مازندنومه؛یادداشت مهمان،علیرضا صادقی امیری،دبیر انجمن جوانان سپید پارس:«شکل شاه» سنگ نگاره‌ای قاجاری از ناصرالدین شاه در یک راه ساسانی است که در ضلع غربی تونل وانا شهرستان آمل قرار گرفته و به ‌شماره 6272 به تاریخ 7/7/1381 در سیاهه آثار ملی ایران ثبت شده است.

 این سنگ نگاره که یکی از با ارزش‌ترین و زیباترین سنگ نگاره‌های دوره قاجاری است،اما باید گفت حال و روز چندان مناسبی ندار.

 گرچه در گذشته بارها از وضعیت نابسامان نگاهداری و شناسه دهی آن گلایه شده و برای دوستداران میراث فرهنگی- طبیعی به یک معضل و دل‌نگرانی تبدیل شده است،همچنان هیچ اقدامی برای حفاظت از این اثر گران سنگ تاریخی انجام نشده است.

 متاسفانه چندی پیش بخشی از چهره‌های شاهزادگان قاجاری نقش شده در این سنگ نگاره از سوی افرادی نادان تخریب شد!

 احتمال می رود این تخریب ها باید به گونه عمدی بوده باشد، چرا که تخریب چهره‌های سنگی نیاز به زمان و نیروی بسیار دارد و اقدامی سهوی و غیرمنتظره نمی‌تواند بدان این چنین آسیب بزند.

 با آنکه این اثر تاریخی ارزشمند سال هاست که در سیاهه آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، هنوز هیچ نگهبان و مسئولی برای حفاظت آن وجود ندارد.

 راه دسترسی بدان هم سخت و طاقت فرسا و در نقاطی بسیار خطرناک است که این خود برهانی برای نبود دسترسی همگان و مهجور ماندن این اثر است؛در حالی که این سنگ نگاره در یک راه تاریخی احتمالا ساسانی جای گرفته است و هنوز بخش های سالم و بسیاری از تاق ها، راه و چند پل چشمه و بند ساسانی در همجواری این سنگ نگاره وجود دارد.

 نبود نگهبان و یا حتی یک تابلوی هشدار دهنده در کنار این اثر سبب آن شده است گروه هایی که برای کوهنوردی، سنگ نوردی و گاه برای بازدید از این سنگ نگاره بدان جا می روند، بی پروا به رعایت موازین و اصول رفتاری با یک اثر تاریخی، از روی سنگ ها بالا رفته و برای گرفتن عکس یادگاری و یا از روی کنجکاوی صدمات جبران ناپذیری بدان وارد کنند.

 متاسفانه برخی نیز بدلیل آنکه این یک اثر قاجاری است، آن را از روی تعصبات بی منطق و ناآگاهانه، فاقد ارزش ملی و تاریخی دانسته و مورد تجاوز و خدشه قرار می دهند.

 در مواردی نیز افراد نادان و ناآگاه به تاریخ و فرهنگ این سرزمین به دلیل نام اثر -«شکل شاه»- و با افراط گرایی بی خردانه آن را تخریب می کنند!

 چندین بار مشاهده شده است که این اثر مورد سنگ اندازی از سوی این گونه افراد شده است که اگر روند نگهداری این اثر ارزشمند بدین گونه ادامه یابد به زودی ویرانی و تخریب بیش از پیش آن را شاهد خواهیم بود.

نگذاریم این اثر مانند لوستر تاریخی کاخ نیاوران از میان برود و آنگاه به اندیشه نگاهداری و نگاهبانی آن بیفتیم، گرچه با وجود همین تخریب ها نیز هیچ واکنش و کنشی برای صیانت از آن انجام نشده است.

 گاهی این پرسش به ذهن ها می رسد که آیا نگاهبانی و نگهداری از آثار تاریخی-طبیعی برای مسئولان، ارج و ارزش و یک دغدغه است یا آنکه آن ها تنها در اندیشه کارهای ویترینی و ظاهری و نمایشی از خود هستند؟

 اگر نیمی از انرژی ثبت نمودن یک اثر تاریخی در سیاهه آثار ملی و سپس به امان خدا رها کردن و بی تفاوتی نسبت به ویرانی و تخریب آن را برای نگاهداری از آثار ثبت شده بگذاریم، کمتر گواه این دست گزارش ها خواهیم بود.

 روشن نیست که چه زمانی این بی تفاوتی مسئولان و به ویژه توده مردم -که صاحبان اصلی این آثار هستنند- نسبت به تخریب ها و تجاوزات فرهنگی-طبیعی به پایان خواهد رسید،این شرم و داغ بر پیشانی ما خواهد بود مگر آن که کوششی ملی را برای پاسداشت یادگارهای فرهنگی - طبیعی سرزمین مان آغاز کنیم.