مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، آتنا فلاحتی: تصور کنید برای رفتن به نقطه‌ای از شهر از تابلوهای راهنمایی و رانندگی کمک می‌گیرید، یا گردشگری غیرایرانی هستید و با خواندن تابلوهای شهری غریب به دنبال کوچه و خیابان یا خانه‌ای آشنا می‌گردید. حال تجسم کنید که در برابر تمام این جست‌وجوها، با اشتباه‌ نوشتاری، اطلاع‌رسانی متناقض، کمبود اطلاعات و نادرست بودن نام‌ها مواجه شوید. اشتباه‌های گوناگون در تابلوهای راهنمای گذرگاه‌ها و مکان‌های شهری تا چه اندازه از اعتماد شما به محیطی که در آن به سر می‌برید می‌کاهد؟

تابلوهای شهری وظیفه هدایت شهروندان، رانندگان و مسافران به سوی مکانی خاص، در کوتاه‌ترین زمان ممکن در محیط شهری و بین‌شهری را بر عهده دارند. بر اساس استانداردها، تابلوهای مناسب از راهنمایی و رانندگی تا تبلیغاتی دارای ویژگی‌هایی مانند قرارگیری در دید مخاطب، استفاده از یک طرح و رنگ مشخص برای مکان‌های یکسان، جداسازی گذرگاه‌ها بر اساس رنگ‌بندی، خوانا و درست نوشته شدن نام‌ها هستند.

ساری به عنوان مرکز استان مازندران، در روند گسترش و تبدیل شدن به شهری هوشمند با نمادهای زندگی مدرن است. اما به نظر می‌رسد در مسیر گسترش خود از برخی بی‌توجهی‌ها و سردرگمی‌های زیباسازی شهری در امان نمانده است و برخی کوچه‌ها و خیابان‌های آن، از چشمان مسئولان شهری دور مانده‌اند.

یک عضو شورای شهر ساری با اشاره به اینکه مسئولیت ساماندهی تابلوهای شهری بر عهده شهرداری و واحد زیباسازی شهری است، به همشهری می‌گوید: «در این سال‌ها شاهد افزایش آلودگی بصری در حوزه تابلوهای شهری بودیم که دلیل آن استفاده از لابیگری در نصب تابلوهای ناهمگون شهری است. دو سال پیش در کارگروه زیباسازی شهری پس از برگزاری جلسه‌های متعدد، قراردادی با حضور متخصصان مرتبط با حوزه زیباسازی شهری دانشگاه مازندران امضا شد که نتیجه آن، تصویب طرحی با عنوان طرح ساماندهی تابلوهای شهری بود. طرح یاد شده با وجود تایید شهرداری به تصویب شورای شهر نرسید و نتیجه آن شد که ساری، امکان استفاده از طرح جامع مبلمان شهری را از دست داد.»

«سید مهدی احمدی» تعصب‌های نابه‌جا، نبود توجه و نبود آینده‌نگری را از مهم‌ترین دلیل‌های رد این طرح عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «برای اجرای برنامه‌های زیباسازی مانند طرح تفصیلی و طرح ترافیک نیازمند طرح و برنامه‌ریزی از سوی متخصصان امر هستیم. پیرو رد طرح، نگرانی شهرداری و شورا همچنان باقی بود تا آن‌که شهرداری از چند ماه گذشته، طرح جدید ساماندهی تابلوهای تبلیغاتی شهر را بر اساس اندازه تابلوها آغاز کرد که با وجود همه‌جانبه نبودن در شورای شهر به تصویب رسید.»

هماهنگ نبودن نصب این تابلو با سایر تابلوها

این استاد دانشگاه درباره ساماندهی تابلوهای تبلیغاتی شهر اظهار می‌کند: «پس از به دست آوردن تاییدیه شورا اجازه مزایده نیز صادر شد. شهرداری با توجه به پیشنهاد خود با سنجش معیارهایی مانند اندازه تابلوها، کیفیت و مکان نصب و با در اولویت قرار دادن کانون‌های تبلیغاتی قدیمی و بومی مزایده را آغاز می‌کند تا تابلوهای تبلیغاتی دوباره در شهر نصب شوند.»
احمدی درباره پیشینه نامگذاری گذرگاه‌های ساری به دهه 40 اشاره می‌کند و می‌افزاید: «از دهه 40 خورشیدی نامگذاری کوچه‌ها و خیابان‌ها آغاز شد که سیر تحولی کندی داشت. تا این‌که در دهه 80 شورای شهر طرح ساماندهی تابلوها را تصویب کرد و در دهه 90 شاهد نتیجه تصویب این طرح هستیم. بخشی از این سیر تحولی آهسته به اجرایی نشدن طرح تفصیلی شهری بازمی‌گردد که چنانچه درست اجرا می‌شد امروز شاهد این مشکلات نبودیم. همچنین افزایش بی‌رویه ساخت‌وساز و تعصب اهالی یک محل بر نام کوچه و خیابان از دیگر دلیل‌های به وجود آمدن مشکل در این حوزه است.»

