مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، اشکان جهان‌آرای: گروه هنری «حجم سبز» که با مدیریت «جلال‌الدین مشمولی» در دل روستای کوتنا از توابع قائمشهر، از چند سال پیش پروژه گسترده و فراگیر «هنر در روستا» را آغاز کرد و به واسطه این فعالیت به شهرتی بین‌المللی دست یافت، این روزها در حال برپایی نمایشگاهی نوروزی از آثار هنری حدود 35 هنرمند از استان‌های مازندران، گیلان، تهران و سمنان است.

این نمایشگاه که «درخت نوروز» نام دارد از سال 92 با هدف ترویج فرهنگ درختکاری فعالیت خود را آغاز کرد. «درخت نوروز» بر اساس ایده‌ای از دبیر پروژه هنر در روستا شکل گرفت و از همان دوره نخست در سال 92 با استقبال گسترده هنرمندان سراسر کشور و حتی خارج از کشور روبه‌رو شد.

«درخت نوروز» در ساری

  «جلال‌الدین مشمولی» در گفت‌وگو با ما از برگزاری سومین نمایشگاه جشنواره «درخت نوروز» در ساری خبر داد و گفت: این نمایشگاه قرار است پنج شنبه همین هفته -13 اسفند- از ساعت 17 تا 20 در مدرسه ویژه خلاقیت‌های هنری ساری، واقع در خیابان معلم، معلم10 برگزار شود.

وی اظهار کرد: نمایشگاه‌های «درخت نوروز» در هر 2 دوره گذشته یک روزه بود و در این دوره هم همین روند اجرا خواهد شد.

جشنواره «درخت نرووز» در نخستین دوره پس از اعلام فراخوان با تعداد قابل توجهی از آثار هنری هنرمندان سرشناسی مانند «ابراهیم مختاری» از سراسر کشور و هنرمندان ساکن کشورهایی مانند فرانسه، اتریش، ایتالیا و هلند مواجه شد.

مشمولی تصریح کرد:نخستین دوره این جشنواره به صورت رقابتی برگزار شد و داورانی از تهران آثار برگزیده را انتخاب کردند. در آن دوره موزه امام علی(ع) میزبان «درخت نوروز» بود که این میزبانی اعتبار و اهمیت نمایشگاه را بیشتر کرد. با توجه به این‌که از هیچ هنرمندی دعوت نکرده بودیم، تصور نمی‌کردیم که اقبال هنرمندان سرشناس کشور به این رویداد انقدر خوب باشد.

وی افزود: دوره اول چون داوری بود 71 کار را از بین 140 کار انتخاب کردیم. دوره دوم حدود 40 کار را ارائه کردیم. امسال هم بالغ بر 170 کار آمد. گیلان، تهران مازندران و سمنان کار آمد. هر هنرمند می توانست 5 اثر دادند. انتخاب می شود. از حدود 35 هنرمند.

  این هنرمند اظهار کرد: در دوره نخست، داوران از بین حدود 140 اثر، 71 کار را برای عرضه در نمایشگاه انتخاب کردند. در دوره دوم این جشنواره هم که سال گذشته در کافه‌گالری موزه امام علی(ع) برگزار شد، حدود 40 کار از هنرمندان مختلف کشور ارائه شد. برای دوره سوم تصمیم گرفتیم که «درخت نوروز» را به مازندران بیاوریم. این دوره پس از اعلام فراخوان در بهمن ماه حدود 170 اثر هنری با موضوع «درخت نوروز» به دبیرخانه جشنواره رسید.

به گفته مشمولی هر هنرمند امکان فرستادن 5 اثر را به دبیرخانه داشت. در نهایت از حدود 35 هنرمند نزدیک به 170 اثر به دبیرخانه رسید که آثار برگزیده قرار است در نمایشگاه پایان این هفته ارائه شود. البته در این نمایشگاه آثاری از کودکان و نوجوانان نیز جدا از آثار هنرمندان بزرگسال ارائه می‌شود.

اهداف «درخت نوروز»

 دبیر پروژه هنری «هنر در روستا» درباره اهداف این جشنواره خاطرنشان کرد: بخش مهمی از نگاه ما در این رویداد زیست محیطی است. در واقع به مناسبت روز درختکاری چنین برنامه‌ای را طراحی کردیم تا حساسیت‌ها به این موضوع بیشتر شود. برای زیباتر شدن این موضوع، آن را به نوروز پیوند زدیم. یک هدف دیگر هم نگاه به اقتصاد هنر است.

 مشمولی با بیان این‌که «درخت نوروز» از برنامه‌های نوپای گروه هنری «حجم سبز» به شمار می‌آید، گفت: این برنامه طبیعتاً نمی‌تواند فراگیرتر و بزرگتر از «هنر در روستا» باشد. اما می‌خواهیم به عنوان یک دغدغه هنری و زیست‌محیطی هر سال برگزار شود. ضمن این‌که «درخت نوروز» شاید تنها برنامه‌ای برای همراهی گروه هنری ما با هنرمندان تصویرسازی باشد.

