مازندنومه؛یادداشت مهمان،محمدعلی پاسندی،ساری: نلسون ماندلا (-1918 ) در کتاب "راه دشوار آزادی" (چ سوم ؛تهران، اطلاعات ، ص 22) به نقل خاطره ای از دوران کودکی خود می پردازد:

«یک روز یک الاغ سرکش درس خوبی به من داد . آن روز ما به نوبت سوار الاغ شدیم و وقتی نوبت به من رسید و روی آن پریدم، الاغ به طرف یک بوته ی خار در آن نزدیکی دوید و سرش را خم کرد و سعی کرد مرا به پایین بیندازد که موفق هم شد . خارها به دست و پای من فرو رفتند و آن را خراشیدند و بدتر از همه جلوی دوستانم خجالت زده شدم. آفریقایی ها مانند مردم مشرق زمین دارای نوعی غرور هستند که چینی ها آن را آبرو می خوانند . آبروی من پیش دوستانم ریخته بود ، من این درس را آموختم که تحقیر دیگران موجب رنج بیهوده ی آنها و متحمل شدن سرنوشتی نافرجام می شود» .

از این نکته نیز نباید دور شد که تجربه های دوران کودکی می تواند در شکل گیری رفتارهای دوران بزرگسالی مؤثر واقع شود .

در مورد اینشتین (1955-1879) هم ماجرای درخور توجهی وجود دارد . او چندان علاقه ای به ویژه به درس های حفظ کردنی نداشت . بر خلاف باور عموم که اینشتین را فردی با ضریب هوشی بسیار بالا می دانند ، باید گفت که او از هوش متوسطی برخوردار بوده است.

او حدود 12 ساله بود که پدرش به او یک قطب نما هدیه داد. این قطب نما اگرچه هدیه ای کوچک و کم بها بود، اولین جرقه های تحقیق و پرسشگری را در درون اینشتین روشن کرد .

او مردی پر تلاش بود ، چنان که ادیسون و سایر پژوهشگران بودند . این قطب نمای کوچک توانست از اینشتین چنان اندیشمندی بسازد که اصول موضوعه ی مکانیک نیوتنی را اصلاح کند و جهان بینی جدیدی بنا نهد.

الاغی که درس عبرتی به نلسون داد و قطب نمایی که پدر اینشتین هدیه داد توانستند سرنوشت یک کشور و حتی مرزهای علم در جهان را دستخوش تغییر قرار دهند.

استیفن هاوکینگ( - 1942 ) روزی گفته بود: پروانه ای با به هم زدن بال هایش در توکیو می تواند باعث ریزش باران در پارک مرکزی نیویورک شود» (جهان در پوست گردو؛ ترجمه :رضا راهدار، چ1؛ تهران: برجیس، 1384 ، ص113) .

این نشان دهنده ی اهمیت توجه به نکته های کوچک در مسیر زندگی است . و این یعنی : در یک جهان انسانی، حتی یک الاغ را هم نباید نادیده گرفت.