انتشار روزنامه «وقايع اتفاقيه» در زمان ناصرالدين شاه، توسط ميرزا تقي خان اميركبير بوده است.

«وقايع اتفاقيه» با مديريت حاج ميرزا جبار تذكره چي و با خط خوش ميرزا عبدا... نامي به  صورت هفتگي تا 471 شماره با همين نام چاپ مي شد.

اهداف تعيين شده در شماره اول، آگاهي مردم از امور داخله و وقايع خارجه و توزيع در تمامي شهرهاي كشور عنوان شد و مزاياي آن را اين گونه بيان كرد(نقل به مضمون): "اهالي ممالك هرهفته از احكام دارالخلافه و غيره اطلاع حاصل نمايند، سبب دانايي و بينايي است، اخبار كاذبه (شايعه)كه باعث اشتباه مردم مي شود بعد از اين به واسطه روزنامه موقوف خواهد شد و لزوم در اختيار داشتن اين روزنامه توسط حكام ولايات، صاحب منصبان معتبر و رعاياي صادق را تاكيد كرد".

 بنابراین اهداف روزنامه (رسانه) براي آگاهي مردم از امور جاري كشور و اخبار مربوط به تصميمات حكومتي و ساير وقايع تبيين شده و نقش آن، واسطه بين مردم و دولت بود.

 این واسطه به مرور از اطلاع رسانی یک طرفه به سطح تعامل با مخاطبان رسیده و انتشار اخبار مربوط به تصميمات دولتي و وقايع و... را براي آگاهي مردم و همچنین انعکاس مطالبات، انتقادات و پيشنهادهای مردم به مسوولان، ماموریت رسانه شده است.

 نشريات محلی نیز بايد با چنين رويكردي، اعتماد مردم و مسوولان را جلب کنند و در اين صورت به دليل تنوع و تكثر مطالب قابل انتشار، نقش تعيين كننده اي در فرهنگ سازي و تنوير افكار عمومي داشته و می توانند ناظر بر عملکرد مسئولان و دستگاه های اداری باشند.

 مهم ترین سرمایه نشریات، اعتماد مخاطبان است و حفظ اعتماد با پایبندی به اخلاق محقق خواهد شد. در این راه باید اخبار، اطلاعات موثق و تحلیل های منطقی و منصفانه در اختیار مخاطبان قرارگیرد.

 بی طرفی، آگاه بودن به موضوعات در حال بررسی، عدم تجاوز به حریم خصوصی، ارائه تحلیل منطقی مبتنی بر واقعیات، مرزبندی بین خبر و تفسیر و... مهم ترین ویژگی برای جلب اعتماد مسوولان اداری شهرستان و استان و همچنین اعتماد مردم به نشریات محلی است.

 لذا نشریات محلی نه ابزاری مطلق در دست مدیریت دستگاه های اداری و مسئولان است که صرفاً به تمجیدهاي مبالغه آميز بپردازد و نه ابزاری است رها که به نام دفاع از حقوق شهروندی مطالب خلاف واقع را مطرح نماید.

* از وب 1 تا وب 3

 از سال ۱۹۸۹ که وب (web1) توسط آقای برنرزلی ابداع شد جنبش تبدیل داده ها و اطلاعات از کاغذ به اطلاعات الکترونیکی شکل گرفت.

 افراد و شرکت‌ها تلاش کردند محتوای کاغذی خود را به محتوای الکترونیکی تبدیل کنند. جنبش پر سرعت دیجیتالی شدن اطلاعات سبب شد که کاربران امکان دسترسی به انبوهی از اطلاعات را داشته باشند.

کاربران که تا پیش از تولید محتوای الکترونیکی با کمبود اطلاعات مواجه بودند امروزه با انبوه اطلاعات به عنوان یک مشکل روبرو شده اند.

به مرور نرم افزارهای مبتنی بر وب به کمک کاربران آمدند و نسل جدید وب پا به عرصه گذاشت و وب2 (web2) بر مبنای ایجاد تعامل با کاربران شکل گرفت.

 وب2 به کاربران این امکان را می دهد تا با داشتن یک مرورگر روی هر دستگاهی و با اتصال به اینترنت بتوانند از کلیه سرویس های لازم جهت کارهای روزمره خود بهره گیرند.

 به عنوان مثال Wikipedia یک سایت وب 2 ای است، یک دایره المعارف که هیچ مولف خاصی ندارد و با نیروی کاربرانش گسترش پیدا می کند.

