دكتر اشرفي‌پور  مدير كل  حفاظت محيط‌زيست استان مازندران در گفت‌وگويي با اشاره به اين كه حدود 120 شاخه رودخانه بزرگ و كوچك در استان مازندران جاري است، افزود: در حال حاضر، به دليل نبودن سيستم تصفيه فاضلاب، پساب و فاضلاب بسياري از واحدهاي صنعتي و خانگي وارد اين آبراه‌ها شده و به دريا مي‌ريزدكه اين امر، زيستگاه رودخانه‌ها و دريا را به شدت تهديد مي‌كند.

خطر درمحيط‌ انساني

وي معضل فاضلاب و پساب‌ را عمده‌ترين معضل محيط‌  انساني استان ذكر  كرد و گفت: سالانه حدود 1017 ميليون مترمكعب فاضلاب وارد خاك و آبراه‌هاي استان مي‌شود كه حدود سي‌و‌هفت دهم ميليون مترمكعب اين ميزان مربوط به پساب‌هاي بخش صنعت و خدمات است و 2/160 ميليون مترمكعب آن را پساب‌هاي شهري تشكيل مي‌دهد كه به آن فاضلاب بهداشتي اطلاق مي‌شود.به اين ميزان بايد 9/96 ميليون مترمكعب مربوط به فاضلاب‌هاي توليدي بخش روستايي را كه آن هم از نوع فاضلاب بهداشتي است،اضافه كرد.

افزون بر اين، سالانه حدود 2/729 ميليون مترمكعب زاب‌هاي كشاورزي ناشي از آب‌هاي زيرزميني در اراضي كشاورزي مصرف مي‌شود.

به گفته وي، در استان مازندران قريب به 400 حلقه چاه نيمه عميق و عميق وجود دارد، حال آن كه در شرايط عادي، سطح آب‌هاي زيرزميني استان بالاست و در نتيجه وقتي پسماندها و پساب‌ها وارد خاك مي‌شود، آلودگي را گسترش مي‌دهد؛ از سوي ديگر حلقه‌هاي متعدد چاه آب باعث پايين رفتن سطح آب زيرزميني و در نهايت سبب خشك شدن بعضي از اراضي كشاورزي شده است. از اين رو، براي حفظ محيط‌زيست و عرصه‌هاي كشاورزي، مهار آب‌هاي سطحي استان به ويژه آب رودخانه‌هاي بزرگي كه به دريا مي‌ريزد از اولويت‌هاي مهم است كه بايد به آن پرداخته شود.

اشرفي‌پور در خصوص احداث سد بر روي رودخانه‌هاي استان مازندران گفت: ما نه تنها با سدسازي بر روي رودخانه مخالف نيستيم، بلكه از احداث سد بر روي رودخانه‌هاي مهم استقبال مي‌كنيم؛ چرا كه با احداث ديواره سد بسياري از چاه‌ها كه به صورت ناموزون و مغاير با اصول مهندسي حفر شده‌اند، ديگر نمي‌توانند از آب زيرزميني استفاده كنند و اين مسئله سبب مي‌شود به تدريج اين چاه‌ها از ميان برود. با اين همه، معتقديم كه سدسازي بايد مبتني بر مطالعات و گزارشات ارزيابي زيست محيطي باشد، ضمن آن كه در مراجع ذي‌ربط سازمان حفاظت محيط‌زيست به تصويب رسيده باشد.

