مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، شبنم لشگری: موفقیت در تمام فعالیت‌های مربوط  به توسعه از جمله صنایع، کشاورزی و خدمات به نحوی به گسترش فعالیت‌های پژوهشی بستگی دارد. برای پیشرفت و تعالی کشور از طریق این زیربنا، باید به پژوهشگران بیشتر بها داده شود. از لحاظ نیروی انسانی کارآمد و توانمند در عرصه پژوهش، دانشگاه‌ها جزء مراکز اصلی به شمار می‌روند و تجاری‌سازی پژوهش‌های دانشگاهی می‌تواند گام‌ موثری برای نیل به اهداف توسعه‌ای باشد.  

فروش پایان‌نامه‌ها پژوهش‌های ایران را زیر سوال برد

پژوهشگر برتر گروه کشاورزی و منابع طبیعی سال 95 اظهار کرد: معمولاً در دانشگاه‌های ایران دانشجو هدف مدرک‌گرایی دارد. هدف استاد هم اجرای طرح است، اما در کشور‌های پیشرفته این طرح از شرکت‌های مهم گرفته می‌شود و استاد باید پاسخگوی این شرکت‌ها باشد. بنابراین کار در دانشگاه‌‌ها به خوبی انجام می‌شود. در کشور ما نیز با وجود کاستی‌هایی که وجود دارد، کارهای پژوهشی در دانشگاه‌ها و با نظارت‌هایی که از سوی استاد به دانشجو هست، به خوبی انجام می‌شود.

دکتر «محمود رائینی» با اشاره به فروش پایان‌نامه در ایران خاطرنشان کرد: یکی از مشکلاتی که در زمینه پژوهش وجود دارد بحث تقلب است که به صورت گسترده در بسیاری از دانشگاه‌های ایران اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال جلوی در ورودی دانشگاه تهران پایان‌نامه می‌فروشند که این موارد، مسائل پژوهشی داخل ایران را زیر سوال می‌برد.

 وی با بیان این‌که پولی که برای کار پژوهشی تخصیص داده می‌شود بسیار کم است، گفت:  بر پایه مصوبه دولت قرار بود 2 درصد از اعتبارات و بودجه‌های دستگاه‌های اجرایی به پژوهش در دانشگاه‌ها اختصاص داده شود که معمولاً سازمان‌های اجرایی کمتر زیر بار می‌روند. بنابراین کارهای پژوهشی به همان حداقل مبلغی که  دانشگاه‌های دولتی به دانشجو‌ها می‌دهند محدود می‌شود. به عنوان مثال در مقطع ارشد یک میلیون تومان و در مقطع دکترا حداکثر 2 میلیون تومان پرداخت می‌شود که با این هزینه عملا کار پژوهشی خوبی از نظر میدانی نمی‌توان انجام داد.

رائینی خاطرنشان کرد: به عنوان نمونه من علاقه‌مند هستم با انجام  پژوهش‌هایی در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای به ویژه متان، به کشور خودم کمک کنم. این گازها در شالیزارها به دلیل وجود شرایط بی‌هوازی تولید می‌شوند که با مدیریت آبیاری می‌توان شرایطی فراهم آورد تا شالیزارها را از حالت بی‌هوازی خارج کرد. این طرح با ابزارهای خاصی انجام می‌شود که به همین دلیل اجرای آن هزینه بالایی دارد. بنابراین دانشجو زیربار نمی‌رود و استاد نیز به دلیل دریافت نکردن هزینه طرح، میزان حجم نمونه را کاهش می‌دهد و در نتیجه کار به خوبی انجام نمی‌شود.

رد پای روابط در اعتبارات پژوهشی

این عضو هیأت علمی رشته هواشناسی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با اشاره به جایگاه پژوهش در ایران اظهار کرد: طبیعی است که هر پژوهشی به افزایش دانش ما منجر می‌شود و اگر این دانش تبدیل به کار شود نتیجه خوبی در پی خواهد داشت. پیشرفت جامعه ایران نیز وابسته به این پژوهش‌ها است که بخشی از آن پژوهش جهانی و بخش دیگر پژوهشی است که داخل کشور انجام می‌شود.

وی ضمن مقایسه ایران با کشورهای پیشرفته در زمینه پژوهش گفت: در کشورهای پیشرفته دولت سرمایه‌دار نیست، بلکه جمع کننده مالیات است. اما در کشور ما دولت سرمایه‌ را در اختیار دارد و نمی‌تواند از این سرمایه به خوبی بهره‌وری کند. اگر بودجه‌ای برای کار پژوهشی اختصاص داده شود ممکن است با روابط به دست افراد خاص برسد و گزارشی هم که داده می‌شود گزارش مورد نظر نباشد. راهکار این است که فعالیت بخش خصوصی گسترش پیدا کند و فعالان بخش خصوصی نیازهای خود را به دانشگاه اعلام کرده و درخواست کار پژوهشی کنند.  

*پژوهشگران ما باید نسبت به مشکلات منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند آگاه باشند

یکی دیگر از پژوهشگران برتر سال 95 در این باره با بیان این‌که دولت با روش‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت می‌تواند به تقویت پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد کمک کند گفت: میزان بودجه‌ای که به امر پژوهش تخصیص داده می‌شود نسبت به کشورهای همسایه پایین است. نیاز داریم که این بودجه افزایش یابد. بنابراین دولت در کوتاه‌مدت با در اختیار گذاشتن بودجه‌های پژوهشی و وام‌های با بهره کم به مراکز رشد می‌تواند پژوهشگران را برای تبدیل ایده به نمونه قابل استفاده صنعت کمک کند و در کنار آن به تهیه زیرساخت‌هایی که شامل دستگاه‌های پیشرفته با تکنولوژی بالا در داخل کشور مورد نیاز پژوهشگران است بپردازد.

دکتر «مهدی قاجار سپانلو» افزود: دولت در درازمدت با سرمایه‌گذاری در دانشگاه‌ها و پرورش نیروهایی که در آینده در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری طرح‌های پژوهشی را ارائه می‌دهند و در تولید انبوه این طرح‌ها، نقش مؤثری در تقویت مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری دارد.

این استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد: سازمان تحقیقات کشاورزی و اعضایی که به عنوان هیأت پژوهشی در این سازمان‌ها وجود دارند موظف هستند طرح‌های پژوهشی که مورد نیاز استان ما هست را در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و دراز‌مدت تهیه و اجرا کنند. به همین خاطر اعضای هیأت دانشگاه‌ها در رشته کشاورزی و منابع طبیعی کمتر شانس دارند طرح‌هایی پژوهشی از ادارات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی دریافت کنند. ولی در سازمان آب که هیأت علمی کمتری دارد دانشگاه‌ها می‌توانند وارد تعامل شوند و طر‌ح‌های پژوهشی تعریف کنند که در پی آن مشکلات استان شود.

این عضو هیأت علمی رشته خاکشناسی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: پژوهشگران ما باید نسبت به مشکلات منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند آگاه باشند که این امر مستلزم ورود به عرصه‌هایی از قبیل کشاورزی و منابع طبیعی است تا در راستای حل مشکلاتی که در محل زندگی آن‌هاست طرح‌های پژوهشی تعریف کنند.