مازندنومه؛ سرویس محیط زیست و گردشگری، محمداسماعیل بخشی سورکی: امروزه گردشگری یکی از صنایع مهم اقتصادی دنیا و همچنین از عوامل تاثیرگذار بر روابط اجتماعی و فرهنگی در جوامع بشری است.

گردشگری بر اساس جاذبه های دیدارگر شکل می گیرد و از این رو، شهرها یکی ازمکان های پرجاذبه برای گردشگری است. شهرها میراث داران بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ و تمدن بشری هستند که با دارا بودن جاذبه هایی از قبیل سازه های بزرگ عمرانی، مراکز خرید، چشم اندازهای طبیعی و... توانشی بزرگ در جذب گردشگر را در خود جای داده است که مدیریت و برنامه ریزی مناسب و ارتقاء این ظرفیت ها به رشد و بالندگی اقتصاد شهری منجر خواهد شد.

گردشگری علاوه بر منافع اقتصادی برای جامعه میزبان، ایجاد اشتغال و افزایش درآمدها، پیامدهای مثبت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی دارد.

اهمیت این صنعت در رشد اقتصادی به اندازه ای است که بنابر گزارش سازمان جهانی گردشگری در سال 2015 برای چهارمین سال پیاپی رشد این صنعت از رشد تجارت کالا در جهان فراتر رفت و با ایجاد ارزش افزوده 1.4 تریلیون دلاری در اقتصاد جهانی به عنوان سومین صادرات بزرگ جهان، پس از سوخت و مواد شیمیایی قرار گرفت.

اهمیت و نقش مهم سرمایه در توسعه اقتصادی بنگاه ها بر کسی پوشیده نیست و از همین رو اقتصاددانان کلاسیک سرمایه را موتور محرکه اقتصاد می دانند. سرمایه این توانایی را دارد که در ترکیبِ بهینه با نیروی کار و فناوری، بخش تولید را به حرکت درآورده و با رونق تجارت زمینه های بهبود سطح زندگی و رشد اقتصادی را فراهم آورد.

در طرف مقابل، سرمایه یکی از علل اصلی گرفتار شدن بسیاری از کشورها در دور باطل فقر و توسعه نیافتگی بوده و علاوه بر آن که بیکاری گسترده ای را به دنبال دارد، موجب کاهش سطح تولید ملی می شود. با توجه به کمبود منابع سرمایه گذاری -به ویژه در اکثر کشورهای درحال توسعه- تخصیص بهینه آن در بین فعالیت هایی که حداکثر کارآمدی را داشته باشند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

یکی از اهداف مهم اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط و بستر لازم جهت افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی می باشد. مطالعات مختلف نشان می دهد که کلان شهرها در ایجاد نرخ رشد اقتصادی، نقش چشم گیری دارند که از جمله شرایط لازم جهت افزایش تولید و رشد اقتصادی شهرها، سرمایه گذاری در زیرساخت های اقتصادی شهر است.

آمارها نشان می دهد که که حدود 70 درصد کل سرمایه گذاری های دنیا در شهرها انجام گرفته است و این تاییدی بر سرمایه گذاری در شهر ها است. سرمایه گذاری مستقیم بر روی زیرساخت ها، با افزایش بهره وری عوامل تولید، گسترش محدوده بازار، کاهش هزینه های مبادله و ایجاد شرایط رقابتی مساعد منجر شده و در نهایت به افزایش تولید و رشد اقتصادی کمک می کند.

توسعه گردشگری شهری منافع اقتصادی بسیاری برای شهرداری ها دارد که از جمله آن می توان به پایدار سازی درآمدهای آنها و اتکای کمتر به درآمدهای حاصل از بخش مسکن اشاره کرد.

گردشگری به طور کامل و گردشگری شهری به طور خاص می تواند نقش چشم گیری در کاهش وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی و کاهش وابستگی درآمدهای شهرداری به بخش مسکن داشته باشد. به همین دلیل می توان این بخش را یکی از بخش های مغفول مانده در اقتصاد مقاومتی دانست. شهرداری ها با سرمایه گذاری در بخش گردشگری به توسعه اقتصاد شهری کمک می کنند و زمینه های افزایش کیفیت زندگی شهروندان را فراهم می سازند.

شهرداری ها می توانند با شناسایی و معرفی فرصت های سرمایه گذاری، انحصارزدایی و ایجاد فضای رقابتی برای سرمایه گذاران در حوزه های مختلف شهری، فراهم کردن بستر مناسب برای مشارکت بخش خصوصی و تعاونی در امور زیربنایی و فعالیت های بزرگ مقیاس، به رشد و توسعه اقتصاد شهری کمک کنند.

البته وجود موانع حقوقی، اقتصادی،بوروکراسی دولتی، فرهنگی-بعنوان موانع بیرونی- و منطقه ای- بعنوان موانع درونی- از جمله علل کاهش سرمایه گذاری در شهرها است که مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که عوامل و موانع اقتصادی، بوروکراسی دولت، حقوقی، فرهنگی و عوامل منطقه ای بیشترین تاثیر را بر روی میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی داشته است.