مدير كل حفاظت محيط‌زيست استان مازندران ضمن انتقاد از كندي عمليات اجرايي پروژه‌هاي آب و فاضلاب در اين استان گفت: در بخش فاضلاب‌هاي شهري و روستايي استان، پروژه‌ها به كندي پيش مي‌رود و به رغم پروژه‌هاي مطلوبي كه در اين زمينه در شركت آب و فاضلاب شهري طراحي شده متأسفانه به دليل محدوديت اعتبارات و مسائل مالي اجراي آن تقريباً متوقف شده، تا آنجا كه حتي يك پروژه سيستم تصفيه فاضلاب تا به امروز در استان مازندران به بهره‌برداري نرسيده است. در بخش آب و فاضلاب روستايي هم اعتبارات به اندازه‌اي ناچيز است كه بهتر است اين شركت را «شركت آب روستايي» بناميم نه شركت آب و فاضلاب روستايي؛ چرا كه حتي يك پروژه فاضلاب روستايي هم در دست اجرا نيست، كما اين كه در بخش آبرساني روستاها هم تعداد پروژه‌ها بسيار محدود است.

اشرفي‌پور مي‌گويد: پس از بررسي‌هاي متعدد و كار كارشناسي دريافتيم كه در بخش آب و فاضلاب روستايي عملاً برنامه خاصي وجود ندارد و در بخش آب و فاضلاب شهري، محدوديت‌‌هاي مالي به گونه‌اي است كه حتي اگر شركت آب و فاضلاب شهري بخواهد نيمي از پروژه‌هاي خود را اجرا  كند با اعتبارات فعلي و وضعيت موجود حداقل به 10 سال زمان نياز دارد. از همين رو، ما نمي‌توانيم ساكت بنشينيم و شاهد آن باشيم كه هر ساله اين حجم فاضلاب وارد آب و خاك استان شود. البته با هماهنگي مقامات استاني مقرر شده، از اين پس تمام ساخت و‌سازها بايد  به سپتيك و تانك چاه جاذب مجهز شود. در غير اين صورت شهرداري‌ها و بخشداري‌ها از صدور پروانه پايان كار خودداري خواهند كرد.

خطر سموم نباتي و كود

دكتر اشرفي‌پور، مديركل حفاظت محيط‌زيست استان مازندران مي‌گويد: آنچه امروز استان را در معرض خطر جدي قرار داده و نه تنها محيط‌زيست بلكه بهداشت محيط را تهديد مي‌كند، ميزان سم و كودي است كه در اراضي كشاورزي و باغات استان مصرف مي‌شود.

وي ضمن انتقاد از نبود يك برنامه نظام‌مند براي بهبود و اصلاح سيستم مديريت كشاورزي مي‌افزايد: تا به امروز در كل كشور، يك كار مهندسي نظام‌مند در خصوص بهبود و اصلاح سيستم مديريت كشاورزي انجام نگرفته و اين ضرورتي است كه از آن غفلت شده است؛ چرا كه ما براي بالا بردن راندمان بخش كشاورزي اگر مزيت نسبي محصولات را نسبت به هم بسنجيم و هر محصولي در جاي خود كشت شود و در پي آن، مراقبت‌ها به نحو مطلوب انجام شود و مرحله داشت كشاورزي به صورت داشت مكانيكي و داشت بيولوژيكي صورت بگيرد، ديگر نيازي به اين مقدار مصرف سم و كود شيميايي نخواهيم داشت.

به گفته وي، سالانه حدود دو ميليون و 71906 ليتر انواع حشره‌كش، علف كش و قارچ‌كش در سطح استان مازندران مصرف مي‌شود كه به اين ميزان بايد 3000 تن انواع گرانول را كه به صورت كود استفاده مي‌شود، اضافه كرد؛ با اين احتساب رقم قابل توجهي به دست مي‌آيد كه در بروز بسياري از بيماري‌هاي رايج در استان نقش دارد. به ويژه بيماري آسم از بيماري‌هاي شايع در استان است، در حالي كه وجود درختان و فضاي سبز بايد سبب توليد اكسيژن خالص شود و مردم با استنشاق آن نبايد مبتلا به بيماري آسم شوند.

با اين همه، شمار قابل توجهي از مردم استان مبتلا به بيماري آسم و بيماري‌هاي ريوي و گوارشي هستند كه بي‌ترديد ميزان زياد مصرف سم و كود در آن بي‌تأثير نيست.(hamshahri)