یکسان نبودن نام انگلیسی در دو تابلو

(enghelab /engelab)

اما با گذشت چند دهه از نامگذاری و جانمایی کوچه‌ها و خیابان‌ها، مشکلاتی مانند اشتباه نوشتاری، نامگذاری دوگانه، جانمایی خارج از دید در شهر دیده می‌شود. گاه هریک از این اشتباه‌ها می‌تواند سبب به وجود آمدن مشکلاتی بیشتر مانند کاهش رضایت گردشگر از امکانات شهر، ترافیک، آلودگی صوتی و تاثیرگذاری منفی بر زیباسازی شهری نیز شود. رسیدگی به ناهماهنگی موجود در حالی وظیفه مسئولان شهرداری است که زیباسازی و گسترش امکانات همگانی شهرها، از حقوق شهروندی شمرده می‌شود و نبود آن در درازمدت، می‌تواند اثر منفی بر سیمای مرکز استان بگذارد.

جانمایی نادرست

جانمایی نادرست

جانمایی نادرست پشت درختان یا تیرهای برق از رایج‌ترین مشکلات در تابلوهای شهری است. این مشکل به دلیل وجود درختان زیاد و کم‌عرض بودن خیابان‌های ساری، به ویژه در بافت فرسوده و خیابان‌های قدیمی شهر، بیش از دیگر موارد خودنمایی می‌کند. قرار گرفتن تابلوهای راهنمای کوچه و خیابان در نقاطی خارج از دید سبب سردرگمی و به وجود آمدن ترافیکی خواهد شد که به دلیل توقف برای خواندن آن‌ها به وجود می‌آید.

جانمایی نادرست

احمدی رسیدگی به این مشکل را از وظیفه‌های شهرداری عنوان می‌کند و می‌گوید: «هدف نخست از نصب تابلو راهنمایی بیننده است. چنانچه تابلویی خارج از دید مسافر یا شهروند باشد باید مشکل آن را برطرف کرد، چراکه نتیجه آن افزایش مشکلات شهری است.»

نبود ترجمه در تابلوهای مربوط به مخاطب خارجی

حضور گردشگران و اسکان افراد خارجی در مازندران و ساری، بر لزوم رعایت حقوق آن‌ها و دسترسی آسان به مرکزهای رسیدگی به امور این افراد می‌افزاید. استفاده از ترجمه انگلیسی در تابلوهای شهری نیز برای دسترسی آسان مخاطب غیرایرانی به سازمان‌ها و مکان‌های همگانی شهری انجام می‌شود. اما دیده می‌شود که تابلوی راهنمای شهری نمایندگی وزارت امور خارجه در خیابان نهضت و دفتر امور اتباع و مهاجرین خارجی در خیابان شیخ طبرسی ساری، فقط به زبان فارسی نوشته شده است. این در حالی است که بیشترین مخاطب این دو مرکز افراد غیرایرانی هستند که ممکن است توانایی خواندن زبان فارسی را نداشته باشند.

تابلوی اتباع خارجی را تنها به زبان فارسی نوشته اند!

عضو شورای شهر ساری بر تامین منافع و اجرای حقوق همه شهروندان ایرانی و غیرایرانی تاکید می‌کند و دراین باره می‌گوید: «به‌کارگیری ترجمه در تابلوهای مربوط به افراد غیرایرانی ضرورت است. در نخستین فرصت، به سازمان‌های مربوط تذکر لازم داده‌ می‌شود تا هرچه زود‌تر این مشکل برطرف شود.»

نامگذاری دو یا چندگانه

نام‌گذاری واحد تابلوهای راهنمای گذرگاه‌های همگانی، از اصول زیباسازی شهری است. در برخی از خیابا‌ن‌های ساری، نامگذاری دوگانه و سه‌گانه به امری معمول تبدیل شده که از نتیجه‌های آن می‌توان به سردرگمی مسافران در پیدا کردن نشانی، آلودگی تصویری در شهر و اختلال در ارائه نشانی پستی اشاره کرد.

