سه شنبه 23 آذر 1395-22:45
4 روز در تفلیسگرجستان؛ میراث، هویت، امنیت
گزارشی از سفر جمعی از خبرنگاران مازندرانی به تفلیس -پایتخت گرجستان- و شرح دیده های خبرنگار مازندنومه از وجود امنیت، اهمیت به میراث فرهنگی و توجه به هویت بومی در عین بروز بودن گرجی ها.
مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، محمداسماعیل بخشی سورکی: سفر برگزیدگان جشنواره مطبوعات مازندران به گرجستان در حالی برگزار شد که مدیرکل ارشاد مازندران تدبیر به خرج داد و توانست با ثبت این اتفاق خوب در دولت تدبیر و امید، وزن رسانه های مازندران را هم در استان و هم در کشور، بالا ببرد.
*گرجستان
گرجستان یکی از کشورهایی است که در هر دو قارهٔ اروپا و آسیا قرار دارد. یکی از اهداف مقامات سیاسی تفلیس -پایتخت گرجستان- عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو است. در حال حاضر این کشور عضو ناظر در اتحادیه اروپا و ناتو است و همکاریهای زیادی با این دو سازمان دارند و کلیه قوانین گرجستان هم مانند قوانین اتحادیه اروپا است.
مردم بومی گرجستان، مسیحی ارتدکس و پیرو کلیسای ارتدکس هستند. به زبان گرجی سخن میگویند که زبان رسمی کشور گرجستان است و با الفبای گرجی نوشته میشود که یکی از چهارده الفبای موجود در جهان است.
دیرینگی زندگی انسان در گرجستان به یک میلیون و 800 هزار سال پیش میرسد که گروهی از انسانهای نخستین موسوم به انسان گرجی در آن میزیستهاند، به همین دلیل می توان گفت گرجستان یکی از قدیمیترین کشورها و یکی از غنیترین فرهنگها را داراست.
طلوع آفتاب در گرجستان در فصل پاییز ساعت 8.15 دقیقه صبح است و شروع کار اداری در این کشور نیز از ساعت 10 صبح تا 4 عصر است. جمعیت این کشور طبق آخرین تخمین سال ۲۰۱۳ میلادی حدود 4 میلیون و 942 هزار نفر است و تفلیس -پایتخت گرجستان- جمعیتی در حدود 1.5 میلیون نفر دارد.
مردم این کشور در دین خود بسیار سختگیرند و وجود روابط آزاد بین زن و مردم در این کشور به معنای کشورهای غربی و امریکایی وجود ندارد.
اقتصاد این کشوربر پایه صادرات محصولات کشاورزی، بهره برداری از صنایع و معادن و همچنین گردشگری است. این کشور به دلیل موقعیت آب و هوایی بسیار مناسب و رودهای پر آب از کشاورزی صنعتی و مدرنی برخوردار است که همه محصولات این کشور به صورت ارگانیک تولید می شود.
در بین محصولات صنعتی گرجستان، صنایع غذایی ۴۰٪، صنایع سبک ۲۰٫۸٪، ماشین سازی و صنایع فلزی ۱۳٫۸٪ از حجم تولید صنعتی را به خود اختصاص میدهند.
همچنین موسسات صنعتی تولید مصنوعات چوبی در این کشور فعالیت دارند. تولید ظروف شیشهای و بلوری، مصنوعات سرامیک و فلزات ماشین سازی و صنایع نظامی از دیگر رشته های فعالیت صنعتی گرجستان است.
در سال ۲۰۰۳ میلادی، تعداد گردشگران وارد شده به کشور گرجستان ۳۶۸٬۳۱۲ نفر گزارش شدهاست. درآمد حاصله از این بخش در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۲۴۲ میلیون دلار بوده است.
گرجستان کشوری توریستی است که شهرهای توریست پذیر زیادی از جمله کوتایسی، زوگدیدی، باتومی ، سیغناغی، بوجومی، تفلیس، پوتی، سوخومی و روستاوی، زادگاه شراب دنیا تلاوی (در استان کاختی) دارد.
