شنبه 16 فروردين 1393-10:1
کج راهه
نقدی بر عملکرد نمایندگان مجلس
مازندنومه؛ سرویس سیاسی، سیده زینب جلالی: آیا تا کنون به دفاتر ارتباط مردمی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مراجعه داشتید ؟ محض کنجکاوی به دفتر چند تن از نمایندگان سری بزنید . در کمال تعجب شاهد حضور انبوهی از زنان و مردانی خواهید بود. مردان و زنانی که برحسب مشکلات شخصی یا اداری به دفتر نماینده منتخب مراجعه نموده و در صدد رفع مشکل خود هستند.
در این بین نماینده های محترم سعی می نمایند تا با نوشتن توصیه نامه ،تماس تلفنی و... مشکل افراد را بر طرف کنند .
یک لحظه درنگ نمایید. دلیل این حجم مراجعات چیست ؟ یکی از دلایل اصلی در کنار ساختار بیمار مدیریتی و اداری وعده هایی است که نامزدها در رقابت انتخاباتی بدون توجه به حدود اختیارات یک نماینده به مردم می دهند. وعده هایی که در چارچوب یک ساختار سالم و قانونی جایگاهی برای تحقق آن وجود ندارد . لذا این امر در کنار سایر امور سبب می شود تا بسیاری از رای دهندگان با انتظار اینکه نمایندگان منتخب باید در جهت حفظ و تامین کلیه امور عمومی ،خصوصی و شخصی آنان قدم بردارند مراجعاتی به این دفاتر دارند.
در این بین برخی ندانسته و برخی تعمدی ارتباط می گیرند. در حالی که نمایندگان تنها در چارچوب حقوق و تکالیف قانونی خود موظفند فعالیت نمایند و برای کاهش مشکلات مردم باید نظارت شان بر دستگاه ها در اجرای درست قانون قوت گیرد.
رفتاری غیر از چارچوب یاد شده می تواند به عنوان یک آسیب اجتماعی به روند توسعه پایدار استان ضربات عظیمی وارد نماید. لذا بر حسب ضرورت اصلاح این رفتار، به طور مختصر به حدود اختیارات و وظایف نمایندگان اشاره می شود.
1- وضع و اصلاح قوانین
یکی از مهمترین وظیفه نمایندگان در جهت برخورداری همه مردم از تکالیف و حقوق یکسان وضع و اصلاح قوانین است .
2- نظارت بر قوه مجریه
از دیگر وظایفی است که از طریق دادن رای اعتماد به وزیران و هیات وزیران اعمال می شود .این وظیفه پس از تشکیل دولت با استیضاح دولت ادامه می یابد .
3- رسیدگی به شکایات مردم
شکایت از طرز کار مجلس یا قوای مجریه و قضائیه که به صورت کتبی از سوی مردم به مجلس شورای اسلامی ارائه گردد.
4- تحقیق و تفحص در تمام امور کشور
بنا بر اصل 76 قانون اساسی مجلس این حق را در تمام امور کشور دارد. نظارت او به منزله نظارت مردم درامور محسوب می شود.
5- نظارت بر معاهدات و قراردادهای بین المللی
بنابر اصل 77 قانون اساسی عهد نامه ها،مقاوله نامه ها ،قراردادها و موافقت نامه های بین المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.
6- نظارت بر اصل استقلال و تمامیت مرزی کشور
هر گونه تغییر در حدود مرزی ممنوع است ،مگر اصلاحات جزیی،با رعایت مصالح کشور به شرط آنکه یک طرفه نبوده و به استقلال و تمامیت ارضی لطمه نزند .
7- نظارت بر اصل آزادی برای افراد جامعه
این امر موضوع دیگری است که به هنگام برقراری حالت فوق العاده مجلس به آن می پردازد . مثلا برقراری حکومت نظامی ممنوع است ولی دولت اجازه دارد با مصوبه مجلس به طور موقت محدودیت های ضروری را برقرار کند.
8- نظارت بر قراردادهای مالی دولت با طرف خارجی
مجلس بر قراردادهای مالی دولت با طرف های خارجی نظارت مستقیم دارد .
9- نظارت بر تدوین بودجه
بودجه سالانه کشور از طریق دولت تهیه و برای رسیدگی و تصویب به مجلس شورای اسلامی تسلیم می شود و پس از تصویب بر نحوه اجرای آن نظارت دارد. که از طریق دیوان محاسبات کشور اعمال می شود.
در پایان همان طوری که وظایف و اختیارات نمایندگان در مجلس شورای اسلامی نشان می دهد تمام نقش های نمایندگان در قالب یک فرآیند جمعی تعریف می شود.
در این فرآیند نمایندگان باید به مسائل اجتماعی آگاه باشند.تحولات آینده جامعه را بشناسند. با رصد نمودن این قبیل مسایل در حوزه انتخاباتی خویش که در سطح کلان شامل کل کشور می شود درجهت حذف کاستی ها و تحقق عدالت اجتماعی قدم بردارند تا شاهد رفاه و آسایش همه اقشار جامعه باشیم.
شایسته است مجمع نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی برحسب وظایف خود عملکردی به مردم از طریق رسانه های بومی استان ارائه و اقدامات انجام شده در موارد 9 گانه را بیان کنند.
به منظور پیشگیری از این ضد ارزش که امروزه به یک ارزش اجتماعی بدل شد آموزش رای دهندگان به خصوص رای اولی ها و جامعه زنان ضروری به نظر می رسد.
لازم است نهادهای پژوهشی و آموزشی و نهادهای مدنی و سیاسی به این امر ورود کنند.
آگاهی مردم درمطالبه گرا بودن از نمایندگان در جهت "نظارت نمایندگان بر دستگاه ها در انجام صحیح وظایف ذاتی شان " از حجم مشکلات مردم و زیست بوم استانی می کاهد .
ایمیل نویسنده: s.z.jalali76@gmail.com