مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، آتنا فلاحتی: جلسه هم‌اندیشی فعالان محیط زیست استان مازندران با رویکرد بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای اجرایی در این حوزه صبح چهارشنبه در سالن سلمان هراتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ساری برگزار شد.

گزارش جلسه صبح:

در این نشست که جزو برنامه های ستاد روز مازندران بود، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: ما ملتی دچار فراموشی هستیم که این از مظاهر زندگی جدید است.

دلاور بزرگ‌نیا گرفتاری فرهنگی امروز جامعه را در دوری از فرهیختگی عنوان کرد و افزود: تفاوت بسیاری میان سواد و فرهیختگی است و ما در حوزه میراث فرهنگی گرفتار درک نادرست این تفاوت و توجه بیشتر به سواد هستیم.

وی با تاکید بر لزوم مشارکت مردم در حوزه میراث فرهنگی گفت: در هر نقطه استان یاران و دوستانی  دلسوز هستند که برگزاری نشست و همکاری با این افراد سبب می‌شود سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کمتر مورد قضاوت بی‌توجهی قرار گیرد.


این مسئول دستاورد سفر ریاست جمهور به مازندران را امیدبخش توصیف کرد و افزود: در این سفر روزنه‌های امیدی پیدا شد و با توجه به اعتبارات وعده داده شده و پیگیری‌های سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری امیدواریم اتفاقات خوبی در این حوزه پیش روی داشته باشیم.

بزرگ‌نیا در پاسخ به نگرانی‌های موجود در حوزه میراث فرهنگی شهر بابل اعلام کرد: شهرداری بابل همکاری مناسبی از خود نشان داده و در زمینه مرمت پل محمدحسن‌خان تعهدات لازم را پذیرفته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در پایان با ابراز امیدواری نسبت به دریافت اعتبارات این حوزه بیان داشت: امیدواریم گردوغبار را از چهره آثار باستانی و میراث فرهنگی بزداییم و این امر تنها با همکاری میان سازمانی، مشارکت مردم و فرهنگ‌سازی در این زمینه انجام خواهد شد.

* تلاش می‌کنیم خانه‌موزه مکرمه به عنوان میراث معنوی ثبت جهانی شود

معاون  میراث فرهنگی استان در این مراسم از رتبه نخست مازندران در ثبت ملی 3 اثر طبیعی خبر داد و گفت: تمامی مشکلات سازمان به کمبود بودجه بازمی‌گردد و در صورت دریافت اعتبارات می‌توانیم آثار بیشتری را به ثبت ملی برسانیم.

مهدی ایزدی با گلایه از نبود همکاری میان سازمانی تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به انجام وظایف خود متعهد است و چنانچه دیگر سازمان‌های متولی با ما همکاری کنند، مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.

وی ادامه داد: سازمان اوقاف استان با صرف هزینه یک میلیارد تومانی در زمینه طرح توسعه همراهی کرد، اما در بحث مرمت و احیای آثار تاریخی حاضر به همکاری نیست.

این مقام مسئول از 7 پروژه در دست مرمت شهر بابل خبر داد و افزود: تلاش می‌کنیم تا خانه‌موزه مکرمه به عنوان میراث معنوی ثبت جهانی شود.

*اسپهبد خورشید رو به نابودی است

در ادامه احمد باوند سوادکوهی با اشاره به جایگاه غار اسپهبد خورشید در میراث فرهنگی مازندران گفت: غار اسپهبد خورشید یکی از 5 غار برتر دنیا است و  می‌تواند به عنوان بزرگترین غار طبیعی جهان معرفی شود در حالی که رو به نابودی است.

این نویسنده و پژوهشگر مازندرانی با اشاره به ثبت غار اسپهبد در سال 1381 بیان داشت: در سال 1384 سارمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری 500 هکتار به عنوان حریم و عرصه غار اعطا کرد که تاثیری در حفاظت از غار نداشته است.

وی افزود: میراث فرهنگی به عنوان دوست و حامی آثار تاریخی یک کلنگ در این زمینه نزد، در حالی که دشمنان میراث 5 طبقه درون غار به کاوش و ساخت و ساز پرداختند.

باوند سوادکوهی با تاکید بر این مطلب که قوانین مربوط به این حوزه اهمال می‌شود اما اعمال نمی‌شود، ادامه داد: با توجه به آهکی بودن منطقه تخریب به عمق 50 متری غار پیشروی کرده و در حال فرونشستن است.