  وی افزود: آثار موجود در جشنواره «درخت نوروز» هر سال در قالب کارت پستال ارائه می‌شوند. هدف این است که آثاری در اندازه‌های کوچک‌تر و با تاثیرگذاری بهتر و بیشتر به مخاطب عرضه شود. ضمن این‌که دوست داریم دوباره رسم اهدای کارت پستال ترویج شود و با این کار از آثار هنری هنرمندان حمایت شود.

ثبت «درخت نوروز» در یونسکو

وی درباره اثرگذاری این اقدام در 2 دوره گذشته اظهار کرد: شاید جشنواره در بخش زیست‌محیطی آن اتفاقی که مد نظر ما بود را رقم نزد. اما در بخش مرور خیلی خوب اثرگذار بود. تا جایی که 2 دوره نمایشگاه و 2 فاخوان منجر به برگزاری 2 جشنواره شد. یکی جشنواره «درخت نوروز» که سال 92 در روستای کوشکسرای نوشهر برگزار شد. در این جشنواره که با حضور نماینده یونسکو برگزار شده بود، هنرمندان با کمک بچه‌های روستا روی یک بوم 40 متری 12 درخت را با موضوع درخت نوروز نقاشی کردند. این کار به نام روستای کوشکسرا در یونسکو به ثبت رسید. جشنواره دوم هم قرار است 27 اسفند امسال در روستای ریکنده قائمشهر با حضور هنرمندان «حجم سبز» برگزار شود.

«هنر در روستا» زیر برج ایفل

این هنرمند و فعال اجتماعی از برپایی غرفه ویژه «هنر در روستا» در نمایشگاه نوروزی پاریس خبر داد و گفت: چند سالی هست که پیش از نوروز نمایشگاهی از آثار هنرمندان ایرانی در رشته‌های مختلف هنری اعم از هنرهای تجسمی، نقاشی و صنایع دستی در محوطه زیر برج ایفل برگزار می‌شود. در این نمایشگاه برای فعالیت های هنری غرفه های مجزایی در نظر گرفته شد. نوروز 95 قرار است با هماهنگی نماینده پاریس پروژه هنری-مردمی «هنر در روستا» غرفه تخصصی آثار «هنر در روستا» در نمایشگاه نوروزی پاریس برگزار شود.

مشمولی با بیان این که به احتمال زیاد خودم در این نمایشگاه حضور خواهم داشت، ادامه داد: قرار است در این نمایشگاه تعدادی از کارت پستال‌های «درخت نوروز»، چند اثر از پروژه «هنر در روستا» و بخشی از صنایع دستی منطقه خودمان را عرضه کنیم. نمایش عکس و فیلم از فعالیت‌های پروژه «هنر در روستا» هم از برنامه‌ها مد نظر ما برای این نمایشگاه سالانه نوروزی است.

  وی خاطرنشان کرد: این نمایشگاه امسال هر سال از چند روز مانده به نوروز آغاز به کار می‌کرد. اما امسال از 4 فروردین فعالیتش آغاز می‌شود. این غرفه حتی در صورت حضور نیافتن من هم با پیگیری «ریحانه جهانسوز» مدیر گالری «رنگدانه» پاریس برپا خواهد بود. وی یک اتاق از گالری‌اش را به طور دائمی به «هنر در روستا» اختصاص داد و نماینده این جشنواره دائمی در پریس محسوب می‌شود.

ضرورت نگاه ویژه مسئولان به «درخت نوروز»

  هنرمند فعال قائمشهری با اشاره به ضرورت توجه بیشتر به جشنواره‌هایی مانند «درخت نوروز» گفت: انتظار داریم مسئولان فرهنگی و هنری استان و حتی مسئولان گردشگری از این اقدامات استقبال مناسبی برای گردشگری هنری داشته باشند. چنین رویدادهایی می‌توانند حتی به جذب گردشگر هنری و فرهنگی منجر شوند. ما هم با همین نیت امسال «درخت نوروز» را به مازندران آوردیم. امیدواریم این درخت در استان خودمان ریشه بزند و هر سال تنومندتر شود.

«زمین‌های بر باد رفته» در سوادکوه

وی از اجرای مقدمات برای برگزاری چهلمین برنامه «هنر در روستا» در اردیبهشت سال آتی خبر داد و افزود: در ادامه برگزاری برنامه‌های «هنر در روستا»، اردیبهشت 95، همراه با تعداد زیادی از هنرمندان از سراسر کشور در روستای «سرخ‌آباد» سوادکوه حضور خواهیم یافت. محوریت این دوره از «هنر در روستا» تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و تصرف زمین‌های منابع طبیعی و ملی است. این موضوع همواره در دغدغه‌های هنری «حجم سبز» قرار دارد. به همین دلیل عنوان برنامه بعدی «هنر در روستا» را «زمین‌های بر باد رفته» در نظر گرفتیم. امیدواریم این رویداد به شکل ویژه مورد توجه مردم و همه مسئولان اعم از فرهنگی، گردشگری و حتی مسئولان منابع طبیعی و دستگاه قضایی که طی 2 سال اخیر به شدت پیگیر برخورد با این تخلفات است قرار بگیرد.

*این گزارش در روزنامه همشهری مازندران متشر شد و برای بازنشر در اختیار ما قرار گرفت.