چهارشنبه 27 دی 1385-0:0
شعار ديني، هنر ديني؟
عزيزاله محمدپور،سرپرست حوزه هنري مازندران
* * * ساليان دور – دهه شصت و هفتاد – داور مسابقات تئاتر دانش آموزي و ايضاً برخي ديگر از جشنواره ها با موضوعات مذهبي بودم. بيشترين تجلي مذهب در نمايشنامه ها اجراي كامل نماز – ترجيحاً ظهر و عصر – و بخش اذان و نيز صحنه مسجد و محراب بود. و آدم هايي كه با چهره مذهبي، همچون واعظي غير متعظ به شعارگويي مي پرداختند. و جالب آنكه هر نمايشي در اين عرصه، بيشتر و غليظ تر جلوه گري مي كرد، هم تشويق مسؤولان را بر مي انگيخت و هم نمره بالاي ما داوران را براي خود مي خريد و مقام و جوايز جشنواره را درو مي كرد.
* * * فيلم سينمايي «توبه نصوح» كه در آمد بعنوان يك فيلم مذهبي تمام عيار، مردم بسياري را كه ساليان سال از سينما پرهيز مي كردند، با سينما آشتي داد. و دسته دسته به سينما هجوم مي بردند و با چشماني گريان ناشي از مرگ و فشار قبر راهي منزل مي شدند. چند ماه بعد همين فيلم توسط متخصصان امور ديني، فيلمي نامطلوب شناخته شد با اين عقيده كه «فيلم مذكور نگاه بدبينامه به مسئله مرگ و حيات دارد و باعث نااميدي انسان ها مي شود.» - نوشداروي بعد از مرگ سهراب –
* * * سال 80 به اتفاق جمعي از هنرمندان كشور، خدمت رهبر معظم انقلاب رسيديم معظم له در بخشي از سخنان خود در باب هنر ديني سخنان نغز و جالبي بيان كردند كه بسياري از توهمات درخصوص هنر ديني را زدود. ايشان هنر و سينماي ديني را محصور در مسجد و مغازه و… روا ندانستند و هر اثر هنري را كه انسان ها را به سعادت رهنمون سازد از قبيل عدالت، آزادي و… جزو هنر ديني دانستند. همچنين از جايي از قول ايشان خواندم «همه قالب هاي هنري موهبت هاي خدايي اند كه بايد در خدمت خلق خدا و حامل آرمان هاي والاي خدايي باشند.» و نيز فرموده اند: «كار هنر با محتوا پايان نمي يابد و قالب نيز ارزش دارد.»
* * * دوستي دارم، عارف و زلال و فارغ از بند و بست هاي سياسي و بگير و ببند اجتماعي، در دهه پنجاه زندگيش همان گونه است كه در نوجواني و جواني بود. چندي پيش به من گفت: «من هر زمان فيلم رنگ خدا و زير نور ماه را مي بينم احساس مي كنم حالم خوب مي شود. چون اين فيلم ها شعار نمي دهند و با فطرت انسان ها عجين مي شوند.»
* * * سال گذشته بعنوان معاون آموزش و پرورش شهرستان بابل در جلسه اي با حضور 200 نفر از دانش آموزان حضور يافتم براي سخنراني و پرسش و پاسخ. مجري برنامه، به بچه ها مژده داد بعد از سخنراني، فيلمي داستاني از من پخش مي شود. هنوز چند دقيقه اي از سخنان من نگذشته بود كه احساس كردم بچه ها بي تابي مي كنند و به حرفهايم بي توجه اند و اندك اندك معركه گرفته اند و شروع كردند به بحث و مذاكره. فوراً بحثم را درز گرفتم و گفتم بچه ها يك خبر خوش! همه نگاهها لحظه اي متوجه من شد. گفتم: «حرفم تمام شد، حالا نوبت پخش فيلمه.» به يكباره تو گويي سالن تركيد. بچه ها با خوشحالي شروع كردند برايم كف زدن و سوت كشيدن. و من صداي تشويقشان را تا مسافتي كه از سالن دور شدم، مي شنيدم.
* * * آبان ماه امسال، دومين جشنواره سراسري فيلم كوتاه ديني (رويش) به همت حوزه هنري در مشهد برگزار شد. و طبيعتاً بيشتر بحث و سخنان در باب هنر ديني بود و نظرها بسيار متنوع و گاه متناقض. - هر داستان و يا فيلمي كه بتواند يك باور ديني و يك ارزش را در قالب رفتارهاي علمي، اقتصادي، سياسي، مديريتي، قضايي، نظامي و… به تصوير بكشد مي تواند يك اثر ديني باشد. - سينماي ديني نه سفارشي است نه مصلحتي. - نبايد گسترده دين را در مسايل عرفاني، عبادي، احكام خلاصه كنيم، اين توجه به تمامي جهات دارد. فيلم ديني هم بايد، توجه اش به همه جلوه هاي هستي باشد. - سينما يك متن تصويري با نشانه هاي بي نهايت متكثر است. همين عامل است كه سينما ديني را در بيان مفاهيم از ديگر مديوم هاي هنري متمايز مي سازد. و… (bashirnews)