این محقق  از بی‎توجه اداره میراث فرهنگی سوادکوه به میدان تیر نزدیک غار اسپهبد خورشید انتقاد کرد و گفت: در حال حاضر از این غار تاریخی به عنوان سیبل تیراندازی با کلت استفاده می‌شود و اداره کل میراث فرهنگی مازندران توانایی تعطیلی آن را ندارد.


باوند سوادکوهی در پایان خاطرنشان کرد: درآمد گردشگری بیشتر و تاثیرگذارتر از معدن و نفت خواهد بود و برای این کار باید عشق به میراث فرهنگی را بالا ببریم تا بتوانیم آن را نجات دهیم.

* بافت تاریخی بابل وضعیت اسفناکی دارد

علیرضا صادقی -مدیر انجمن جوانان سپید پارس- درباره روند حفظ و احیای بناهای تاریخی بابل گفت: بافت تاریخی بابل وضعیت اسفناکی دارد و سازمان اوقاف و شهرداری همکاری لازم در این زمینه را ندارند.

وی درباره تخریب پل محمدحسن‌خان بیان داشت: این پل به ثبت ملی رسیده است و با 11 متر ارتفاع دارای 8 طاقچشمه است و قدمت آن به دوره زندیه بازمی‎‌گردد.

این فعال و پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی و تاریخ طبیعی استان ادامه داد: شهرداری بابل با توجیه ترویج ورزش همگانی در اطراف پل، خیابان ساحلی احداث کرده است و به دلیل تردد ماشین‌های سنگین در روند اجرای آن ، سبب تخریب این پل تاریخی شده است.

وی افزود: شهرداری در مسیر جبران خسارت، ساختمان تجارت‌خانه روس را در دست تخریب قرار می‌دهد، به عبارتی در حال حاضر هجمه‌ وارده به پل‌محمدحسن‌خان می‌تواند سبب نابودی ناخواسته تجارت‌خانه روس به وسیله سازمان میراث شود تا با این کار از تخریب بیشتر پل محمحسن‌خان جلوگیری شود.

صادقی در پایان به دو تپه باستانی ابوالحسن‌کلا و دینه‌کتی اشاره کرد و گفت: چنانچه کاوش این دو تپه باستانی انجام شود فصل تازه‌ای در زمینه بازشناسی شهر بابل آغاز خواهد شد.

* حرکت فرهنگی همواره به کندی پیش می‌رود

محمد عظیمی -مدیرانجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو با بیان پیشینه تاریخی غارهای هوتو و کمربند گفت: این دوغار کهن‌ترین نشانه‌های زیستی ما را در خود جای داده‌اند و در منابع جهانی، به عنوان نخستین سکونت‌گاه‌های انسانی و راهنمای شیوه زندگی اجدادی همگان از آن یاد می‌شود.

این شاعر و پژوهشگر بهشهری ادامه داد: طرح ایجاد غار‌موزه کمربند و هوتو را به تهران ارائه دادیم و در سال 1390 موفق به دریافت مجوز شدیم، اما در روند ساخت آن بارها با مشکل و نبود همکاری از سوی سازمان‌های گوناگون روبه رو شدیم.

عظیمی به تایید مدارک مربوط به ایجاد غارموزه از سوی شورای فنی میراث اشاره کرد و گفت: با وجود تایید مدارک در هر مراجعه با مشکل تایید طرح نقشه مواجه بودیم و در نهایت با انصراف معمار طراح نقشه غارموزه کار ناتمام رها شد.

وی با ابراز تاسف نسبت به سوءاستفاده افراد سودجو در این زمینه گفت: شرکتی از تهران خواستار آن شد تا در ازای دریافت 15 میلیون تومان مجوز لازم را در این زمینه دریافت کند و به انجمن بدهد، جای تعجب است که شرکت مذکور چگونه از مشکلات ما باخبر بود؟ میدواریم سازمان میراث فرهنگی با این افراد برخورد مناسبی انجام دهد.

عظیمی بیان دغدغه‌های فرهنگی و تاریخی را دستاورد این گونه نشست‌ها خواند و ادامه داد: از مهم‌ترین نتایج این نشست ارتباط بیشتر سازمان‌های مردم‌نهاد و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که با تعامل و ارتباط بیشتر سیر این مسیر آسان‌تر خواهد بود.

این فعال میراث فرهنگی با بیان این مطلب که حرکت فرهنگی همواره به کندی پیش می‌رود افزود: فرهنگ باید در ذهن نفوذ کند تا نتایج آن در جامعه اجرا شود، حرکت فرهنگی همیشه کند بوده و باید نهادینه شود.

وی رسیدن به اهداف متعالی در این راه را منوط به همراهی همگانی عنوان کرد و گفت: باید این همراهی همگانی باشد و رسانه‌ها به ویژه صداو سیما از نهادهای تاثیرگذار برای فرهنگ‌سازی در این حوزه هستند.