در بین عوامل اقتصادی زیرعواملی چون برخورد مناسب و منطقی با تحریم های اقتصادی بیشترین ضریب اهمیت را در خصوص حضور بخش خصوصی به منظور سرمایه گذاری داشته است. توجه بیشتر به تولید در اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، تنظیم مناسب نرخ تسهیلات بانکی، تضمین مناسب سرمایه و ارائه تسهیلات بیشتر به بخش های مولد و کاهش هزینه های مبادلاتی مثل وثایق و هزینه های اخذ تسهیلات در رتبه های بعدی قرار دارد.

در خصوص موانع حقوقی و قانونی زیرعامل انعطاف پذیر بودن قوانین در برخورد با سرمایه گذاران خرد و کلان بیشترین تاثیر را در جذب سرمایه گذاران داشته است. همچنین ثبات در قوانین و مقررات ، نظام اداری روان و تسهیل کننده، ارتباط منسجم بین مراکز علمی و واحدهای تولیدی و کاهش تعطیلات رسمی و مرخصی ها  کمترین اثرگذاری را به خود اختصاص داده است.

عوامل فرهنگی نیز در بین پنج عامل اصلی اثرگذار بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در مرتبه چهارم قرار دارد. بررسی های زیرعامل های فرهنگی نشان می دهد که برخورد شایسته نهادها و سازمان های مرتبط با امر سرمایه گذاری بیشترین تاثیر را در بین زیرعامل های فرهنگی داشته است.

ارزشمند بودن تفکر سرمایه گذاری در تولید و وجود فرهنگ مناسب کار و تولید در رتبه های بعدی از نظر میزان اثرگذاری بر حضور بخش خصوصی به سرمایه گذاری هستند.

عوامل منطقه ای برای هدایت سرمایه گذاران ، وجود امکانات زیربنایی، ارتقاء تکنولوژی ها و وجود امکانات مناسب خدمات عمومی در رتبه های بعدی جذب سرمایه گذاران قرار دارد.

با در نظر گرفتن موارد مطروحه و با عنایت به نیاز مبرم شهرداری ها در خصوص جلب توجه بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در پروژه ها و زیرساخت های شهری، مدیریت شهری باید برنامه و چشم اندازی برای خود تعریف کند که توجه به اولویت بندی، جهت دهی و هدفمند کردن سرمایه گذاری از مهم ترین موارد این برنامه ریزی است که در صورت تدوین درست می توان به رشد اقتصادی مطلوب امید داشت.

بنا بر این می توان گفت که هر چه ورود سرمایه گذار در بخش های مختلف شهری بیشتر شود زمینه برای بهبود امکانات رفاهی و کیفیت زندگی شهروندان فراهم خواهد شد.

مجموعه تجاری دنیای آرزو را می توان یکی از سرمایه گذاری های موصوف در این مقاله عنوان کرد چرا که به سبب معماری مدرن و نوع ساخت و ساز و همچنین جاذبه گردشگری یکی از سازه های خاص در مرکز استان مازندران است.

مطابق آنچه که در شناسایی این پروژه در سایت رسمی آن عنوان شده است فاز اول این پروژه با زیربنای حدود 27000 مترمربع و در 8 طبقه طراحی شده است که 12500 مترمربع آن به سطح مفید تجاری با کاربری های متنوع اختصاص یافته است . روند طراحی پروژه به گونه ای بوده است که روح معماری ایرانی در طرح جاری باشد. ساخت و ساز پروژه نیز با بهره برداری از عناصر معماری ایرانی و عناصر طبیعی و بومی و با دستاورد های معماری مدرن و پیشرفته ترین فن آوری روز آغاز شده است که نشانه دیگری از خاص بودن سازه مذکور دارد.

فروشگاه های بزرگ لوازم الکتریکی، مبلمان و اتاق خواب، طلا فروشی ها و سکه و ارز، بازار مخصوص خانم ها، مانتو، لوازم آرایش و عطریات، لباس عروس و آرایش عروس رستوران، رستوران تراس، کافی شاپ و چایخانه سنتی با تراس اختصاصی تالار چند منظوره جهت جشن ها و همایش ها و گردهمایی ها با قابلیت های مردانه و زنانه و یا تبدیل به سالن های کوچکتر اختصاصی که با تفکیک برخی از کاربری ها در طبقات و راسته بازارهای جداگانه با هویتی مستقل مطرح شده و مورد استفاده قرار می گیرند.

به هر حال باید پذیرفت که وجود مراکز تجمیعی جهت دسترسی آزاد و آسان مردم به مطالبات خود در یک یا چند بخش، یکی از اصلی ترین نیازها و شاخص های تمایز ساختمان های تجاری از یکدیگر است به همین دلیل می توان ادعا کرد که ویژگی های تجمیعی این ساختمان تجاری و معماری جالب و زیست محیطی آن قابلیت گردشگری را در آن دو چندان کرده است.

امیدواریم جذب سرمایه گذاران این چنینی در راستای مدرنیته کردن و توسعه ساری در مرکز استان افزایش یافته و تا به ثمر رسیدن پروژه نیز مجموعه نهادها و سازمان های مرتبط همکاری لازم را با سرمایه گذار بعمل آورند.