سال 2015 حدوداً 15 میلیون گردشگر به گرجستان وارد شدند . در مجموع اقتصاد این کشور نسبت به کشورهای جدا شده شوروی سابق و کشورهای موسوم به اوراسیا در سطح بالاتری است و این را به سادگی می توان از نوع لباس پوشیدن، خورد و خوراک، خودروهای شخصی و بازارهای مدرن و تجاری این کشور دریاقت.
*مردم بروز
مردم گرجستان بروز زندگی می کنند و چیزی به نام پس انداز برای شان تعریف شده نیست، بالاترین حقوق متعارف اداری در گرجستان 1500 لاری( معادل دو میلیون و 250 هزار تومان ) است.
عموم کارها در این کشور روزمزد است و معمولا هم حقوق هر روز را مردم برای همان روز هزینه می کنند و فردا دوباره روز از نو و روزی از نو.
در بیشتر مراکز قابل مشاهده و تجاری این کشور، زن ها مشغول به کارند اما مطابق بررسی های ما در تفلیس در اکثر خانواده ها هم مردان و هم زنان کار می کنند.
رابطه مردم این کشور با ایرانی ها بسیار گرم است و حتی بسیاری از دست فروشان که در بازار واگزال و یا در گوشه خیابان بساط پهن کرده اند، اندکی از زبان فارسی می دانند.
وجود دستگاه های( ای تی ام) در فاصله های نزدیک در شهر تفلیس نشان از توجه دولت به نهادینه کردن موضوع تجارت الکترونیک دارد و شما به سادگی در هر خیابانی که وارد شوید می توانید از این دستگاه ها در راستای خدمات شهری و شخصی استفاده کنید.
*موزه
در روز اول بازدید از تفلیس هیات رسانه ای مازندران از موزه ملی گرجستان بازدید کرد.
این موزه در خیابان روستاولی و نزدیک میدان آزادی تفلیس واقع شده است که در آن، آثار نفیسی نظیر تابلوهای نقاشی دوره قاجار، قرآن های قدیمی، تابلوهای نقاشی روی شیشه، ظروف فلزی با سبک های مختلف، آثار چوبی، فرش ها و پارچه های دست باف و نفیس، قطعه کاشی های منقوش به طرح های اسلامی، شمشیر، سپر کلاه خود و ظروف شیشه ای و سنگی ساخت ایران وجود دارد که به عنوان یکی ازجاهای دیدنی گرجستان، هر ساله پذیرای تعداد زیادی بازدیدکننده از کشورهای مختلف جهان است.
پیشینه تشکیل نخستین گنجینه گرجستان به ۱۹۰ سال پیش بر می گردد، ولی موزه ملی گرجستان در سال ۲۰۰۴ میلادی و از ادغام، ۱۰ موزه مختلف ، موزه گالری ملی ، چهار موزه خانه سنتی و دو مرکز تحقیقاتی در این زمینه تشکیل شد که در حال حاضر بزرگترین موزه گرجستان محسوب می شود.
در موزه ملی گرجستان ، بیش از ۳۰۰۰ شی مربوط به ایران از دوره هخامنشیان تا دوره معاصر وجود دارد که زینت بخش این موزه است.
در طبقه دوم موزه، سالن بزرگی وجود دارد که فقط مختص به نقاشی های زیبایی از هنرمندان ایرانی دوره قاجاریه و یا از هنرمندان دیگر جهان است که جمع آوری و به این موزه تقدیم شده است.
این موزه شامل مجموعه نفیسی از آثارهنر قرون وسطی مسیحی ، مجموعه طلا و نقره و جواهرات با ارزش مربوط به سرزمین باستانی کولخیس و همچنین آثار مختلف و گرانبهایی از هنرمندان اروپای شرقی و غربی ، روسیه و گرجستان است.
