مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، عباد طیبی سیف کتی: دانشمندان علم جنگل، جنگل های شمال ایران را کهن ترین جنگل های جهان می دانند که از نظر ذخایر ژنتیکی و تنوع گیاهی دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند و باید از آنها به عنوان میراث ارزشمند بشری، محافظت شود.

قدمت این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی باز می گردد؛ در دوران چهارم زمین شناسی، با وقوع عصر یخبندان و پیشروی یخ های قطبی به بخش های جنوبی، قسمت اعظم نیمکره شمالی زمین، زیر پوشش یخ و سرما قرار گرفت که بسیاری از گیاهان و گونه های درختی و برخی جانوران از بین رفتند. اما جنگل های ناحیه خزری که به جنگل های هیرکانی مشهور است، به علت وجود اعتدال در آب و هوای منطقه و نبود یخبندان، پس از  عقب نشینی دوران یخ بندان، محفوظ ماند.

برخی از کارشناسان دانشگاهی در حوزه جنگل، منشا جنگل های اروپایی به ویژه اروپای شرقی را پس از عصر یخبندان، به جنگل های خزری هیرکانی نسبت می دهند.

کارشناسان منابع طبیعی درباره  ارزش جنگل های شمال ایران باور دارند که جنگل های شمال ایران از نظر تنوع گونه های درختی و درختچه ای منحصر به فرد هستند و از نظر اقلیم نیز جزو جنگل های معتدله به ژنی محسوب می شوند.

 درختان این جنگل ها، از نظر دیرینه شناسی اهمیت زیادی و 50 گونه درخت و درختچه دارد.

بهره برداری های با جواز و بی جواز، تغییر کاربری برای کشاورزی و احداث صنایع، اجرای ناموفق  و غیرکارشناسی برخی طرح های جنگلداری، آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی از جمله عوامل این کاهش سطح است.

قبلاً تغییر کاربری ها یا به منظور انجام کشاورزی بود و یا ساخت ویلا که البته بسیاری از ارزشمندترین گونه های گیاهی و جنگل های هیرکانی را به کام مرگ کشید. بعد منابع طبیعی ایران با دشمنی دیگر مواجه شد به نام کارخانه های صنعتی که بخش های بزرگی از جنگل های مازندران را قربان و جنگل های گلستان و گیلان را با تهدید جدی مواجه کرد.
 
 هم اکنون دشمن جدید و خطرناک جنگل های مازندران کرم های برگ خوار هستند که در تمامی نقاط جنگل مازندران وجود دارند و متأسفانه در ارتفاعات سرشاخه اصلی رودخانه سیاهرود که دقیقاً بالا دست روستای پرچینک ( از بخش کوهساران شهرستان قائشمهر ) این کرم توانسته در این منطقه رشد و شیوع پیدا کند و چندین هکتار جنگل را خالی از برگ و نابود کند.

به تدریج این آفت خطرناک در تمامی جنگل های حاشیه روستاهای سیف کتی، ریکنده، سید ابوصالح، چپی، گل افشان و ... پراکنده شده است.

باید برای جلوگیری و نابودی این آفت هر چه سریعتر فکری کرد. این منطقه در حقیقت آغاز وسیع ترین جنگل نوار شمالی کشور است که از روستاهای  مذکور شروع شده از یک طرف به روستای پهنه کلا و تا جنگل های ساری و از سوی دیگر تا سوادکوه و منطقه دودانگه و جنگل های چهاردانگه ساری متصل می شود.

شدت حمله این حشره به قدری زیاد است  که می تواند برگ تمام درختان را خورده و به طور کلی جنگل ها را نابود کند. طغیان این آفت خطرناک قطعاً نابودی جنگل مازندران را در برخواهد داشت.

براین اساس لزوم توجه به جنگل های این منطقه و نواری شمالی کشور بیش از پیش احساس می شود و از همه مسئولان محترم اجرایی کشور و دوستداران محیط زیست صمیمانه تقاضا می شود با توجه به اهمیت موضوع که هم اکنون در زمان ما این فاجعه در حال اتفاق است، برنامه مدون و قابل اجرا را تهیه و اجرا کنند.

در این راستا پیشنهاد می شود:

1- قرار گرفتن مدیریت عرصه های زیستی– تولیدی  کشور زیر پوشش سازمانی واحد و مستقل تحت عنوان وزارت منابع طبیعی و محیط زیست که بتواند با اختیارات و اعتبارات بالا هر چه زودتر در زمینه عمل کند. هر چه زمان بگذرد، ابعاد فاجعه گسترده تر و مهار آن ناممکن خواهد شد.

2- اختصاص درصد معین و مشخص از درآمد سالیانه حاصل از فروش منابع طبیعی معدنی (چون نفت و گاز ... ) مستمراً در جهت احیا و بازسازی منابع طبیعی زیستی کشور ( به عنوان بستر حیات و هستی مردم ایران )

3-احیا و بازسازی- ساماندهی و حراست از عرصه های زیستی– تولیدی به همه اقشار جامعه مربوطه می شود که باید زمینه ها لازم  در سطح ملی فراهم آید.

4- ضرورت قانونی ساختن تعلیمات و تبلیغات حفاظت از محیط، از مدارس ابتدایی تا سطح دانشگاه ها- از حوزه های آموزش دینی تا مراکز اجتماعات مذهبی و البته با یاری گرفتن از رسانه های دولتی و باز گذاشتن دست جامعه مطبوعاتی کشور در اگاهی دادن و اطلاع رسانی مداوم به مردم.

5- تخصیص اعتبار ویژه عمرانی سالیانه برای احیا– ساماندهی و حراست از نوار سبز شمال ایران به عنوان معیادگاه زیست محیطی مردم ایران.