عظیمی تاثیرپذیری از مهمان را یکی از آفات گردشگری خواند و افزود: تاثیرپذیری امری اجتناب‌ناپذیر است اما باید این مساله تعریف درست داشته باشد تا در مسیر مناسب هدایت شود.

وی در پایان گردشگری استان را نیازمند عناصر بومی و سنتی خواند و گفت: گردشگر ما نیاز به نفار، کومه و ... دارد تا فرهنگ و تفکر ما را لمس کند و در آن بیندیشد.

گفتنی در حاشیه این همایش، کریستینا پالتی -ورزشکار و گردشگر فرهنگی سوئدی- که پیاده از شهرهای مازندران دیدن می‌کند، گفت: به پیشنهاد دوستانم به این سفر آمدم و ایران را متفاوت تر از آن دیدم که درباره آن اطلاع‌رسانی می شود. در این سفر زیبایی‌های مازندران و برخورد گرم مردم آن برایم جالب و قابل قدردانی است.

گزارش جلسه عصر:

* فرهنگ ما به غم آلوده است

جلسه هم اندیشی فعالان گردشگری مازندران، با رویکرد رسیدن به جایگاه واقعی صنعت گردشگری استان و ارائه راهکارهای اجرایی عصر چهارشنبه در سالن سلمان هراتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ساری برگزار شد.

جعفر اولادی استاددانشگاه و عضو ستادراهبردی توسعه مازندران در ابتدای این مراسم با اشاره به اینکه فرهنگ ما به غم آلوده است، گفت:  ما ملت غم هستیم و ما را به فرهنگ غم‌دوستی آلوده کردند چرا که شادی را لمس نکردند و با آن آشنا نیستند.

اولادی با انتقاد از نبود توجه عمومی به مباحث حوزه فرهنگ و تاریخ بیان داشت: اگر امروز اینجا برنامه مداحی اجرا می‌شد بی‌شک افراد بیشتری حضور پیدا می‌کردند و این نتیجه فرهنگ غم‌ و اندوهی است که در ما نفوذ کرده است و سبب می‌شود به جای کار و نشاط، به دنبال تفکری می‌رویم که ما را وادار به نداشتن تحرک و تفکر می‌کند.

وی بودجه و اعتبار مالی را زیرساخت گردشگری عنوان کرد و گفت: در تمام دنیا از امکانات طبیعی که در اختیار ما به رایگان قرار دارد، با نگاه درآمدزایی و توسعه گرشگری استفاده بهینه می‌شود و در ایران به دلیل کمبود منابع مالی نمی‌توان چنین تفکری را به مرحله اجرا رساند.

اولادی با تاکید بر دوری از فرهنگ غم‌محور تصریح کرد: تا زمانی که ما ملت نوحه‌گرا باشیم موفق به کشف درد و مشکل نخواهیم شد و تنها به دور خود می‌چرخیم.

وی در انتقاد از بهره‌گیری نادرست از غار اسپهبد خورشید سوادکوه گفت: بهره‌برداری نادرست از اسپهبد آنجا است که ما نمی‌دانیم از گردشگری فرهنگی و تاریخی درآمد بیشتری نسبت به کشف و بهره‌برداری از معدن خواهیم داشت.

عضوستادراهبردی توسعه مازندران خاطرنشان کرد: انچه مازندران به آن نیاز دارد ارائه طرح جامع شناسایی منابع و داشته‌های ما است.

اولادی به توسعه گردشگری روستایی در دنیا اشاره کرد و گفت: در تمام دنیا گردشگری روستایی منبع درآمد و اشتغالزایی است و ما با داشتن همه امکانات لازم از آن استفاده نمی‌کنیم.


وی با تاکید بر لزوم به‌کارگیری مسئولان آگاه و واجد شرایط در مناصب سازمانی بیان داشت: اگر در دوره‌ای مسئولی متفاوت و نتیجه‌بخش عمل کرده است، به دلیل حضور در سایر کشورها با هدف آشنایی با فرهنگ و شیوه تغییرات آنها بوده است و از مشکلات اصلی ما به کار نگرفتن افراد در تخصص انها است.

اولادی در پایان گفت: باید فرهنگ بی‌توجهی به خود را تغییر دهیم تا بتوانیم تفکر بهتری داشته باشیم .