*شبکه پالتیره نیوز
بازدید از شبکه خصوصی پالتیره نیوز یکی دیگری از برنامه های تیم رسانه ای مازندران بود که کلیه فعالیت های انجام شده در ساختمان اداری این شبکه زیر نظر مستقیم اسقف اغظم گرجستان اداره و مدیریت می شود.
این شبکه بیش از هشت سال است که با پنجاه کارمند که حدود نیمی از آنها ژورنالیست هستند، در حال فعالیت است.
ساختمان تولید این شبکه دارای اتاق ها و طبقات مختلفی است که کتابخانه آن با بیش از 80 هزار جلد کتاب یکی از کتابخانه های خوب تفلیس محسوب می شود.
مسئول کتابخانه "مادر مارتا" است که خود راهبه و از نیروهای مذهبی کلیسای ارتدوکس تفلیس است.
در این کتابخانه ، کتاب های اکثر ادیان وجود دارد و نکته قابل تامل حضور کارمند زنی بنام کلاریا با بیش از 90 سال سن است که 65 سال از عمرش را در حال فعالیت و کار است.
سالن مطالعه و وجود کتابهایی به زبان ایرانی از جمله کتاب شعر نشای عبدالعلی حیدری گرجی -شاعر بهشهری- نیز یکی دیگر از جذابیت های این ساختمان تولید برنامه تلویزیونی و خبری بود.
خانم کومار-مدیراجرایی این شبکه و مستندساز تلویزیونی- که خبرنگاران مازندرانی را برای بازدید از این شبکه همراهی می کرد از اتمام ساخت یک فیلم مستند از یک تاجر معروف گرجی در ایران خبر داد و گفت: یک هفته دیگر مراسم رونمایی از این فیلم است که امیدواریم پس از پخش در گرجستان از یکی از شبکه های ایرانی نیز پخش شود.
کومار از محبوبیت این شبکه در گرجستان گفت و ابراز داشت: حدود 50شبکه در گرجستان در حال فعالیت هستند که اکثرشان خصوصی است و پالتیره نیوز یکی از پرطرفدارترین شبکه ها در بین مردم است.
*شبکه مجازی
بازدید از شبکه تلویزیونی اجتماعی تفلیس نیز یکی دیگر از برنامه های تیم رسانه ای مازندران بود. نکته قابل تامل در این بازدید ها نبود برخورد امنیتی و موافقت با بازدید تیم خبری یک کشور خارجی بود.
این شبکه از سال 1956 تاکنون در حال فعالیت است و و اولین تلویزیون و شبکه مجازی در تفلیس است. بخشی از هزینه های این شبکه توسط دولت تامین می شود و نکته جالب دیگر این مطلب بود که در زمان حضور ما در این شبکه، رئیس جمهور گرجستان نیز در یکی از استادیوهای این شبکه مشغول مصاحبه بوده است.
این شبکه اکثرا کارهای تولیدی انجام می دهد اما همکاری با شبکه های بین اللملی و خارجی نیز یکی از منابع درآمدی آنها است.
تولیدات فیلم و سریال و مستندهایی که در فستیوال های برتر شرکت می کنند و تاکنون چندین جایزه بین المللی را نیز از آن خود کرده است یکی از فعالیت های اصلی این شبکه است.
این شبکه که یکی از اصلی ترین شبکه های گرجستان محسوب می شود بیش از 1300 کارمند دارد و در اتاق های مختلف خبری، مطبوعاتی، تولیدی و سالن های تولید برنامه های زنده مشغول فعالیت هستند.
این شبکه هشت برنامه زنده اخبار دارد که هر دو ساعت یکبار از ساعت هشت صبح روی آنتن می رود که فقط در بخش اقتصادی اخبار مستقلی پخش می شود.
