مازندنومه؛رضا اصغری،حقوقدان: طبق ماده 1 قانون ايمني راه ها و راه آهن‌ مصوب 1349 با اصلاحات بعدي‌، ‌آزاد راه به راهي اطلاق مي‌شود كه حداقل داراي دو خط اتومبيل‌رو و يك شانه حداقل به‌عرض 3 متر براي هر طرف رفت و برگشت بوده و دو طرف آن به نحوي محصور و در تمام طول‌آزاد راه از هم كاملاً مجزا باشد و ارتباط آنها با هم فقط به وسيله راه هاي فرعي كه از زير يا بالاي‌آزاد راه عبور كند تامين شود و هيچ راه ديگري آنرا قطع نكند.

 برابر ‌‌فصل اول (مقررات عمومي ماده اول تعاريف) قانون الحاق ايران به كنوانسيون عبور و مرور در جاده‌ها و كنوانسيون مربوط به علايم راهها ‌مصوب 1354، ‌از لحاظ اين كنوانسيون اصطلاحات زير داراي معاني خاصي هستند كه در مقابل هر يك تعريف شد:

 - "‌شاهراه" عبارت از راهي است كه اختصاصاً براي ترافيك وسائط نقليه موتوري ساخته شده و با ملاك مجاور خود راه پيدا نمي‌كند و داراي‌خصوصيات زير است :

(1) جز در مناطق خاص و يا در موارد موقتي داراي قسمتهاي "‌سواره‌رو" دوطرفه باشد كه توسط باند مجزاكننده و يا استثنائاً با وسايل ديگري از يكديگر‌جدا شده‌اند.

 (2) با هيچ راه يا راه‌آهن و يا خط ترامواي و يا راه پياده‌رو در يك سطح تقاطع نكند.

 (3) مخصوصاً به عنوان شاهراه علامت‌گذاري شده باشد.

ماده 1 آيين‏نامه راهنمايي و رانندگي مصوب 1384 اصلاحي 1387 افزود: اصطلاحاتي كه در اين آيين‏نامه، دستورالعمل‏ها و پيوست‏هـاي مربوط به‏كار رفته‏اند، داراي معاني مشروح زير مي‏باشند:

 ـ بزرگراه: راهي است كه حداقل داراي دو خط عبور در هر طرف بوده و ترافيك دو طرف آن به وسيله موانع فيزيكي از هم جدا شده باشد و به طور معمول داراي تقاطع‏هاي غيرهمسطح است.

 بزرگراه مي‏تواند تعداد معدودي تقاطع همسطح كنترل شده داشته باشد.

- شانه راه: بخشي از بدنه راه است كه در دو طرف خط‏هاي عبور رفت و برگشت قرار داشته و براي توقف اضطراري وسايل نقليه به كار مي‏رود.

 آمار تصادف بالا است

 بنا به آمار منتشر شده اکنون بیشترین کشتار یا جراحت مربوط به تصادف های جاده ای می باشد. دلایل مختلفی برای وقوع این گونه آسیب ها ارائه شده است.

 یکی از دلایل، ایراد راه ها است. راه هایی که هنگام وقوع حادثه، استثنایی قائل نشده و پارتی بازی نکرده و در آبان ماه سال 1389 مرحوم رحیمی-مدیر کل راه و ترابری استان مازندران- را هم همراه با مرحوم احمدپور -رئيس راه و ترابري شهرستان بابل- بر اثر سانحه تصادف با بنز خاور در جاده بابلسر به بابل به کام مرگ کشاند.

برای نمونه با کمی اشتباه توسط راننده اتوبوس، جان ده ها انسان به خطر می افتد، ولی در حمل و نقل ریلی به دلیل توجه بیشتر به ساختن و نگهداری خطوط، حوادث کمتری رخ می نمایاند.

 از جمله روش های نامناسبی که در ذهن خطور می نماید نصب گاردریل های غیراستانداردی است که در کنار جاده ها قرار دارد.

 گاردریل هایی که باید جان پناه ایمنی راه باشد به وزیر راه و شهرسازی آقای نیکزاد هم رحم نکرد و او را هم تا کام مرگ کشاند، ولی داشتن خودروی مستحکم تر موجب شد تا در دنیا بماند.

*گارد ریل های غیرقابل انعطاف

گاردریل سامانه‌ای نرده‌وار است که در کنار راه‌ها نصب می‌شود تا از انحراف خودروها و روندگان از مسیر راه جلوگیری کند و به منظور کاهش میزان خسارات و تلفات ناشی از انحراف خودرو و جلوگیری از سقوط در پرتگاه به کار می‌رود.

سئوال این جاست که  آیا نباید خاصیت انعطاف‌پذیری نرده گاردریل باعث جذب انرژی شده و به کاهش شدت تصادف بینجامد؟

مشاهده می شود در کنارگذرهایی که خاک انباشته شده یا بتون نصب شد یا جاهایی از خودرو که جنس فنری یا منعطف مانند لاستیک منصوب شده هنگام تصادف خودرو کمتر آسیب دیده یا خودرو را برگشت داده یا پرتاب نموده و جراحت یا مرگ کمتری به وقوع می پیوندد.

 یا پیش از حرکت خودرو به سمت گاردریل، آسفالت را طوری شیار می اندازند تا با حرکت لاستیک خودرو روی آن، صدای مهیبی راننده را از ادامه انحراف مسیر دور می نماید.

 قانون چه می گوید؟ ‌

در اجرای ماده 7 قانون تغيير نام "‌وزارت راه" به "‌وزارت راه و ترابري" و تجديد تشكيلات و تعيين وظايف آن ‌مصوب 1353:‌ وظايف وزارت راه و ترابري به شرح زير است:

- احداث، توسعه، بهره‌برداري و نگاه داري راه‌ها، راه‌آهن و بنادر.

 - بررسي نيازمنديهاي ترابري كشور و تعيين اولويت هاي اجرايي آنها و تهيه و اجراي برنامه‌هاي درازمدت، ميان‌مدت و كوتاه‌مدت به منظور رفع‌اين نيازمنديها با توجه به برنامه‌هاي عمراني كشور.

 - تعيين ضابطه‌ها و معيارهاي فني اقتصادي و ايمني ترابري در راه‌هاي زميني و آبي و نظارت بر فعاليت آنها.

‌تبصره- كليه اختيارات و وظايف ديگري كه به موجب ساير قوانين به وزارت راه محول بوده است به عهده وزارت راه و ترابري خواهد بود.

به استناد ‌ماده 19 قانون ايمني راه ها و راه آهن‌ مصوب 1349 با اصلاحات بعدي‌، وزارتخانه راه و شهرسازي مكلف است علائم افقي و عمودي و تجهيزات ايمني لازم را در طول هر يك از راه هاي مربوط ‌مشخص و در محل هاي مورد نياز نصب و اجرا نمايد.

 تبصره این ماده وزارتخانه مذكور را مكلف نمود براي انجام عمليات احداث و مرمت و يا نگهداري راه هاي مربوط علائم ايمني لازم را نصب نمايد .

چنانچه براثر‌كوتاهي در به كار بردن علائم ياد شده خسارتي به اشخاص (‌حقيقي يا حقوقي) وارد شود وزارتخانه ياد شده موظف است از‌ مطالبات پيمانكار يا اعتبارات جاري و عمراني وزارتخانه، خسارت وارده را پرداخت نمايد و چنانچه مأموران دولت يا پيمانكاران مرتكب تقصير شده‌باشند ، دولت خسارت پرداخت شده را از آنها استيفا خواهد نمود.

ایمیل نویسنده: (rezapost@yahoo.com)