در واقع مفهوم وب2 به این معناست که با افزایش کاربران و گسترش اینترنت، کاربران تنها به خواندن اطلاعات اکتفا نمی کنند بلکه به نوشتن و مشارکت در تبادل اطلاعات با دیگران نیز علاقه مند بودند. بنابراین وب2 یعنی مشارکت همگانی در تولید، ارائه و پردازش اطلاعات.

 نسل جدید وب (web3) که دارای هوش خواهد بود، در حال متولد شدن است. پیش بینی می‌شود که در آینده نزدیک رایانه ها، محتوای وب را بفهمند و آن را درک کنند.

 این درک اطلاعات توسط نرم افزارهای مبتنی بر وب سبب می‌شود که جستجو و حرکت در اطلاعات بسیار سریع تر و بهینه تر از قبل شود. نرم افزار ها قادر به شناسایی افراد، مکان ها، رویدادها و ارتباط آن ها با یکدیگر خواهند بود.

 ارتباط متقابل اطلاعات با یکدیگر و قابلیت دسترسی به اطلاعات با هر نوع دستگاه ارتباطی از دیگر مشخصه‌های وب3 خواهد بود.

* رسانه های منقرض

 رسانه ها و نشریات متاثر از فضای الکترونیکی برای ایفای وظیفه شان – آن گونه که در بخش 1 آمده است- و ماندگاری باید همراه تکامل ابزارهای اینترنتی پویایی و تحرک داشته باشد و تحقق آن یادگیری مستمر و تشکیل تیم های کاری متشکل از افراد با توانایی های مختلف در این زمینه هاست.

 استفاده از کامنت یک راه ساده برقراری ارتباط بین رسانه و مخاطب است. نسل رسانه هایی که یکسویه به انتشار مطالب می پردازند در حال انقراض است و کار به جایی خواهد رسید که این گونه رسانه ها خودگویند و خود خوانند و در نهایت تنها مخاطب شان خودشان خواهند شد و از رسانه به دفترچه خاطرات الکترونیکی تعداد محدود افراد اداره کننده آن تبدیل خواهند شد.

 رسانه های خبری تحلیلی مجازی استان اگر بخواهند به عنوان رسانه تلقی شده و باقی بمانند باید اصول تبادل اطلاعات با کاربران را از طریق پیشرفت های چشمگیر در زمینه تجارت الکترونیک استفاده نمایند، زیرا تجارت الکترونیک صرفاً خرید و فروش نبوده و به هر نوع تبادل از جمله تبادل داده و اطلاعات بین رسانه ها و مخاطبان آن نیز تلقی می شود.

بنابراین استفاده از نظرات کاربران تحت کامنت کاربران در ابتدا بسیار پسندیده است و به تدریج باید ارتقای سیستم نیز فراهم شود تا مخاطبان بتوانند در نحوه مدیریت و انتشار مطالب در رسانه ها سهیم باشند که هم به جذب مخاطب منجر شده و هم رسانه ها وزین تر و در نتیجه اثر گذار تر خواهند شد.

بنابراین:

- بازتعریف استانداردهای رسانه های الکترونیکی استان توسط تشکل ها از جمله انجمن صنفی صورت گیرد.

- تبیین اخلاق حرفه ای و فرهنگ سازی در این زمینه جایگزین ممیزی های سختگیرانه بی مورد و خودسانسوری های رایج و حرکت در چارچوب قوانین و مقررات صورت گیرد.

 - از الگوهای تجارت الکترونیک به منظور بهبود مستمر استفاده شود.

 - استراتژی های رسانه ای باید هم راستا با استراتژی های فناوری باشد که لازم است رسانه های الکترونیکی استان استراتژی محور باشند تا بتوانند مخاطب پذیر باشند.

 اگر رسانه ای حتی یک خبر از اخبار ملی را منتشر نمی کند و به ناگاه در لابه لای مسائل کهنه محلی به، طرح یک مسئله ملی بدن تناسب زمانی و مکانی، انتشار مطلب و استفاده از مطالب تکراری افراد خاص، عدم به روز رسانی مناسب رسانه، عدم استفاده از کامنت و نظرات مخاطبان، درج اخبار انحصاری و تلاش در جهت همسو نشان دادن و .... بپردازد رسانه را به دفترچه خاطرات الکترونیکی جمعی محدود تبدیل خواهد نمود.

ضمنا از مازندنومه به دلیل فراهم نمودن این تبادل اطلاعات در قالب کامنت و ارسال مطالب باید تقدیر و تشکر نمود و امید است با تلاش مدیران آن که بنده هیچ سابقه آشنایی با آنها نیز ندارم و صرفا یک مخاطب همیشگی آنان هستم همواره در سطح قابل قبول باقی بماند.