شورای سیاست گذاری این شبکه هشت نفرند که دو نفر نماینده اپوزیسیون، دو نفر از حزب حاکم، دو نفر از جمهوری خواهان و دو نفر دیگر نیز نماینده مردم هستند که در مورد مسایل اصلی شبکه اظهارنظر کرده و سیاست گذاری لازم را انجام می دهند، البته تمام این نظرات وابسته به نظرسنجی است که چند ماه یکبار از مردم در خصوص برنامه های تولیدی این شبکه گرفته می شود.
*رایزن فرهنگی
دیدار با رایزن فرهنگی ایران در تفلیس نیز یکی دیگر از برنامه های تیم رسانه ای مازندران بود. مجتبی کامران فرد در این دیدار به فعالیت عمده در حوزه زبان و فرهنگ ایرانی و اسلامی اشاره کرد و گفت: گرجستان بیش از 4 میلیون جمعیت دارد که 10 درصد این جمعیت مسلمان (نیمی شیعه و نیمی سنی)هستند.
وی با بیان اینکه اکثر شیعیان در شهرهای اطراف تفلیس ساکن هستند افزود: بیشتر این افراد یا از کشور آذربایجان و یا اهل آذربایجان ایران و متعلق به خوی و مراغه هستند که قبل از عهدنامه ترکمن چای به تفلیس آمدند و در اینجا ماندگار شدند.
کامران فرد ابراز داشت: 12 اتاق ایران در تفلیس داریم که از دبستان تا دانشگاه در آن تدریس می شود و کلاس های زبان فارسی نیز هفته ای سه روز در این اتاق ها تدریس می شود.
وی با اشاره به قدمت رابطه سیاسی و تاریخی گرجستان با ایران ابراز داشت: بعد از عهدنامه ترکمن چای و مخصوصاً در دوره مشروطه شاهد اوج این ارتباط هستیم، به گونه ای که تقی زاده و کسروی از سران مشروطه ایران در تفلیس ساکن بودند.
رایزن فرهنگی ایران در تفلیس با بیان اینکه در تفلیس تنها یک مسجد و آن هم با دو محراب برای شیعیان و سنی ها وجود دارد، افزود: محله ای که این مسجد در آن وجود دارد به محله ایرانی ها شناخته می شود.
وی گفت: نگاه تفلیس در موضوع سیاسی به غرب است و در مسایل اقتصادی وابستگی شدیدی به غرب دارد که اکر ما بتوانیم ارتباط خوبی با غربی ها بگیریم با گرجی ها هم رایزنی های خوبی انجام خواهد شد.
کامران فرد از ارتباط تاریخ شناسان، فرهنگ دوستان و مجامع دانشگاهی گرجستان با مازندران و اصفهان خبر داد و گفت: در دو سالی که بنده در اینجا هستم سه گروه از محققان زبان گرجی به گرجی محله بهشهر آمدند و در مورد زبان گرجی تحقیق کردند.
وی با بیان اینکه زبان گرجی در ابتدا 36 حرف داشت که به مرور زمان سه حرف آن حذف شد، افزود: این گروه تحقیقی به این دلیل که اعتقاد داشت گرجی های مازندران و اصفهان به دلیل نداشتن ارتباط به کشورهای خارجی، اصالت زبانی خود را حفظ کرده و ممکن است آن سه حرف دیگر نیز در زبان آنها وجود داشته باشد، به ایران آمدند و نتایج خوبی هم حاصل شد.
رایزن فرهنگی ایران در تفلیس ابراز داشت: سی و سه پل اصفهان نیز به دلیل اینکه توسط معماران گرجی ساخته شده است و زبان گرجی هم سی و سه حرف داشت به این نام معروف است.
وی همچنین با بیان اینکه رسانه های مکتوب در گرجستان تقریباً حذف شده هستند و جایگاهی در بین مردم ندارند، افزود: در این کشور اکثر خبرها و کارها از طریق فیس بوک انجام می شود.
کامران فرد به آزادی رسانه ها و شبکه های اجتماعی در گرجستان و تفلیس هم اشاره کرد و گفت: به دلیل بمباران اطلاعات در عصر امروز رسانه های نقش تاثیرگذاری در شکل دهی و شفاف سازی مسایل مختلف در جامعه دارند.