* مردم، مسئولان را مکلف به انجام کار کنند

در ادامه رمضانی -مشاوراقتصادی و سرمایه‌گذاری معاونت برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری کشور- درباره سمن‌ها و توسعه گردشگری استان گفت: سمن‌ها همراه سازمان‌ها هستند و نقش تاثیرگذاری در توسعه گردشگری و فرهنگ‌سازی عمومی در این زمینه دارند و باید در هر شهر و روستایی شکل بگیرد.

وی توسعه گردشگری را مقوله‌ای متفاوت از رشد آن عنوان کرد و افزود: باید به این موضوع فرابخشی نگاه کنیم و فرهنگ گردشگرپذیری را میان مردم ترویج دهیم تا نهادینه شود.

رمضانی بیان داشت: اگر فایده‌های جذب گردشگر در اشتغال‌زایی اطلاع‌رسانی شود گردشگر حقیقی جذب خواهد شد.

مشاوراقتصادی و سرمایه‌گذاری معاونت برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری کشور  با اشاره به گردشگری خلاقانه گفت: چین رتبه نخست گردشگری خلاقانه در جهان را دارد و پس از آن کشورهای امریکا و ترکیه قرار دارند، ما نباید برای توسعه این حوزه منتظر دولت باشیم و باید خودمان خواهان توسعه باشیم تا به آن برسیم.

رمضانی از مردم خواست تا مسئولان را مکلف به انجام کار کنند و ادامه داد: اگر سازمان‌های مردم نهاد بحث میراث فرهنگی، گردشگری، فرهنگ‌سازی و ... را مطرح کنند مشکلات ما برطرف خواهد شد و اشتغال‌زایی نیز ایجاد می‌شود.

وی طرح هادی روستایی را فاقد پیوست فرهنگی با زندگی روستاییان خواند و اعلام کرد: در این طرح باید پیوست فرهنگی،گردشگری و ... ارائه شود.

رمضانی درباره فعالیت سمن‌ها گفت: سمن‌ها عملکرد ما را نشان می‌دهند و می‌توانند فرهنگ گردشگرپذیری را شهر به شهر گسترش دهند، 30 انجمن در مازندران فعالیت دارند که هر یک می‌توانند مدافع شهر خود باشند.

این مسئول با تاکید بر ترویج فعالیت بنگاه‌های کوچک بیان داشت: بنگاه‌های کوچک با سیاست‌های اشتباه دولت نخواهند خورد و باید در این زمینه اطلاع‌رسانی و آگاهی دقیق ارئه شود تا مردم با شیوه فعالیت آنها بیشتر آشنا شوند.

رمضانی در پایان خاطرنشان کرد: صنعت گردشگری بهترین جایگزین برای نفت است و مشاوره در این امر وظیفه سازمان‌های مردم نهاد است.

* متولی گردشگری روستایی نداریم

فریده یوسفی -شاعر،پژوهشگر و ناشر مازندرانی- درباره میراث معنوی و آیینهای مازندران گفت: مازندران سرزمین رازآلودی است و جشن‌ها و آیین‌های آن در هر کجا، باعث خلاقیت و نشاط بوده است.

وی ادامه داد: این آیین‌ها جز در روستاها در حال فراموش شدن است و برای دوباره زنده شدن باید به آن توجه بیشتری نشان داد.

یوسفی افسانه‌های مردم مازندران را ویژه خواند و گفت: از خصلت‌های ویژه این افسانه‌ها دوری‌گزینی از تقدیرگرایی و شانس‌گرایی و توجه به هوشمندی و تیزهوشی است که سرنوشت انسان به دست خود او رقم می‌خورد.

این ناشر مازنی از نقش زنان در میراث معنوی مازندران گفت: زنان مازنی نقش و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ میراث معنوی آن دارند و ضرب‌المثل‌ها، ترانه‌ها، لالایی‌ها و ... سرشار از حضور زنان هستند.

وی با تاکید بر لزوم توجه به گردشگری درمانی، مذهبی و روستایی افزود: تنوع گردشگری در روستاهای ما وجود دارد و نیازمند ساماندهی است.

یوسفی ادامه داد: بسیاری از نشانه‌های گردشگری بین‌المللی در روستاهای ما وجود دارد و همچنان نیمه‌جانی از آیین‌های کهن استان در روستاهای ما مانده است اما با تاسف متولی گردشگری روستایی نداریم.

این پژوهشگر  در پایان از پذیرش طرح تاسیس سازمان مردم‌نهاد بین‌المللی به پیشنهاد رمضانی خبر داد و گفت: این سازمان برای پوشش عرضه و فروش آثار هنری صنایع‌دستی استانی در تهران تاسیس می‌شود و مازندران نخستین استانی خواهد بود که آثار هنرمندان صنایع‌دستی آن به اروپا و آمریکا صادر خواهد شد.