ایجاد آلودگی بصری با نامگذاری چندگانه

احمدی درباره نامگذاری چندگانه برخی کوچه‌ها و خیابان‌های شهر اظهار می‌کند: «هیچ کوچه یا خیابانی با دو نام رسمی وجود ندارد و نام هر نقطه شهری زیر نظر کمیته نامگذاری ساری شامل شورای شهر، فرمانداری، بنیاد شهید و شهرداری به تصویب می‌رسد. در برخی مناطق بومی‌ها اقدام به نامگذاری کوچه می‌کنند یا در روند ساماندهی، کوچه یا خیابانی که به نام یک شهید نامگذاری شده بود، تغییر نام یافت. همواره بر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت تاکید دارم و باید از هر فرصتی برای این امر مهم استفاده کنیم. تلفیق نام‌های جدید با نام شهیدان زیر نظر کمیته نامگذاری انجام می‌شود و حذف هریک، نتیجه‌ای منفی در پی خواهد داشت.»

نام گذاری دوگانه

عضو شورای شهر ساری با اشاره به تاثیر روانی نام مناطق بر ساکنان محل می‌افزاید: «با نامگذاری مناسب می‌توانیم فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی-اسلامی را از نو زنده کنیم. افزون بر آن با حفظ نام‌هایی که ریشه در تاریخ ساری دارد مانند پل‌گردن و ساری‌کنار فرهنگ و پیشینه هر منطقه را به مردم می‌شناسانیم. نبود یکسان‌نویسی یک نام به زبان انگلیسی هم از دیگر نکاتی است که به شکل پراکنده در شهر دیده می‌شود.

نام گذاری دوگانه و فونت نادرست نام خیابان(فردوسی)

هماهنگ نبودن تابلوهای قدیمی و جدید

در گذشته نام محله‌ها، کوچه‌ها و خیابان‌ها به دست ساکنان محل و با رنگ بر دیوار نوشته می‌شد. با گذشت زمان نصب تابلوهای دست‌نویس بر دیوار ورودی کوچه جایگزین رنگ و اسپری شد. نصب تابلوهای جدید روی پایه و جانمایی رو به خیابان و کوچه، از اقدام‌های مناسب در زیباسازی شهری است که در سال‌های پیش از سوی ارگان‌های مسئول انجام شد. با این حال، در برخی محله‌ها همچنان شاهد حضور تابلوهای قدیمی روی دیوارهای محله‌ها هستیم که با تابلوهای جدید هماهنگی تصویری و شکلی ندارند و نیازمند هماهنگ‌سازی با نشان‌های جدید هستند.

نام انگلیسی اشتباه است

ترجمه نادرست انگلیسی نام کوچه و خیابان

شاید بتوان گفت بدترین اشتباه رایج در تابلوهای شهری، ترجمه نادرست نام گذرگاه‌ها است که بیانگر نبود نظارت نهایی بر درست‌نویسی در فضای‌ شهری است. بزرگراه، خیابان، کوچه، کوی و محله هریک در زبان انگلیسی واژه‌ای جداگانه دارند که با توجه به جمعیت، طول و عرض گذرگاه به مکان مشخصی اختصاص پیدا می‌کند. نمونه چنین اشتباهی در برخی محله‌ها و خیابان‌ها در قالب نوشتن همان واژه با حروف انگلیسی دیده می‌شود که نه‌تنها راهنمای مسافران و شهروندان نیست، بلکه گمراه‌کننده نیز هست.

ترجمه نادرست به انگلیسی

عضو شورای شهر ساری ادامه می‌دهد: «طرحی که در شورای شهر ساری رد شد همچنان بایکوت است و راهی جز مطالعه دوباره آن بر اساس تغییرات و نیازهای شهر از سوی شهرداری نیست، چنانچه شهرداری طرح را مطالعه کند می‌توان با ارجاع دوباره آن به شورا، گام‌های نخست اجرای بدون حاشیه آن را آغاز کرد، چراکه ساری پتانسیل لازم برای این امر را دارد.»

رعایت نشدن اصول دستوری در ترجمه بانک

ساماندهی تابلوها و نشان‌های راهنما می‌تواند بر کاهش بار ترافیک، یکپارچه کردن ساختار نقشه شهری، کاهش تصادف و دعوا میان شهروندان، دسترسی با سرعت گردشگران به نقطه‌ای خاص، افزایش رضایت شهروندان، بهبود چهره شهر و اطلاع‌رسانی مناسب درباره فعالیت‌های اجرایی مسئولان اثرگذار باشد. برطرف کردن دغدغه‌های موجود در این بخش، با اجرای درست اصول زیباسازی و عمران شهری اماکن‌پذیر خواهد شد که در نهایت سبب رسیدن به هدف بزرگ کسب نام شهر هوشمند خواهد شد.