*مسجد دو محراب
سخنان رایزن فرهنگی ایران در خصوص تنها مسجد دو محراب جهان منجر به بازدید هیات رسانه ای استان مازندران از این مسجد شد، جایی که در مسجد همواره به روی مردم باز بود و خادمان مسجد هم در خدمت مسلمانان بودند.
*کلیسا
کلیسای بزرگ ارتدوکس مسیحیان سامِبا (تثلیث)نام دارد که روز یکشنبه برای بازدید از آن فرصت خوبی بود چرا که مسیحیان تفلیس برای برگزاری مراسم مناجات در آنجا حاضر می شدند.
هیبت و ابهت کلیسا به همراه نمادهای مذهبی و ستون های بزرگ از جاذبه های این بنای تاریخی بود.
ساختمان آن بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ میلادی تکمیل شده و با ظرفیت ۱۵٬۰۰۰ تَن و ارتفاع ۹۷ متر، عنوانهای بزرگترین کلیسای ارتدکس در جهان و سومین کلیسای ارتدکس مرتفع در جهان را به خود اختصاص داده است.
معماری این کلیسا آمیزهای از سبکهای سنتی معماری مذهبی گرجی در مراحل مختلفی از تاریخ و عناصری از معماری بیزانس را نیز در خود جای داده است.
این کلیسا خود متشکل از ۹ کلیسای کوچک است و علاوه بر این، ۵ کلیسای کوچکتر دیگر نیز در طبقات زیرین این بنا واقع شده است.
کل فضای این بنا معادل ۵۰۰۰ متر مربع و حجم آن بالغ بر ۱۳۷ متر مکعب است.
نکته جالب این مراسم حضور اسقف اعظم گرجستان بود که مردم نیز بدون هیچ گونه مشکلی و بدون تمهیدات امنیتی به راحتی وارد کلیسا شده و مناجات می کردند.
همچنین دقیقاً در ورودی کلیسا دکه فروش مشروبات الکی وجود داشت که به نظر می رسد این امر بیشتر برای این باشد که ثابت کند انسان در برابر انتخاب مناجات با پروردگار و انجام گناه مخیر است.
نکته قابل تامل دیگر عجله افرادی بود که از در های ورودی برای رسیدن به مراسم می دویدند. در ورودی کلیسا نیز زنان موهای خود را می پوشاندند و مردان نیز کلاه از سر بر می داشتند. همچنین در در اصلی و ورودی پایین کلیسا حضور متکدیانی که با گفتن "پول بده" به زبان فارسی از گردشگران ایرانی درخواست کمک می کردند، جالب بود.
*پل دوستی
بازدید از پل دوستی تفلیس و سوار شدن بر تله کابین و تماشای تفلیس از بالا یکی دیگر از جذابیت های گردشگری این سفر بود که تنها در این موضوع می توان یک گزارش گردشگری ویژه نگاشت.
در بالای ایستگاه تله کابین نیز مجسمه مادر تقلیس قرار دارد که تقریبا از تمامی نقاط شهر قابل دیدن است.
بازدید و خرید از دو مرکز تجاری ایست پوینت و تبیلیسی مال هم از دیگر برنامه ها بود که تقریبا شهرکی از تمام برندها و محصولات در این مراکز خرید وجود دارد و گشت و گذار در این فروشگاه های لوکس و زیبا برای هر گردشگری جذاب و به یاد ماندنی است.
فروشگاه های شکلات و محصولات خوراکی یکی دیگر از جذابیت های این مراکز تجاری است که به شدت جذاب و چشم نواز است.
به هر حال تجربه سفر رسانه ای به یک کشور خارجی دستاورد بزرگی برای خبرنگاران مازندرانی به شمار می رود که انجام آن نقطه مثبت و روشنی در کارنامه مدیرکل ارشاد مازندران و همکاران او به جای گذاشت.