مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، مینا محسن پور: امروز روز جهانی موزه است. جبرییل نوکنده که اهل منطقه چهاردانگه مازندران است، به تازگی به ریاست موزه ملی ایران منصوب شد. نوکنده دارای مدرک دکترای باستان شناسی از موسسه باستان شناسی خاور نزدیک برلین- آلمان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کشور است. همچنین مدیریت پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس، پایگاه میراث فرهنگی دیوار بزرگ گرگان ، پایگاه میراث فرهنگی شهر جرجان و گنبد قابوس و عضویت در کمیته تخصصی شورای عالی ثبت آثار ملی معاونت میراث فرهنگی از جمله سوابق کاری وی به شمار می رود. به مناسبت روز جهانی موزه با رییس مازندرانی موزه ملی ایران گفت و گوی کوتاهی انجام دادیم.

*می گویند ساری تنها مرکز استانی است که موزه ندارد. تایید می کنید

 ساری موزه دارد، خانه کلبادی هم از نظر بافت معماری و هم مواد باستان شناختی موزه محسوب می شود و در واقع خانه-موزه است، اما این خانه موزه در شان ساری و مرکز مازندران که قدمت زیادی دارد، نیست و بهتر بود که یک موزه بزرگ استانی باید داشته باشیم و صرفا نباید از منظر داده های میراث فرهنگی به آن نگاه کرد. مازندران می تواند موزه ماهی داشته باشد. وقتی از یک موزه بزرگ صحبت می کنیم یعنی موزه ای که بخش های متعدد از جمله میراث فرهنگی را در بر می گیرد و در واقع بازدید از یک موزه بزرگ یک روز وقت ببرد. از مازندران که تحصیلکرده های ملی و بین المللی دارد و خودش مهد تمدن و فرهنگ کهن است، بیشتر از این ها انتظار می رود.

موزه نه تنها در ساری بلکه در همه شهرهای استان می تواند وجود داشته باشد و می توان در هر شهر موزه ای بنا کرد و از فرصت هایی که در هر شهر وجود دارد، موزه ای با عنوان موزه محلی که در همه دنیا نیز عرف است، بنا شود تا بتوان مدل زندگی و فرهنگ کهن آن منطقه و یا شهر را در آن مشاهده کرد.

می توان یک خانه در هر شهر خانه ای را مهیا کرد که مردم امروز را به پنجاه سال گذشته ارتباط دهد. البته مشکل ما تنها وجود موزه در شهرهای استان نیست، بلکه فرهنگ استفاده از آن و اینکه مثلا دیدن خانه کلبادی یک پرستیژ و کلاس برای مردم داشته باشد تا اینکه به خیابان قارن و فرهنگ ساری بروند، ولی از مکانی دیدنی که در چند متری این خیابان ها واقع شده ،خبر نداشته باشند. خانه کلبادی در مکان بسیار خوبی واقع شده است و اگر این مکان نتوانسته برای خیابان ها و محله های اطراف جذابیت داشته باشد و خود را معرفی کند پس حتما یک جای کار ایراد دارد. مسوولان فرهنگی شهر در این مورد مخاطب شناسی نکرده اند.

*پیشنهاد شما در این خصوص چیست؟

فرهنگ استفاده از موزه و علاقه به دیدن مکان های تاریخی به دستگاه های مختلف مربوط است. این گونه نباید تصور شود که همه کارها به دست میراث فرهنگی درست شود. باید تابلوهایی در مسیر فرودگاه و مسیرهای ورودی شهر برای نشان دادن مکان های دیدنی اطراف نصب شود و نقشه مکان های دیدنی تدوین شود. مثلا عباس آباد بهشهر یک مکان ثبت شده جهانی است و در دنیا آن را می شناسند و یک موزه جهانی است ولی چند مازندرانی فرهیخته به صرف بازدید از یک شاهکار تاریخی، از آن دیدن کرده است، بیشتر مردم برای تفریح و غذا خوردن به آنجا می روند و سهم این آثار تاریخی تنها گرفتن یک عکس یادگاری توسط مردم است و در واقع مردم بیشتراز میراث طبیعی عباس آباد بهره می گیرند تا میراث فرهنگی و حتی زباله هم به طببیعت تزریق می کند.

ما باید آنچه را داریم به شایستگی معرفی کنیم و ببینیم چرا همین موزه های موجود در سبد مصرفی خانواده های ما نیست. باید بدانیم که به جز میراث فرهنگی، خیلی از دستگاه ها مکلف هستند که به معرفی آثار فرهنگی و تاریخی هستند.

* 28 اردیبهشت روز جهانی موزه ها ست، حال موزه های مازندران چطور است؟!

همه دنیا در این روز جشن می گیرند و مراسمی دارند که کارشناسان در آن به بحث پیرامون مشکلات و کمبودها می پردازند. آیا موزه ها راهنما دارند، آیا راهنمای آن حقوق می گیرد، نباید حال موزه های مازندران را فقط از مدیر کل آن پرسید بلکه باید از مردم شهر هم پرسید. رسانه ها چقدر کار کرده اند؟ از سال گذشته رسانه ها چند خبر از موزه ها نوشته اند.

امیدواریم در سال آینده وضع موزه های مان بهتر شود، یعنی بیشتر به سمت موزه ها برویم و حال آن ها را بپرسیم. برای بهتر شدن باید هزینه آن را پرداخت کرد.

موزه ملی هم دارای امکاناتی است که می تواند یاری رسان مازندران باشد و می توانیم مواد فرهنگی را که در موزه ملی وجود دارد و متعلق به مازندران است در قالب نمایشگاه به مازندران بیاوریم و البته هرگونه کمکی که از دست ما بربیاید انجام خواهیم داد.